0 0 0000

Amerika’da tarihi uzlaşma ve alınacak dersler

Hemen hemen iki haftadan beri, Amerika’nın finansal krizi yeni ve çok daha tehlikeli
bir aşamaya girdi. Başta New York borsası olmak üzere Amerikan mali piyasalarında yaşananlar dünyanın her tarafını ilgilendiriyor, o yüzden de Amerika’da olup bitenler, yaşanan tartışmalar vs. Türkiye’de bile çok yakından izleniyor.

Kendi adıma konuşayım, büyük Amerikan gazetelerinin, bir siyasi kişinin demecinden hareketle ‘Krizin sorumlusu falancadır’ diye bir şey yazdığını, suçlu ilan ettiğini, bırakın ilan etmeyi sorumlu aradığını görmedim. Hatta daha ileri gideyim, yazılan makalelerlede ve haberlerde geçmişin deşilmesinden çok geleceğin arandığını, krizden çıkış yolları üzerine yoğunlaşıldığını gördüm.

Krize çıkış yolu aranırken geçen hafta başında Amerikan Hazine Bakanı
ve Merkez Bankası Başkanı bir planla ortaya çıktılar. Plana göre Hazine Bakanı’nın emrine 700 MİLYAR DOLAR verilecek ve o da finansal kurumların elindeki sorunlu kâğıtları uygun fiyattan satın alarak piyasaya hayat öpücüğü verecekti.

Planın Amerikan Kongresi tarafından onaylanması gerekiyordu kuşkusuz. Ve ilginçtir, Kongre’de iktidardaki Cumhuriyetçiler değil Demokratlar çoğunlukta.

Bir an için aynı durumun Türkiye’de yaşandığını hayal edin: Ülke seçime
birkaç ay kala ekonomik krize giriyor. Meclis’te çoğunluk muhalefetin. Neler
olurdu düşünebiliyor musunuz?

Ama bakın Amerika’da ne oldu: İki partinin önde gelenleri plan üzerinde çalışmaya başladılar. İki taraftan da çeşitli itirazlar yükseldi, ama bunların hiçbiri planın kategorik olarak reddedilmesini isteyen şeyler değildi, daha en baştan iki parti için bir ortak zemin vardı. Hafta sonuna doğru tam bir uzlaşmaya varılıyordu, Başkan Bush da uzlaşmazlık noktalarında değişiklik sözü vermişti ki, Cumhuriyetçi Parti anlaşılmaz biçimde uzlaşmayı bozdu.

Uzlaşma bozulunca Amerikan Hazine Bakanı Paulson, Temsilciler Meclisi’nin Demokrat Başkanı Nancy Pelosi’nin önünde diz çöküp yalvardı. Sahnenin onlarca tanığının anlatımına göre Paulson, muhalefetten ‘planı kurtarmalarını’ istedi. Ve muhalefet gece gündüz çalıştı, dün sabah saatlerinde plan kurtulmuş, tarihi kurtarma operasyonu için tarihi uzlaşmaya varılmıştı. Pazartesi, yani bu sabah, Uzakdoğudan başlayarak dünyanın her yerinde piyasalar umutla açılacaktı!

***

Bir de bize dönüp bakalım: Meclis Başkanı, mevcut Anayasa başta olmak üzere kimi konulardaki itirazları dinlemek ve yeni anayasa dahil çeşitli önerileri duymak için ‘uzlaşma’ komisyonları kurmak istiyor. Bu komisyonlara bizim ana muhalefet partimiz, hani şu sıralar bazı yolsuzluk dosyaları sayesinde yıldızının parladığı iddia edilen CHP’miz katılmıyor.

Aynı CHP, ‘milli hedef’ kabul edilen Avrupa Birliği konusunda yeni Ulusal Programı anlatmak ve bu programın hayata geçirilmesine katkı sağlaması için yardım istemek amacındaki Dışişleri Bakanı Ali Babacan’a randevu dahi vermiyor, AB’yi konuşmak istemiyor, hele AB uğruna kimi Anayasa maddelerinde değişiklik yapılmasını hiç istemiyor.

CHP neden Anayasa konusunu ne AB bağlamında ne de kendi kendimize demokratikleşmemiz bağlamında konuşmak istemiyor, biliyor musunuz?

Çünkü bu iki bağlamda da siyasi partilerin kapatılmasının güçleştirilmesi, mesela AB’nin Venedik Komisyonu Kriterleri’ne (yani şiddet kullanımı veya şiddet çağrısı olmadıkça parti kapatılmamasını öngören kriterler) uyum sağlanması gündeme gelecek de ondan.

CHP hâlâ daha iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin kapatılmasından medet umuyor olabilir mi? Galiba öyle!

Şimdi elinizi vicdanınıza koyup karşılaştırın Amerika’daki iktidar-muhalefet ilişkisini ve bizdeki ilişkisizliği...

Bu yazı 1,068 defa okundu.