0 0 0000

Atatürk ve Karabekir

İYİ haber: Yapı Kredi Yayınları (YKY), Kâzım Karabekir'in bütün eserlerini yayımlayacak. Erenköy'deki Kâzım Karabekir Müzesi'nde Karabekir ailesi bunun için dün bir tören düzenledi.

Karabekir 'susturulmuş' Milli Mücadele liderlerinden biridir. Kitapları uzun yıllar yasaklı kaldı. Sonra düzensiz olarak şurada burada yayımlandı, bir kısmı hiç kamuoyuna yansımadı.

Şimdi YKY, bin sayfalık "İstiklal Harbimiz"den başlayarak, Karabekir'in bütün kitaplarını yayımlayacak. Karabekir Paşa'nın bugüne kadar bilinmeyen "Günlükler"ini de nihayet okuyabileceğiz.

İnönü gibi Karabekir de Harbiye yıllarından başlayarak günlük notlar tutmuş, tam 39 defter! Yakın tarihimize bakışta yeni ufuklar, yeni tartışmalar açacak önemli notları var.

Karabekir arşivini yayına hazırlamak soluklu ve masraflı bir bilimsel çalışma gerektiriyor. Bunu üstlenen YKY Genel Yayın Yönetmeni Raşit Çavaş'ı kutluyorum.

Yayının editörlüğünü tarihçi Ahmet Demirel yapıyor. Prof. Demirel, daha önce İnönü'nün "Defterler"i ile Nihat Erim'in "Günlükler"ini de yayına hazırlamıştı.

Yasaklı kitaplar

Karabekir'in yazdıkları, bazı önemli noktalarda Atatürk'ün "Nutuk"ta anlattıklarından farklıdır, zaten 1924'ten itibaren siyasi yolları da ayrılmıştı.
Bu yüzden Karabekir'in çeşitli kitapları yakıldı, yasaklandı veya hiç yayımlanamadı. "İstiklal Harbimiz" adlı bin sayfalık kitabı ancak Karabekir'in ölümünden yirmi yıl sonra, 1968'de yayımlanabildi, yayımlanınca mahkemeye düştü.

Mahkeme, Karabekir'in kitabında "Atatürk'ün hatırasına hakaret ve sövme" bulunmadığını, "eleştirel nitelikteki görüşlerini edep ve terbiye sınırları içinde" anlattığını vurgulayarak beraat kararı verdi. Mahkemeye göre, kitap "sadece Atatürk ile aralarındaki fikir ayrılıklarını belirtmek" ve "tarihi gerçekleri eksik bırakmamak" amacıyla yazılmıştı.

Karabekir'in yayımlanmış kitapları, Mete Tunçay ve Eric Zürcher gibi birkaç istisnai tarihçi dışında, üniversitenin tarih kürsülerine pek ulaşamadı.
YKY'nin bilimsel çalışmaya dayalı olarak yapacağı yayınla bu kitapların akademik ve kültürel hayatımızda gereken yeri alacağına inanıyorum.

Farklı açılar

Şevket Süreyya "Tek Adam"da çok güzel anlatır: Mustafa Kemal, Erzurum'da üniformasını çıkarmak zorunda kaldığında, yaveri bile onu yalnız bırakıyor! Her şeyin bitmiş gibi gözüktüğü o sırada, 15. kolordu komutanı Karabekir Paşa geliyor:

- Paşam, emrinizdeyim!

Erzurum'da artık üniformasız Mustafa Kemal'in emrinde 15. kolordu vardır; sonrası malum.

Herkes gibi Karabekir de biliyordu ki, Milli Mücadele liderliği için Mustafa Kemal'in dehası lazımdır.

Atatürk ve Karabekir'in Milli Mücadele hakkındaki yer yer farklı anlatımlarının sebebi, birinin doğru, ötekinin yalan söylemesi değil, farklı konumlardan bakmalarıdır. Geçmişe ilişkin farklı bakış açılarını öğrenmek, bugünkü süreçlere bakarken bize ufuk genişliği kazandırır.

Onun için bize kitaplarını bırakmış olan Atatürk'ü de, Karabekir'i de, İnönü'yü de, Rauf Orbay'ı da okumalıyız; Milli Mücadele mucizesini bütünüyle kavramak için...

İki iyi haber daha: YKY, 'kurucu sosyolog'larımız Ziya Gökalp'in ve Prens Sabahaddin'in de bütün kitap ve makalelerini yayımlayacak.

Bu yazı 1,003 defa okundu.