0 0 0000

Devleti kalıcı olarak şişirmemek

Dün Meclis'te 2009 bütçesi üzerindeki görüşmeler başladı.
 
Bu yazıya başlamadan önce muhalefetten Baykal'ı ve Bahçeli'yi dinledim. Bizde bütçe tartışmalarında bütçeden başka her şey tartışılır. O gün parti ileri gelenleri için bir gövde gösterisi günüdür.

Hem muhalefet, hem iktidar partisi liderlerinin bütün münazara yeteneklerini, polemik ustalıklarını ve daha çok da demagoji ustalıklarını sergiledikleri gün...

Geleceğin yıldızları bütçe konuşmalarında parlamaya başlar. Kimlerin yıldızının sönmekte olduğunu da yine bu konuşmalardan anlarız.

Muhalifler iktidar partisiyle ilgili ne kadar dosyaları varsa - çoğu da bütçeyle ilgisiz - hepsini sayar döker, sonunda da bütçeye oy vermeyeceklerini söylerler. İktidarlar da muhalefetin söylediği her suçlamayı söz ustalığıyla savuşturup ne eyledilerse doğru eylediklerini tekrar etmekten öte gitmezler.

Sonunda ortaokul düzeyindeki bu yıllık münazara biter, ama biz ne o yılki bütçemizin ana hatlarını şöyle derli toplu öğrenebiliriz; ne de muhalefetin bütçe konusundaki somut eleştiri ve önerilerini...

Oysa teoride, demokratik rejimlerin en can alıcı tartışmaları bütçe tartışmalarıdır, öyle olmalıdır. Çünkü bu görüşmelerin, sonuç olarak ortak paramızın- vergilerimizin- nasıl kullanılacağını ortak olarak belirlediğimiz görüşmeler olması beklenir. Ben özellikle yılki bütçe tartışmalarının yaşanmakta olan global kriz nedeniyle alınacak ekonomik önlemler üzerinde yoğunlaşmasını, açılacak ya da açılması önerilen paketlerin didik didik edilmesini beklerdim.

Biliyorsunuz, IMF'den gelecek paranın ne yapılacağı; hangi kesime verilirse krize karşı daha etkili olacağı konusunda farklı tezler var. Bu tartışmalar sürerken, çok sık dile getirilen bir görüş de şu: Devlet memur alımını hızlandırsın; örneğin işsiz bekleyen 110 bin öğretmenin atamalarını yapsın. Böylece hem işsizliği azaltmış hem de iç talebi canlandırmış olur.

Oysa hatırlayacaksınız, 2009 Bütçe Tasarısı'nda kamuya alınacak memur sayısının yüzde 50 düşürülmesi öngörülüyor. Ayrıca emeklilik ve istifa nedeniyle boşalan kadrolara da yüzde 50 yerine yüzde 25 oranında personel alınması söz konusu... Peki şimdi ne olacak? Kriz nedeniyle bütçede öngörülen bu küçülme politikası terk mi edilecek?

Devlet yatırımlarının ve harcamalarının arttırılması yoluyla iç talebin canlandırılması bugün krize karşı birçok ülkenin başvurduğu bir yöntem...

Bizde de bu yönteme katılan var, itirazı olan var...

Bu ayrı tartışma konusu... Ama herhalde, artan devlet harcamalarının devletin memur sayısının arttırılması yönünde kullanılmasından daha kötü bir fikir olamaz. Zira bu, yıllardır küçülmesini beklediğimiz devletin kalıcı bir biçimde şişirilmesi, daha da hantallaşması, zaten gizli işsiz deposuyken daha büyük bir gizli işsiz deposu haline gelmesi anlamı taşır.

Eğer geçici talep canlanması için böyle bir yol seçilirse, bu kriz gelir geçer ama biz bu kamburu sırtımızdan kolay kolay atamayız. Daha da büyüttüğümüz kamu giderleri yüzünden daha çok kriz yaşarız.

O yüzden de, kamu harcamalarının arttığı bu dönemde devletin kalıcı olarak büyümemesi için hepimiz uyanık olmalıyız. Devlet artan altyapı yatırımları için daha fazla insan istihdam etmek ihtiyacı duyacaksa bunu mutlaka sözleşmeli ve geçici işçi statüsünde çalıştırarak yapmalı, memur sayısını büyütmemelidir. Ben merakla hükümetin Kasım'da kabul edilen bütçe tasarısındaki memur sayısının küçültülmesi kararının arkasında durup durmayacağını merak ediyorum.

bugün

Bu yazı 1,118 defa okundu.