En Sıcak Konular

Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta



Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
0 0 0000

Yanıltıcı promosyonlara karşı biz de tedbir almalıyız



Medimagazinde halen devam etmekte olan bir anket var. Mümessil ziyaretleri reçete yazmanızdaki kararlarınızı etkiliyor mu? sorusuna 27 mayıs itibarıyla katılan toplam 1223 kişinin 765’ i (yüzde 62.55) evet, 458’ i ise (yüzde 37.45) hayır demiş. Evet cevabının çokluğu beni hiç de şaşırtmadı. (Elbette bu soruyu cevaplayanların kaçının doktor olduğunu bilemiyorum ama çoğunun doktor olduğundan da şüphe etmiyorum).

Bu anket, hekimlerin ilaç yazmalarında tanıtımın ne kadar önemli olduğunu gösteren çok iyi bir örnek. Zaten dünyada ve Türkiye'de yapılan çeşitli araştırmalarla, hekimlerin büyük bir çoğunluğunun ilaç hakkındaki bilgilerini, firmaların tanıtım etkinlikleri vasıtasıyla edindiği biliniyor.

FDA’ nın araştırması

Bu anketle Amerikan Gıda ve İlaç Kurumunun (FDA) bu hafta aldığı yeni bir karar çok denk düştü. FDA bu yeni kararına göre, doktorlar FDA’ ya artık sadece ilaçların yan etkilerini değil kendilerine yapılan yanıltıcı promosyonları da bildirebilecekler. Bad Ad Program, yani ‘kötü reklâm programı’ adı verilen bu uygulamanın amacı uygun olmayan promosyonları ortadan kaldırmak veya hiç değilse azaltmak. FDA’ nın doktorlardan yardım istemesinin esas sebebi bu tür promosyon faaliyetlerini takip edecek yeterli elemana sahip olmaması. 

FDA’ nın üzerinde önemle durduğu bu yanıltıcı aktivitelerin başlıcaları şunlar:
BİR: Bir ilacın risklerini söylememek veya önemsiz göstermek

İKİ: Bir ilacın etkinliğini abartmak

ÜÇ: Bir ilacın prospektüsünde yazmayan ve etkinliği kanıtlanmamış durumlar için de kullanılmasını teşvik etmek

DÖRT: Yanıltıcı ilaç kıyaslamaları yapmak

FDA, doktorlardan gelecek bilgilerle suçun ağırlığına göre sadece bir uyarı mektubu yazabileceği gibi dava da açabilecek.

İlaç tanıtımı nedir?

İlaç pazarlamasında en önemli araçlardan biri de tanıtım adı altında yapılan ilaç reklâmlarıdır. Çoğu zaman doktorlarla baş başa yapılan ve bazen büyük bazen küçük hediyelerle desteklenen bu faaliyetin temel amacı o ilacın daha çok reçete edilmesini sağlamaktır.

İlaç tanıtımı etik kurallara yüzde yüz uyularak yapıldığında bile doğru bir uygulama değildir, çünkü ilaç promosyonu yapılabilecek bir tüketim ürünü değildir. Doktorların ilaçlar hakkında bilgi edinmek için başvuracakları kitaplar, dergiler, internet siteleri gibi güvenilen bağımsız kaynaklar vardır. Bir hâkime bir kanun maddesini tanıtımı yapılması ne kadar yanlışsa doktorlara ilaç promosyonu da o kadar yanlış bir şeydir.

Üzerinde ilacın veya üretici firmanın isminin veya logosunun yer aldığı kalem, fincan, bloknot gibi çok ucuz hediyeler bile doktorların ilaç yazma alışkanlıklarını etkiliyor. Çok şık giyimli mis gibi parfüm kokan güzel bir hanım veya inanılmaz derecede centilmen genç ve yakışıklı bir propogandistin söylediği bir cümle bile hafızalara bir daha silinmemek üzere kazınıyor. Siz varın bu basit hediyelerin ötesindeki promosyon ürünlerinin ne kadar etkili olacağını tasavvur edin.

Ayrıca, propagandistlerin doktorlarla yaptıkları bu bire bir görüşmelerde ‘kural dışına çıkılması’ vaka-i adiyeden başka bir şey değil. Nasıl olsa gören yok, duyan yok. Hem istediğin hediyeyi ver hem de salla sallayabildiğin kadar. İlaç endüstrisinin promosyonun internet üzerinden yapılmasına itirazının sebebi de bu.

YORUM
Son senelerde birçok hastane ve üniversite ilaç üreticilerinin promosyonlarına karşı çeşitli tedbirler alıyorlar. Mesela propagandistler doktorları önceden randevu alarak ve sadece mesai saatleri dışında ziyaret edebiliyorlar (Ne kadar uygulanıyor bilemiyorum). Bazı kurumlar ilaç üreticilerinin her türlü hediye ve ikramlarına hayır diyorlar (Buna istemem yan cebime koy uygulaması adı da verilebilir).

İlaç yan etkilerini bildirmede bugüne kadar çok hevesli görünmeyen doktorların bu tür yanlışları FDA’ ya iletmede ne kadar duyarlı olacakları doğrusu çok tartışılır.

Bize gelince; yanıltmanın âlâsı yapılıyor desem itiraz eden bir kişi çıkar mı bilmem?

Medimagazinden doktorlara ‘Tanıtımların yanıltıcı ve etik olup olmadığı’ sorusunu sormasını bekliyorum. Eminim ki cevabı herkes için ilginç olacak.

KAYNAK

FDA Urges Physicians to Report Misleading Drug Promotions:   http://www.medscape.com/viewarticle/721647

Robert Lowes

Freelance writer, St. Louis, Missouri

Disclosure: Robert L. Lowes has disclosed no relevant financial relationships.

 



Bu yazı 1,373 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 31 Ekim 2014 Günde 3 bardak süt kemik kırığı ve ölüm riskini artırıyor
    • 14 Mayıs 2013 Akademik sahtekârlık geleneğinin kime ne zararı var
    • 11 Aralık 2012 Yakında ruh hastası olmayan kalmayacak
    • 9 Ekim 2012 Bir Türk tıp alanında Nobel alabilir mi?
    • 3 Ekim 2012 Burun damlaları ile aldatılıyor muyuz?
    • 2 Ekim 2012 Kimi kime şikâyet edelim?
    • 1 Ekim 2012 Türkiye'de mamografi taramaları rezaleti
    • 16 Eylül 2012 Mamografi taramalarına karşıyım
    • 10 Eylül 2012 Modern tıbbın son numarası: Aşırı teşhis
    • 8 Eylül 2012 Mamografi kanser riskini arttırıyor
    • 7 Eylül 2012 Benzer ilaç nedir?
    • 28 Ağustos 2012 Meme taraması saç taramaya benzemez
    • 14 Ağustos 2012 Antibakteriyel ürünlerdeki büyük tehlike
    • 6 Ağustos 2012 Sağlıklı suda hiçbir mikrop olmamalıdır
    • 30 Temmuz 2012 Enerji içecekleri yasaklanmalıdır
    • 23 Temmuz 2012 Damacana mı musluk suyu mu?
    • 10 Temmuz 2012 İlaç tanıtımında bundan iyisi Şam'da kayısı
    • 23 Haziran 2012 Bir sağlık haberi skandalı
    • 13 Haziran 2012 Ot-Çöp tüccarlarından alacağımız dersler de var
    • 17 Nisan 2012 Sönmez gene döndü

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    5,385 µs