0 0 0000

'AKP gözden çıkarılmış olsaydı Rice gelir miydi?'

Türk-Amerikan ilişkileriyle yakından ilgilenmeye devam eden ABD'nin eski Ankara Büyükelçisi Mark Parris'e göre Washington'un "AKP'yi gözden çıkarması" söz konusu değilmiş. Parris, Dışişleri Bakanı Rice'ın, Türkiye'yi pek ziyaret etmeyen eski meslektaşlarının aksine, bir yıl gibi kısa süre içinde Ankara'ya iki kez gelmesini buna kanıt olarak gösterdi.

Parris ile Ankara'da Türk-ABD ilişkilerindeki son durumu konuştuk.

SORU: Türk-Amerikan ilişkileri zorlu bir dönemden geçti. Bu ilişkinin bugünkü durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? PARRIS: Mevcut durumu tanımlayan en bariz şey, Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın ziyaretidir. Dışişleri bakanlarımız Türkiye'yi pek ziyaret etmezler. Geçmişe baktığınızda bunu görürsünüz. Buna rağmen bir yıl gibi bir süre zarfında iki ziyaret gerçekleşiyorsa bunun bir anlamı var.

Stratejik vizyon belgesi

Birlikte yapmamız gereken çok önemli işler var. Bu ziyaret ilişkileri tekrar rayına oturtma çabasını yansıtıyor. Kanımca bu da olmuştur.

SORU: Bu ziyaretten bir Stratejik Vizyon Belgesi üzerinde çalışma mutabakatı çıktı. Nedir bu belge?

PARRIS: Bu belge yeni bir zemin oluşturmaya çalışacaktır. Benim buradaki büyükelçiliğim sırasında da benzeri bir belge çıkmıştı ortaya. Bu tabii ki müzakere edilmiş olan ya da yasal olarak bağlayıcı olan bir belge değildi.

Ancak, nelerin üzerinde yoğunlaşmamız gerektiği konusunda bir çerçeve sağlıyordu. Bu yeni belge sayesinde ilişkilerin sadece Irak veya Hamas konularına indirgenemeyeceği, çok daha geniş bir boyutun söz konusu olduğu daha iyi anlaşılacaktır.

PKK konusunda umutlu

SORU: İran konusunda ABD Türkiye'den ne istiyor?

PARRIS: İran'a karşı bir askeri operasyon konusunda spekülasyona girmek için erken. Şu anda ağırlık diplomasi üzerinde ve bu süreç aylarca sürecek. Türkiye ile ABD bu konunun tüm ayrıntıları üzerinde mutabık kalmayacaklardır. Kalmaları da gerekmez. Önemli olan, samimi bir diyaloğun sürmesi ve beklenmedik sürprizlerin önlenmesidir. Türkiye gibi, İran ile ilişkisi olan önemli bölgesel ülkelerin, stratejik müttefikleriyle eşgüdüm içinde, aktif bir rol oynamaları çok önemli.

SORU: Kuzey Irak'taki PKK konusunda ABD Türkiye'nin isteklerini niçin karşılayamıyor?

PARRIS: Bu konuda daha fazla şey yapılmamasından rahatsız olan Amerikalıların sayısı az değil. Türklerin sabırsızlığı da anlaşılır bir durum. Iraklılar ülkelerini yeniden inşa etmeye çalışıyorlar. Zamanı ve olanakları, hükümet kurma ve ülkenin dağılmasını engelleme gibi hayati bir çabadan başka bir tarafa yöneltmek kolay olmuyor. Buna rağmen PKK konusunda bir şeylerin yapılacağı konusunda umutluyum.

SORU: Bayan Rice'ın gündeme getirdiği önemli konulardan biri de Rusya'ya olan enerji bağımlılığının azaltılması meselesiydi.

Petrol daha önemli olacak

PARRIS: Artan petrol fiyatlarına bakmanız yetiyor. Bu, yaşamımızın giderek daha önemli bir konusu olacak. Büyükelçiliğim sırasında bir enerji stratejisinin oluşması için "Doğu-Batı Koridoru" gibi konular üzerinde çok çalıştık. Bu çabaların başarısını yakında ilk tankerlerin Ceyhan'dan petrol yüklemeye başlamalarıyla göreceğiz. Ancak arada geçen zaman içinde yeterli adımların atıldığını da düşünmüyorum.

Bu süre içinde enerjiyle ilgili görüntü daha da kötüleşti. Bu ortamda tek bir gücün tekel oluşturması sağlıklı değil. Onun için büyük görüntüye yeniden bakma zamanı gelmiştir.

Türkiye ise bu çerçevede dikkatlerin odağındadır. Dışişleri Bakanı Rice'ın sözlerini bu çerçevede görmek gerekiyor. Bu konunun Stratejik Vizyon Belgesi'nin temel konularından biri olacağına da inanıyorum.

SORU: ABD, söylendiği gibi, AKP'yi gözden çıkardı mı?

PARRIS: Bu doğru olsaydı Condoleezza Rice Türkiye'ye gelir miydi? Onun için sorunuza basit yanıtım "hayır"dır.

Bu yazı 1,079 defa okundu.