0 0 0000

Aba altından sopa göstermek

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün üç günlük Azerbaycan ziyareti dün sona erdi. Bu seyahat sırasında özellikle Ermenistan’a yaptığı çağrı çok önemliydi. Bu sözler belki Ermenistan’da ‘aba altından sopa gösterme’ gibi algılanmış olabilir ama bölgedeki reel politik durumu yansıtması bakımından kayda alınmalıdır.

Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattına ilave olarak Bakü-Tiflis-Erzurum gaz hattı, Kars’a kadar uzanan demiryolu projesi ve Avrupa ile Asya’nın iki yakasını bir araya getiren Boğaz’daki Marmaray Projesi, Çin’den Avrupa’ya uzanan stratejik bir enerji, iletişim ve ulaşım koridoru olacak.

Cumhurbaşkanının benzetmesiyle anlatmak gerekirse, Çin’de trene binip Kars’dan Türkiye’ye girdikten sonra Boğaz’ın altından geçerek Avrupa’ya demiryolu hattından kesintisiz geçmek mümkün olacak. Ayrıca Kafkas petrolleri ve gazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınabilecek. Buna bir de Türkiye’nin muhtemel AB üyeliğini ekleyin.

Bu dev projeler, bölgedeki tüm dengeleri alt üst edecektir. Ama bunun için bölgede barış ve istikrar ortamına ihtiyaç vardır. Türkiye’nin önümüzdeki süreçte oynayacağı kilit rolü içine sindiremeyenler, bu ortamı sabote etmek isteyebilirler. Nitekim son dönemde tırmanan terör olayları ve gündemden düşürülmeyen soykırım iddiaları, bu kapsamda değerlendirilmelidir.

Ya zengin olursun ya periŞan

Gül haklı olarak Ermenistan’a çağrıda bulunuyor: Eğer siz de bölgede artan refahtan pay almak istiyorsanız, bu kervana katılın. Yani demek istiyor ki, ya zengin olursunuz ya da yoksulluğun pençesinde kıvranırsınız.

Ama Kafkasya öyle bir bölge ki, tarih boyunca en babayiğit hükümdarlık bile 50 yıldan fazla egemenlik sürememiş. Çatışmaların en yoğun yaşandığı bir bölge burası. Tek istisna, SSSB. Onların da ömrü 70 yıl sürmüş.

O nedenle Cumhurbaşkanı Gül, Gence Sanat Müzesi’nde Şeyh Şamil’in kılıcını eline aldığında, ‘Burası Kafkasya, her zaman kılıcın kınında olması lazım’ dedi. Yani, her an büyük bir tehditle karşı karşıya kalabilirsiniz, ihtiyatlı olmak gerekir.

Türkiye, bunun farkında. Dünya da Türkiye’nin farkında. Özellikle sınır ötesi operasyon opsiyonu masanın üzerine konduktan sonra Türkiye büyük ilgi odağı oldu. Daha da ötesi, Türkiye küresel oyuncu olarak uluslar arası arenada gücünü her geçen gün daha da çok hissettiriyor.

Ankara’ya lider akını

Bakın, yakında Suudi Kralı Türkiye’ye geliyor. Ürdün Kralı sırada.. İsrail Cumhurbaşkanı Simon Perez ve Filistin Lideri Mahmut Abbas Ankara’ya eş zamanlı olarak geliyorlar. Lübnan Başbakanı Fuad Sinyora, Ankara’nın konukları arasında.

Yakında toplanacak Ortadoğu Konferansı’nda bölgesel sorunlar ayrıntılı olarak masaya yatırılacak ama Ankara’daki bu ikili temaslar, bölgesel sorunların farklı perspektiften değerlendirilmesi bakımından önemli. Gül şöyle diyor: ‘Herkes Türkiye’ye gösterilen önemin farkında.’

Ama Türkiye de olup bitenleri Ankara’dan izlemiyor. Başbakanın ABD ve İtalya gezisi sürerken Gül’ün ilk resmi ziyaretini Azerbaycan’a gerçekleştirmesi, hatta Ermenistan sınırına 60 kilometre mesafedeki Gence’ye (ilk kez bir Türk devlet adamı ziyaret ediyor) gitmesi mesaj yüklüdür.

Gül yine yollarda

Cumhurbaşkanı, aralık başında Türkmenistan’a gidiyor. Özbekistan, Kırgızistan ve Kazakistan programları da yapılıyor. Geçmişte ‘ağabey’ diye tanıtıp daha sonra unuttuğumuz bu bölgelerde yeni ilişki konsepti geliştiriliyor. Gül, bu durumu şöyle anlatıyor: ‘Sadece heyecanla hareket ederseniz netice alamazsınız. Ruhla realizmi birleştirmek gerekiyor.’

Bu arada müzakere masasına oturduğumuz AB süreci unutulmuş değil. Açıklanan son AB İlerleme Raporu’ndan gerekli dersler çıkarılmış. Gül, ‘Önemli olan Türkiye’nin kendi ihtiyaçlarını bilerek bu reformları yapmasıdır. Keşke bunlar daha önce yapılsa ve müzakereler daha önce başlasaydı durum daha farklı olurdu’ diyor.

Yerden göğe kadar haklı. Ama geriye takılıp kalmamak lazım. Türkiye’nin son 5 yılda yeniden şekillendirdiği bu vizyonu sürdürülebilirse, Türkiye, dünya siyasetini etkileyen küresel bir oyuncu olarak yıldız ülke olacaktır.

Düşünün; Çin’den Avrupa’ya uzanan stratejik koridorun tam göbeğinde bir ülkesiniz, AB üyesisiniz ve Kafkasya AB’nin komşusu...

Kimileri ‘Bunlar hayal’ diyebilir. Dün hayal gibi görünen Bakü-Ceyhan-Petrol hattı gibi dev projeler gerçekleşti, Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun temeli gelecek yıl atılıyor. Gül’ün dediği gibi, önümüzdeki dönem yeni hayallerin gerçekleşeceği dönem olacak.

Yeter ki zihnimizdeki prangaları söküp atalım ve ayaklarımızı birbirine bağlamayalım...

star gazetesi

Bu yazı 1,217 defa okundu.