0 0 0000

Ankara Obama’dan neler bekliyor?

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un temasları ve sonrasında yapılan açıklamalar, Washington ile Ankara’nın ortak bir çizgiye doğru yakınlaştıklarını gösterdi.
Ortaya çıkan bir diğer gerçek, Bush döneminde zaman zaman dibe vuran ilişkilere rağmen Türkiye’nin bölgedeki önemi ve işlevinin azalmadığı, hatta ABD’nin yeni yönetimi açısından daha da önemsendiğidir.

Obama’nın ziyareti
Bunun en önemli göstergelerinden biri, ABD’nin yeni Başkanı Barack Obama’nın nisan başında Türkiye’ye gerçekleştireceği ziyaret. ABD Başkanı’nın göreve gelmesinden kısa bir süre sonra Türkiye’ye gelecek olması, Ankara’ya verilen önemi gösteriyor.
Eski ABD başkanlarıyla kıyaslandığında, Obama’nın Türkiye’ye gösterdiği ilginin daha sıcak olduğu gözleniyor. Örneğin 1992’de Başkan olan Bill Clinton, Türkiye’ye görev süresinin sonuna doğru, 1999’da AGİT zirvesi için gelmişti. Başkan George W. Bush ise görev süresinin dördüncü yılında 2004 NATO zirvesi için Türkiye’deydi.
Başkan Obama ise görevde üçüncü ayı dolmadan Türkiye’ye gelecek. Ve bu ziyaret, bir uluslararası toplantı vesilesiyle değil, ikili ziyaret olarak yapılacak. ABD’nin yeni Başkanı’nın Kanada’dan sonra ziyaret ettiği ikinci ülke Türkiye olacak. Türkiye’den önceki Almanya, Fransa ve Çek Cumhuriyeti ziyaretleri ise NATO ve AB bağlamında gerçekleşecek.
Obama’nın bu tercihi, Dışişleri uzmanlarınca ABD’nin yeni yönetiminin özellikle Irak, İsrail-Filistin, İran ve Kafkaslar’daki sorunlar açısından Türkiye’den önemli katkı beklediği biçiminde yorumlanıyor.

Önceliklerde uyum
Clinton ziyaretinin ortaya çıkardığı önemli bir gelişme de iki ülkenin dış politika önceliklerindeki örtüşme...
1990’lı yıllarda ABD yönetimi ile Türkiye arasında dış politika esasları arasında ciddi bir farklılık vardı. Washington dış politikada demokratikleşme, özgürlükler, insan hakları, açılım ve diyalog esaslarıyla hareket ederken, Türkiye PKK terörü nedeniyle güvenlik eksenli bir dış politika izliyordu.
Bugüne baktığımızda, özellikle AB süreci ve müzakere aşamasından sonra Türkiye’nin, güvenlik ekseninden çok demokratikleşme ve çok yönlü diyalog esaslı bir dış politika eksenine geçtiği gözleniyor. Başkan Bush’la birlikte güvenlik esaslı dış politikaya geçen ABD’nin de Obama’yla birlikte bu eksenden uzaklaşacağı gözleniyor. Bu eğilim, Obama yönetimiyle Türkiye’nin aynı ekseni öne çıkaran bir hatta buluşacağı izlenimi veriyor.
Bu çizgi örtüşmesi başta İsrail-Filistin sorunu olmak üzere Irak, Afganistan, İran ve Kafkasya’da Türkiye-ABD işbirliğinin güçleneceğinin işareti sayılabilir.

Ankara’nın beklentileri
Ankara, Obama yönetiminden neler bekliyor?
Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Hillary Clinton’la yaptığı görüşmelere ve açıklamalara bakarak, Ankara’nın Obama yönetiminden beklentilerini şöyle özetleyebiliriz:
1- Obama, bütün dünyada büyük beklenti yarattı. Başta ekonomik kriz olmak üzere, sorunlara, askeri güç yerine diyalog ve diplomasi yoluyla yaklaşılması. Gerginliklerin yumuşatılması.
2- İslam ülkelerini dışlayan ve İslam dünyasını terörün kaynağı gören yaklaşımdan uzaklaşılması.
3- Ortadoğu’da Filistin ile İsrail’e adil ve eşit yaklaşılması.
4- Suriye’nin Batı’yla ilişkilerini geliştirmesinin teşvik edilmesi.
5- Suriye-İsrail görüşmelerinin sürdürülmesi.
6- İran’la sorunların diyalog yoluyla çözülmesi.
7- ABD’nin çekilmesinden sonra, Irak’ın toprak bütünlüğü, siyasal birliği ve istikrarının korunması için gerekli önlemlerin alınması. Türkiye’nin bu konuda deneyim, görüş ve önerilerinin değerlendirilmesi.

milliyet

Bu yazı 942 defa okundu.