0 0 0000

Bayramları korumak

Hayır, hayır... Eski bayramlardan söz edecek değilim size...
 
Hacıbekir lokumlu, gül suyu kokulu bayram ziyaretlerinden, beyaz başörtülü büyük hanımların ellerini öpmekten, ele sıkıştırılan mendillerden, karanfil kokulu akide şekerlerinden dem vurmayacağım.

Ne sakız gibi beyaz başörtüleriyle köşe minderinde oturan büyük hanımlar var artık, ne de atlı karıncalı bayram yerleri. Ütülü mendillerin yerini kağıt mendiller alalı kimse el öpen çocukların eline mendil sıkıştırmıyor. Konaklar çoktan yıkıldı. Geçmişin soluk anıları üzerinden yapılan nostaljiyle bir ortak payda bulmaya çalışmak nafile... Eski ritüellerin tekrarıyla varılabilecek barış, saygı ve hoşgörü bize yetmez...

Bayramlarımızı korumak istiyorsak eğer, bu mübarek günleri ağız tadıyla yaşamak istiyorsak, şu anda bozulmuş gibi görünen bir konsensusu tekrar kurmak zorundayız. Evet, hepimiz aynı şekilde algılamıyoruz bayramları. Bir kısmımız için dini bir ritüelken bir kısmımız için güzel bir gelenek, bir kültürün parçası, toplumsal bir ortak payda...

Ama bir de şöyle düşünün; Hangi konuyu topyekun millet olarak aynı biçimde algılıyoruz ki ramazan bayramını algılayalım? Hepimizin milli duyguları aynı güçte mi? Eğer birileri kalkıp da, "Milliyetçiyim demeyen bu bayramı kutlamasın; hem milliyetçiliğe karşı olup hem de milli bayramlardan söz etmek bu bayramları yozlaştırmaktır" deseydi ne hissederdiniz?

Evet, Türkiye'de büyük bir kesim -isterse Şeker bayramı desin adına- Ramazanda oruç tutmadığı halde bayramını yürekten kutlar. O da otuz Ramazan oruç tutan kadar iple çeker bayramı. Bu kötü bir şey midir, yoksa iyi bir şey mi? Bunu yozluk diye karaladığınızda, ortak bir sevinci yok ettiğinizde bugünkünden daha iyi bir noktaya mı gelirsiniz?

Meselelere biraz empati duygusuyla bakan herkesin görebileceği bir tehlike var önümüzde: İslamiyetin yaşanış biçimi etrafında süregiden bu tartışmalar, yaşanan gerginlikler, bir kesimi kurbanına, türbanına, bayramına daha sıkı sarılmaya, kendini bu simgelerle özdeşleştirmeye doğru iterken; geniş bir kesimi de bu simgelerden ve birtakım İslami ritüellerden uzaklaştırma tehlikesi taşıyor. Nüfus kağıdında Müslüman yazan ve hayatı boyunca İslamiyet'i bir gelenek olarak yaşamış büyük bir çoğunluk ciddi bir sıkışmışlık içinde hissedebilir kendini.

Dindar kesimle tartışırken sık sık "Elhamdülillah, biz de Müslümanız" deyip dursa da; İslamiyet'i, dindar kesimin tekeline bırakmamaya çalışsa da; içten içe bir yabancılaşma yaşayabilir. Biraz da küskünlük içinde İslami ritüelleri "asıl sahiplerine" terk etme psikolojisine girebilir. Din, kişinin özel alanından çıkıp toplumu şekillendirmeye talip oldukça; siyaset bireylerin vicdanlarını didiklemeye, algılarını sorgulamaya çalıştıkça karşısında da siyasi bir cephe oluşması kaçınılmaz olur.

Ve Müslümanlık, bir kesim için yegane kimlik haline geldikçe, geniş bir kesim açısından kimlik olma özelliğinde zaafa uğrar. "Müslüman olacaksan doğru dürüst ol" türü dayatmaların bizi götüreceği yer böyle bir yerdir işte... Toplumsal barışın yakın dönemde yaşadığı bunca darbeden sonra, bizi bir arada tutan ortak değerleri böyle hoyratça yıpratmak gibi bir lükse sahip olduğumuzu zannetmiyorum. Siyasetin dine bulaşmasının bedelini bayramlarımıza ödetmeyelim.

Not: Okurlarımdan gelen bayram tebriklerine tek tek cevap verme imkanım yok. Buradan hepsine teşekkür ediyor, bütün okurlarıma iyi bayramlar diliyorum.
 
bugün

Bu yazı 1,332 defa okundu.