En Sıcak Konular

Güngör Uras


Güngör Uras
0 0 0000

Öde öde bitmiyor, borç havuzu doluyor



İç borç toplamı 2006'da azalmadı, arttı. 2007'de de azalmayacak. Çünkü ödemenin çoğu faize gidiyor. Yıl içindeki borçlanma, ana para ödemesinin üzerine çıkıyor


2007 yılı finansman programına göre Hazine, iç borçların ana parası ve faizi olarak yıl içinde 140 milyar YTL ödeme yapacak. Buna karşılık piyasadan yeniden borç kâğıdı satarak 104 milyar YTL toplayacak. 36 milyar YTL piyasada kalacak.
Parasını Hazine iç borç kâğıtlarına bağlayanların, Hazine'nin yaptığı ödemelerden ellerine geçen parayı tekrar Hazine iç borç kâğıdı satın almak için kullandıklarını varsayalım. Bunlar satın alacak kâğıt bulamayacaklarından ellerinde 36 milyar YTL kalacak. Bu parayı kasalarında saklayamazlar? Ne yapacaklar? Döviz mi satın alırlar? Tüketirler mi? Gayrimenkule mi bağlarlar? Borsaya mı giderler?
Daha da ciddi bir sorun var... Ya daha önce Hazine kâğıdına para bağlayanlar yıl içinde yapılacak ödemelerden ellerine geçen 140 milyar liranın büyük bölümü yeniden Hazine kâğıtlarına bağlanmaz ise... Ya Hazine 104 milyar YTL'lik yeni borç kâğıtlarını satamaz ise... O zaman ne olur? Hazine borcu çevirebilmek arayışında 104.2 milyar YTL'yi toparlayabilmek için faizi daha da yükseltmek zorunda kalır.

Boş yere yüksek faiz
İktisatçı Alaattin Aktaş dostum 2006 yılında faiz yükseltmenin faturasını hesapladı. Alaattin Aktaş'ın Dünya gazetesinde yayımlanan hesabına göre, 2006 yılının ilk 5 ayında Hazine ortalama yüzde 14 faiz ile 31 milyar YTL borçlanmışken, daha sonraki 7 ayda ortalama yüzde 21 faiz ile 44 milyar YTL borçlanma gerçekleştirdi. Son yedi ayda iç borç faizi 7 puan (yüzde 50 oranında) arttı.
Hazine son 7 aydaki borçlanmayı ilk 5 aydaki faizle yapamayınca, faiz faturası 3 milyar YTL büyüdü.

Borçlanma daha fazla
Çok sorulan bir soru "İç Borç kâğıtlarının kimlerin elinde olduğu"dur. 2006 yılı Kasım ayında iç borç senetleri toplamı 253 milyar YTL. Bunun 72 milyar YTL'lik kısmı kamu kuruluşlarında. 70 milyar YTL'lik kısmı bankalarda.
79 milyar liralık kısmı yurtiçi, 32 milyar liralık kısmı yurtdışı yatırımcılarda.
Son olarak çok kimsenin cevabını aradığı bir soru: "Ödüyoruz, ödüyoruz da bu borçlar neden bitmiyor?" 2006 Kasım ayı sonunda 253 milyar YTL iç borcumuz vardı. 2007 yılında bunun yüzde 55'i kadar, 140 milyar YTL ödeme yapacağız.
Acaba borç ne kadar azalacak?
Cevap: İç borç toplamı (stoğu), 2006 yılında da azalmadı, birazcık arttı. 2007 yılında da azalmayacak birazcık artacak. Çünkü ödemenin çoğu faize gidiyor. Anapara ödemesini tekrar borçlanarak yapıyoruz. Yıl içindeki borçlanma, yıl içindeki ana para ödemesinin üzerine çıkıyor.
2007 yılında iç borç ana parası için 99 milyar YTL ödeyeceğiz. Buna karşılık aynı yıl Hazine 104 milyar YTL yeniden borçlanacak. Borç havuzundan çıkan 99, giren 104. Havuzdaki su azalamıyor. Artıyor.


Reel faiz nasıl yüzde 16'ya yükseldi?
2006'nın ikinci yarısında Hazine yüzde 21 dolayında faizle borçlanmaya başladı. Son yedi ayda ortalama yüzde 21 faiz ile 44 milyar YTL borçlandı. 2007'nin ilk ayındayız. Aynı faiz oranı ile borçlanma devam ediyor. Eğer 2007'de Merkez Bankası'nın enflasyon hedefi gerçekleşir ise yıl sonunda enflasyon yüzde 4'e inecek.
Bu durumda yüzde 21 faiz ile parasını Hazine bonolarına bağlayan yerli ve yabancı yatırımcılar yüzde 16 reel (enflasyondan arındırılmış) getiri sağlamış olacak. Enflasyon yüzde 4'e inmez daha yüksek oranlarda kalır ise reel getiri düşecek.
2005'de Hazine ortalama yüzde 14.19 faiz oranı ile borçlandı. 2006 yılı enflasyonu (hedef yüzde iken ve de yatırımcılar bu hedefe göre hesaplarını yapmış iken) yüzde 9.65 olarak gerçekleşti.
Bu enflasyon oranında reel faiz yüzde 4.1 oranına düştü. Yatırımcılar bekleyişlerinin altında faiz geliri elde etti.



Bu yazı 798 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 6 Mart 2009 Dolar bizde sahipsizlikten yükseliyor
    • 15 Ocak 2007 Öde öde bitmiyor, borç havuzu doluyor

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    4,625 µs