0 0 0000

Demokrasiyi kullanmak

Yaşar Büyükanıt, 'teröre ideolojik desteğin kesilmesi' sorununu da içeren bir konuşma yapmış ve 'demokrasiyi kullanamadık' ibaresini kullanmış. Gazetede gördüğüm alıntılar şöyle: "Zamanında özgürlük, demokrasi, insan hakları ve barış kavramlarını kullanamadık." Bunun sonucu olsa gerek: 'Devletin insan hakları, demokrasi, özgürlükler ve barış gibi kavramları terör örgütüne kaptırdığı'nı da söylemiş.
Bu 'kaptırma' fiilini pek anlayamadım. Sayılan kavramlar, para çantası gibi bir şeyler midir ki, biri gelsin, kapıp kaçsın? Kavramlar, şüphesiz bazı istisnaları olmakla birlikte, dünyada sayılan, değer olarak kabul edilen kavramlar. Böyle olunca, bir siyasi mücadeleye giren herkes, mücadelesinin hedefinin o değerlere ulaşmak, onları geçerli kılmak olduğunu söylüyor. Bir ETA üyesi de hedefinin bu olduğunu iddia edecektir, Pinochet gibi biri de 'demokrasi' diyecektir.
Onlar öyle diyedursun, dünya bu sözleri dinleyecek, bir yandan da yapılanları gözleyecek, yapılanla söylenen arasındaki orantıyı değerlendirecek, bunlara göre kararını verecektir. Pinochet, bir yığın adamın hayatına son verirken, 'Demokrasi zaman zaman kanla yıkanmalıdır' diye bir laf etmiştir, örneğin. Biz de bu duruma bakar, demokrasiyi böyle bir yöntemle koruyanların yaratacağı 'demokrasi'yi beğenip beğenmeyeceğimize karar veririz.
Yani ortada bir kapıp kaçma yoktur. Demokrasi, özgürlük, insan hakları ve barış adına konuşanların bu konuşmalarının dünyada inandırıcı bulunması ya da bulunmaması durumu vardır.
Ama konu Türkiye'deki devlet tavrı ise, burada devletin bir şeyi 'kaptırdığı'nı söylemek gene zordur, çünkü 1980'den beri devlet bu söylemi zaten kendisi kullanmamaktadır. 12 Eylül Anayasası'nın 'demokratik' olmadığını mırıldananlara Kenan Evren kızmış, "Biz 'demokratik' anayasa yapacağız demedik ki! Devleti bireylere karşı koruyan bir anayasa yaptık" demişti. 'Asmayıp beslemek', 'Niye faşist parti yok diye biz onları eleştiriyor muyuz?' vb. değerli vecizelerinin arasında bu (doğru) tespitinin de mutena bir yeri vardır.
Ancak bu bir 'kaptırma' durumu değil. Senin hiçbir zaman elini sürmediğin, sürmek istemediğin bir şeyi senden nasıl 'kapsınlar'?
Üniformalı polislerin 'Kahrolsun insan hakları!' diye bir slogan bağırarak yürüyüş yaptığı bir ülkede, devletin insan hakları kavramını 'kaptırdığı' düşünülebilir mi?
Hem, üstelik, 'kaptığını' düşündüğümüz 'taraf'ın da dünyada 'inandırıcı' olma sorunu var. O 'taraf', şu verili koşullarda, böyle bir devletle kıyaslandığında elbette daha 'mazlum' bir konumda görünüyor. Ama dünyada bu gibi konuları yakından izleyenlerin çoğunluğunun PKK'nın verdiği mücadeleyi bir 'demokrasi ve insan hakları mücadelesi örneği' gibi gördüğünü söyleyemeyiz.
'Kaptırma'nın yanı sıra, bir de 'kullanma' kavramına bakalım. Adı geçen dört kavram aslında 'kullanmak' için değildir, 'öyle olmak' içindir. 'Demokrasi' veya 'insan hakları' çekiç, testere gibi bir alet değil, bir varoluş tarzıdır. Bunun olup olmadığını da, insan, bir bakışta anlar.
Dolayısıyla, bu kavramları 'kullanılma' değerine göre benimseyen, kişi, terimde ısrar edeceksek, evet, kolayca 'kaptırır' da onları.

Bu yazı 657 defa okundu.