0 0 0000

Ortadoğu’da domino oyunu

BAŞBAKAN’IN dış politika başdanışmanı Prof. Ahmet Davutoğlu “Le Monde” ve “Washington Post” gazetelerine verdiği demeçlerde, 2009’un bölgemiz için kritik bir yıl olacağını söyledi. Bunun en önemli nedeni de, Filistin’den Irak’a, İsrail’den İran’a, Lübnan’dan Afganistan’a kadar birçok ülkede yapılacak olan genel seçimlerin belirleyici bir faktör olmasıdır.
“Washington Post” yazarı David Ignatius, Prof. Davutoğlu’nun söylediklerinden hareketle, bu ülkelerin seçimlerde yapacağı tercihi, bir “domino dizisi”ne benzetiyor ve şöyle diyor: “Eğer domino taşları doğru yönde devrilirse, iyi şeyler olabilir. Yanlış yönde devrilmeye başlarsa, dikkatli olun!”
Sözü geçen ülkeler seçimlerde barışla savaş, çözümle gerginlik arasında bir tercih yapacaklar. Bu bakımdan sandıktan çıkacak oylar, bu ülkelerin ve de bölgenin geleceğini belirleyecek...

Radikaller güçleniyor
YILIN ilk haftalarında Filistin’de ve İsrail’de seçimlerin yapılması bekleniyor. Filistin lideri Mahmud Abbas’ın 9 Ocak’ta bitecek olan görevini bir yıl daha uzatmak yerine, genel seçimlere gitmek istediği söyleniyor. Bu gerçekleşirse, Abbas’ın El Fetih örgütü, Gazze’de iktidarı elinde tutan Hamas ile karşı karşıya gelecek demektir.
İsrail ile “iki devlet” temelinde barışa yanaşan Mahmud Abbas ile, çözümü silahlı mücadele yoluyla arayan Hamas arasındaki siyasi mücadelenin nasıl sonuçlanacağını kestirmek zor. Ancak Hamas’ın Gazze’deki hâkimiyetiyle, Filistinliler arasında “radikalleşme” akımının bir hayli güç kazandığı da bir gerçek...
Bu arada Hamas’ın geçen cuma sona eren 6 aylık ateşkesi uzatmak istememesi ve İsrail’e karşı roket saldırılarına tekrar başlaması, buna karşılık İsrail’in de bu bölgeye karşı geniş çaplı operasyonlara girişebileceğinin açıklanması, “nisbi sükûnet” umutlarını da dağıtıyor.
İsrail’de de 10 Şubat’ta yapılacak genel seçimler öncesinde, siyasi söylemde bir radikalleşme görülüyor. Seçimlerden birinci parti olarak çıkması beklenen “Likud”un lideri Binyamin Netanyahu Gazze’den İsrail’e karşı roket yağmaya devam ettiği takdirde, kapsamlı bir harekâta girişilmesini istiyor. “Kadima” partisinin başında bulunan Tsipi Livni de benzer görüşte. Seçimlere kadar geçici başbakan olarak görevine devam edecek olan Ehud Olmert, şimdi böyle bir kampanyanın ağız baskısı altında.

Esas tehlike
Aynı durum, Suriye-İsrail görüşmeleri için de söz konusu. İsrail’de Netanyahu başta olmak üzere muhalefet ve kamuoyunun geniş bir kesimi, Golan bölgesinin Suriye’ye iade edilmesine karşı. Dolayısıyla, böyle bir talebin yerine getirilmesini öngören bir müzakere sürecine de muhalif...
Türkiye’nin arabuluculuğuyla başlayan bu süreç, İsrail’deki siyasal kriz ve Olmert’in istifası yüzünden kesilmiş bulunuyor. Ne var ki Olmert, her şeye rağmen bu temasların devam etmesini istiyor. Suriye ise, İsrail’de seçimlerin sonucu belli olmadan, ABD’de de yeni Başkan Barack Obama görevi devralmadan bu müzakerelerin başlamasını uygun görmüyor.
Bu durumda, gerçekten önümüzdeki iki  üç ay zarfında bu alanda ciddi bir hareket beklememeli. Kaldı ki şu anda Gazze sorunu, aldığı tehlikeli boyut nedeniyle, Golan meselesinin önüne geçmiş bulunuyor.
Olmert’in Ankara ziyareti, Türkiye’nin her iki konuda da devreye girmesi olasılığını gündeme getirse de, bu konuda şartlar fazla iyimserliğe yer bırakmıyor.
Baştaki benzetmeye dönersek, Ortadoğu’da domino taşları kıpırdamaya başladı. Ama açıkçası, taşların hangi yönde devrileceği belli değil...

milliyet

Bu yazı 1,169 defa okundu.