0 0 0000

Avrupa'da büyük kapışma

Dün, Macaristan'da hükümet karşıtı gösterilerden ve Avrupa'daki genişleme yorgunluğundan söz ettiğim yazımı böyle noktalamıştım.

Avrupa'nın yeni ve eski üyelerinde gittikçe açığa çıkan yorgunluğun arkasındaki etkili nedenlerden bir enerji rekabeti.

Avrupa Birliği, geçen yıldan itibaren Rusya ve ABD arasında ciddi ve çok sert bir rekabet alanı haline gelmekte.

Rekabetin merkezi güney ve doğu Avrupa. Yani AB'nin yeni üyeleri.

Türkiye, bu çekişmenin dışında değil, tam tersi çok içinde.

Konuyu açmak için 18 Eylül'e dönelim.

* * *

MACARİSTAN'ın Sosyalist başbakanı Ferenc Gyurcsany, Avrupa Birliği'nin enerji politikalarında çok kritik bir rol oynamaktaydı.

Brüksel, geçen yıl Moskova'nın Ukrayna'ya sattığı doğal gazı kesmesinden sonra, Rusya'ya olan bağımlılığını azaltmak hedefini öne geçirince, Gazprom'u tamamen dışarıda bırakan yeni bir projeye ağırlık verme kararı aldı.

Nabucco adı verilen bu projeye göre Orta Asya ve Hazar havzasından çıkan doğal gaz boru hatlarıyla Avrupa'ya taşınacaktı. Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan ve Macaristan üzerinden geçecek olan hattın son durağı Avusturya olarak belirlendi.

Doğalgazı Avusturya'dan Avrupa pazarına dağıtmayı hedefleyen bu proje, ABD'nin de desteğine sahip.

Bu gelişme, Moskova'yı rahatsız etti. Rusya, Avrupa pazarındaki kontrolünü güçlendirmek için Nabucco'nun karşısına Mavi Akım 2'yi çıkardı.

Buna göre Rus gazı Mavi Akım ile Türkiye'ye oradan Yunanistan, Bulgaristan ve Macaristan üzerinden güney ve doğu Avrupa pazarına ulaşacak.

* * *

UZUN süre bu iki proje arasında kesin tavrını belli etmeyen Macaristan Başbakanı, Rus teklifine eğilim göstermeye başladı. Hem de Brüksel birliğin enerji güvenliği açısından Nabucco'yu tercih ettiğini açıklamış olmasına rağmen.

Washington'un tüm uyarılarına ve aksi yöndeki "nasihatleri"ne rağmen, doğal gaz tüketiminin yüzde 80'ini Rusya'dan karşılayan Macaristan'ın başbakanı Mavi Akım 2'ye yeşil ışık yaktı.

Sonuç onun için iyi olmadı.

18 Eylül'de Gyurcsany, Soçi'de Putin ile bu meseleleri konuşurken, aynı sıralarda Macaristan devlet radyosunun, yalan söylediğini itiraf eden o gizli bandı döndürmeye başladığından haberi yoktu.

* * *

BUDAPEŞTE'de, Başbakan'ın rakamları çarpıttığını, halka yalan söylediğini duyanlar sokaklara döküldü. Protestolar hálá sürüyor. Aşırı sağcı ve popülist gruplar hükümeti devirmek için günlerdir meydanlarda. Gösterilerin hükümet ve Avrupa karşıtı zemine kaydığı haberleri geliyor.

Avrupa'ya üyeliğinin sihirli değnek olmadığını fark eden eski doğu bloku yeni AB ülkeleri, büyük güçler arasındaki keskin rekabete karşı koyacak güce sahip değiller.

ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, nisan ayında Türkiye ve Yunanistan ziyareti sırasında "Şurası çok açık ki, endişelerimizden biri de tek bir kaynaktan enerji sağlanması, Rusya'nın tekel haline gelmesidir" uyarısında bulunmuş, "Gazproma dikkat edin" demişti.

Hafta sonu Paris'te bir araya gelen Rusya, Fransa ve Almanya liderlerinin gündeminde de enerji vardı.

ABD ile Rusya arasındaki enerji kaynak ve yollarının denetim rekabeti, yeni üyeleri sayesinde Avrupa'nın içine taşınıyor.

Genişlemiş Avrupa, böyle bir rekabetin sahnesi haline gelmeye henüz hiç hazır değilken.

Bu yazı 914 defa okundu.