0 0 0000

Egzersiz astımı

Egzersizle tetiklenen astıma egzersiz astımı ismi verilir. Alerjenler, viral solunum yolları enfeksiyonları, hava kirliliği, sigara dumanı, keskin kokular, soğuk hava… gibi astım krizlerini tetikleyebilen pek çok faktörden biri de egzersizdir.

Egzersiz astımı terimi ile, astım krizleri özellikle egzersizle ortaya çıkan hastaları kastediyoruz. Bu hastalar, başkalarında astım krizlerini tetikleyen diğer faktörlerden hemen hiç etkilenmezler.
Egzersiz atımı belirtileri, çoğu zaman kuru ve soğuk havada yapılan bir egzersizden 5-20 dakika sonra ortaya çıkar. Bunlar, diğer hastalarda olduğu gibi kuru öksürük, hırıltı, nefes darlığı ve göğüste sıkışma hissidir. Çocuklar daha çok göğüs ağrısından yakınırlar veya nefes darlığını yorgunluk olarak da ifade edebilirler. Bir de bazılarında karın ağrısı, baş ağrısı, kas krampları, performans düşüklüğü, çabuk yorulma… gibi tipik olmayan şikayetler görülebilir.

Belirtiler, egzersize ara verildikten 5-10 dakika sonra en şiddetlidir; geçmesi için bir saat veya daha fazla süre gerekir. Bazı hastalarda belirtilerin egzersiz sırasında değil, egzersiz bitirildikten sonra başlaması da mümkündür.

Şikayetleri geçen kişi bir süre dinlendikten sonra tekrar egzersize başlarsa şikayetleri bu sefer daha az olur veya hiç de olmayabilir. Bu da bize egzersize başlamadan önce yapılacak olan ısınma hareketlerinin ne kadar önemli olduğunu gösterir.

Egzersiz astımının mekanizması
Bu hastaların bronşları, ısı ve nemdeki ani değişikliklere diğer astımlılara göre daha çok duyarlıdır. Krizlerin nedeni, şiddetli egzersiz sırasında burun yerine ağızdan nefes alınıp verilmesidir. Bilindiği gibi burnun görevi solunan havanın ısıtılması, nemlendirilmesidir. Burundan soluyan bir kişinin akciğerlerine giden hava %80-90 oranında nemlenirken, ağız yoluyla soluyanlarda bu oran %60-70 kadardır.

Özellikle soğuk ve kuru olan havanın ağız yoluyla solunması bronşlarda su ve ısı kaybına neden olmakta, bu da bronşların daralmasına yol açan mekanizmaları etkinleştirmektedir.
 Egzersiz astımı olanlar gülerken de astım krizine girebilirler, çünkü kahkaha ile gülme sırasında da aynen egzersiz sırasında olduğu gibi ağız yoluyla derin nefes alınıp verilmesi söz konusudur.
 
 Bu hastalar nelere dikkat etmeliler?
Soğuk ve kuru havada spor yapmaktan kaçınılmalı, spora başlamadan önce ısınma egzersizleri yapılmalı, olabildiğince burundan nefes alıp verilmeli,  spor birden değil yavaş yavaş sonlandırılmalıdır. Hava kirliliği olan günlerde spordan kaçınmalıdır.

Egzersiz astımının özel bir tedavisi var mı?
Özel bir ilaç yok tabii ama sadece egzersizle krize giren hastaların mutlaka bilmeleri ve yapmaları gereken bazı özellikler var. Her şeyden önce bu hastaların diğer kronik astımlılar gibi uzun süreli tedavileri gerekmiyor.

Yukarıda sıraladığım önlemlere rağmen, egzersizle krize giren kişiler egzersizden 15 dakika önce nefes açıcı spreylerini kullanarak bu atakları önleyebilirler. Buna rağmen şikâyeti olan hastaların uzunca süre kortizonlu sprey kullanmaları gerekir.

Bu yazı 3,662 defa okundu.