"Büyük Hadron Çarpıştırıcısı" çarpıldı!/çarpar mı?

10 Eylül 2008 16:05 tsi
Dünyanın en büyük atomaltı parçacık çarpıştırıcısı, ABD'nin üstlendiği kısmın tasarımındaki aksaklıklardan ötürü planlanan aylar sonra, hizmete girecek. Çalışmanın amacı 'büyük patlama'dan kısa süre sonra oluşan koşulları yeniden yaratarak maddenin tem

İşte iyibilgi'nin bundan tam bir buçuk yılönce hazırladığı o haber:

Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN) yetkilileri, "Büyük Hadron Çarpıştırıcısı" adı verilen ve maddenin nasıl oluştuğuna ilişkin bir çok sırrın anlaşılmasını sağlayacak olan bu makinenin, Mayıs 2008'den itibaren kullanılmaya başlanabileceğini belirttiler.

Daha önce de bir hesap hatası sonucu, makinenin odaklama mıknatıslarında çıkan sorun yüzünden bir patlama yaşanan ve 24 mıknatısın hepsinin bakıma alınmıştı.

İsviçre-Fransa sınırında, 27 kilometrelik bir tünele kurulan sistemde, atom altı parçacıklar, karşıt yönlerde birbirlerine doğru ışık hızına yakın hızlarda yol aldırılarak çarpıştırılacak ve çarpışma sırasında oldukça karmaşık detektörlerle yapılacak gözlemler sayesinde, maddenin oluşumuna ilişkin sırlar gözlemlenebilecek.

1,8 milyar dolara mal olan sistem, bu tünelde daha önce olan ancak 2000 yılında kaldırılan daha küçük bir çarpıştırıcının yerini aldı. CERN tarafından, 20 Avrupa ülkesinin katılımıyla uygulanan bu projeye, ABD ve Japonya gibi gözlemci ülkeler de maddi katkı sağlıyor. CERN'de, dünyadaki parçacık fizikçilerinin yarısı, toplam 80 ülkeden 6500 bilimci görev yapıyor.

ABD'de bir süper çarpıştırıcı yapılması projesinin 1993 yılında Kongre tarafından rafa kaldırılmasından sonra Avrupa'daki bu sistem, maddenin oluşum sırlarının ve evrenin kökenlerinin araştırılması çalışmalarında dünyanın merkezi haline geldi.

Fakat bilimadamlarının bu proje ile ilgili önemli kuşkuları bulunuyor: Yeraltında bulunan dairesel ve devasa deney tüpünün, tünelde yol alacak farklı yüklerdeki protonları yörüngede tutmak için açığa çıkartılması zorunlu elektromanyetizmanın dünyanın dengesini bozacağından korkuluyor. Bu deneyin yapacağı etki ile dünyanın manyetik ekseni tarafından belirlenen manyetik kutup noktalarının hızlı bir değişim doğurması da endişeler arasında! Bu olay dünyanın merkezinde yer alan ve bir magma denizinde yüzen demir çekirdeğin zaman içinde yer değiştirmesi ve kutupların polaritesini kaydırması sonucu oluşuyor.

Güneş batıdan yükselir mi?

Son kutup kayması olayının 750 bin yıl önce gerçekleştiği tahmin ediliyor. Eğer bu değişim gerçekleşirse bir çok yön tayini aleti ve kuralları kökünden değişecek. Ayrıca her yıl kuzey-güney arası göç eden hayvanlar da telef olacak.

iyibilgi.com

Yüzyılın en önemli kitabı için tıklayınız! 

Bu haber 68,084 defa okundu.