Ermenilerden özür dileyecekler...

4 Aralık 2008 18:12 tsi
Bir grup aydın hazırladıkları 'bireysel bildirge'yle Ermeniler'den özür dilemeye hazırlanıyor. Girişimin imzacılardan Ahmet İnsel ne yapmaya çalıştıklarını anlattı...

1915'te yaşanan Ermeni olaylarıyla ilgili özür dilemeye hazırlanan bir grup aydının gerekçeleri neler? Galatasaray Üniversitesi Öğretim üyelerinden ve bildirgeye imza atan isimlerden biri olan Prof. Dr. Ahmet İnsel, NTV'den Oğuz Haksever'in sorularını yanıtladı. Haksever'in bir diğer konuğu olan emekli diplomat Faruk Loğoğlu oldu. Loğoğlu sözkonusu bildiriyi hem esas hem de usül olarak yanlış buldu.

İşte Oğuz Haksever'in soruları ve konukların yanıtları:

Sayın Ahmet İnsel bu bildiri nereden kaynaklanıyor?

Bu bildiri değil bu basit bir durumu tespit eden özür nedenlerini anlatan kısa birkaç cümle. Burada amaç Türkiye'de yaşayan bizler olarak geçmişte büyük acılar çekmiş olan ve bunları dile getirmekte zorluk çeken Ermeni kardeşlerimize bu acıları paylaştığımızı söylemek ve yaşadıkları acılar nedeniyle vicdanı borcumuzu özür dileyerek ifade etmek.Bu bir bireysel girişimdir. Türkiye'de yaşayan insanların bu toprakların ortak tarihinden yaşanmışlıklar üzerinden bir borç bu.

Çok kısa ama içinde gerçekten altı çizilecek konular var. Mesela duyarsızlık.

Bunun esas nedeni büyük nedeni bir bilgisizlikten kaynaklanıyor.Bilgimiz çok sınırlı. Yıllarca ağır yaşanmış vakaların olmadığı veya en azından bilgisinin bile olmadığı kuşaklar olarak yetiştirildik. Halbuki buradan gitmiş olan Ermeniler canlı bir şekilde tutmuşlardı. Diyasporadaki Ermeniler bunu kimlik noktasına getirmişlerdir. Yaşanmış acıların dile getirilmesi, üzerinin örtülmesi, burada yaşamış olan onbinlerce Osmanlı Ermeninin bu topraklardan gitmek zorunda kalmış olmalarını dile getiren, acıyı, sıkıntıyı ve üzüntüyü dile getiren bireysel girişim bu.

Bir de adaletsizlik kelimesi geçiyor

Çünkü böyle bir inkar aynı zamanda vicdanı anlamda adaletsizliktir. Tarihi adalet mahkemeler yoluyla değil insanların vicdanlarından hareket ederek söyledikleri ile de oluşur. Ben komşumun yaptığı haksızlığı ille de mahkemeye giderek çözmüş olmam. Komşumun benden özür dilemesi benim için yeterli olabilir. Bu insani ilişkilerde insanların diğerlerinin acılarını paylaşmaları ortaklık oluşturmaları insanlığın en önemli özelliklerinden birisidir, digerkamlığın insanlığın en önemli özelliklerinden biri olduğunu söyleyebiliriz. Bu Kızıldereliler'le de paylaşılabilir ama bu uzaktan paylaşım olabilir. Ama Türkiye'de geçmişte yaşayan insanların bugün paylaşmak vicdanda adaletin tesis etmeye sağlamaya çalışmaktır.

Faruk Loğoğlu (Emekli Büyükelçi)

Sayın Loğoğlu yıllarca dışişlerinde yer almış bir diplomat olarak bu bildiri hakkında ne düşünüyorsunuz?

Ben bu girişimi yanlış ve zamanlama bakımından da talihsiz buluyorum. Böyle bir girişimin hem Türkiye'ye hem de Ermeni tarafına faydadan çok zarar getirebileceğini düşünüyorum. Burada ince ayrımlar yapmak gerekiyor. Elbette düşünce ve ifade özgürlüğü çerçevesinde geçmişteki olayları istediği gibi yorumlamak da serbesttirler. Ancak bu sonuca hangi bilgiler ışığında vardıklarını paylaşmak durumundadırlar. Ancak ifade özgürlüğünün bittiği nokta vardır, ondan sonra özür dileme keyfiyeti doğar. Ben bu kampanyaya katılan insanların hakkı olmadığını düşünüyorum. BM'de 1948'de soykırımının kişilerin işleyeceğini öngörür. Ermeni iddiaları konusunda mahkum edilmiş hiç kimse yokken böyle bir özür dileme, faili olmayan bir suç için başkalarının özür dilemesi bana doğru gelmiyor. Kaldı ki Ermeni tarafı bu suçu tüm Türk ulusuna yükler. Bazı aydınlarımız kendilerini Türk toplumunun büyük çoğunluğundan ayrılarak özür dileme hakkına sahip midirler, o da ayrı bir soru. BM'nin hükümlerine dayanarak böyle bir sonuca varmadılar, bunu insani olarak mülahaza ediyorlar. Bir özür dilenecek ise bunun herhalükarda karşılıklı olması lazım. Çünkü her iki tarafta felekatler yaşandı iki tarafından vicdan borcu doğar. Ben zamanlama açısından talihsiz buluyorum. Senatör Obama'nın Başkan seçimden seçilmesinden sonra Türkiye'de birçok aydın adımlar atılmasını iddia ettiler. Bu girişim sadece Obama'ya değil diğer ülkelerde Ermeni iddialarına destek veren çevrelere de teşvik unsuru olacaktır. Diyeceklerki, "Bakın Türkiye'de bu işi sahiplenen insanlar var. Bu konudaki görüşlerimizi daha net ve cesur biçimde dillendirelim"...

Ermeni tarafına da zarar vereceğine zarar vereceğini söylediniz...

Bundan kastım Cumhurbaşkanı Sayın Gül'ün Erivan ziyaretinden sonra her iki ülke arasında oldukça yumuşak bir ortam oluştu. Ermenistan, Azerbaycan ve Türkiye Dışişleri iki defa bir araya geldi. Bu sürecin devam etmesine dair işaretler var. Böyle bir oramda bu kampanya Ermeni iddialarına destek verilmesini teşvik edici bir rol oynadığı takdirde o zaman Türkiye tekrar kabuğuna çekilip sertleşecektir. Bu yumuşama süreci sona erecektir. Bu tehlikeye işaret ediyorum.

Sayın İnsel sayın Loğolu'nun sözlerine ne diyorsunuz? Böyle bir hakkınız olmadığını söyledi

Ahmet İnsel: Bu bireysel olarak bir hakkımız olup olmadığına kimse karar veremez. Bireysel bir girişimse bireylerin kendilerinin karar verecekleri bir durumdur bu. Sayın Loğoğlu bu işe devlet merkezli bakıyor. İnsanların devlet söylemini uygulayıcı olma yükümlülükleri yoktur. Bu insani vicdan noktasından hareket eden bir girişimdir. İsteyen özür diler isteyen dilemez. Kimse kimseye niçin özür dileme girişiminde bulundun veya niçin özür dilemeyorsun deme lüksüne sahip değildir. Biz insan olarak neyin ne zaman yapılacağına kimsenin karar vermeyeceğini düşünüyoruz. Dolayısıyla bunun devlet politikasıyla uyuşup uyuşmadığı bizim meselemiz değil.

Sayın Loğoğlu Ermeniler'in Türk ulusuna yüklediğini söyledi.

Bunu bile doğru dürüst bilmiyoruz. Osmanlı'ya mı yüklüyorlar Türk'e mi yüklüyor. Kendi kafamızda yüklediğimiz sorunlarla karşı karşıyayız. Ermeniler'in kime yüklediğini bilmiyoruz. O bizim sorunumuz değil. Biz herkese bu sorumluluğu mutlaka almalısınız demiyoruz. Ben Türk ulusu adına bir girişimin altına imza atmadım.Sadece bunun altına insanların imza atacağı bir girişim olarak vicdanı rahatsızlığı dile getirmek istiyoruz. Bunun üzerindeki inkar girişiminin, baskısının bunun üzerindeki reel politikalara sıkışmış olmanın getirdiği sıkıntıları aşmak durumundayız.

Sayın İnsel vicdani rahatsızlık dediniz. Galiba siz olan-biteni birçok kişiye göre daha fazla bildiğiniz için mi

Şimdi ben başkaları bilmiyor ben bilmiyorum diye ortaya çıkmıyorum. Ben bildiklerimden, okuduklarımdan, öğrendiklerimden edindiğim bir büyük felaket olarak olgu var. Türkiye'deki Ermeni çetelerin Müslümanlara yaptıkları katliamlar, Balkanlar'da Müslümanlara yapılanları reddetmek anlamına gelmeyen,sadece ve sadece burada yaşayan Ermeniler'in buradan gitmek zorunda kalmaları, sürülmeleri, kaçmaları, geride kalanların da bu topraklarda yaşamış olanların izlerinin silinmesine çaba gösterildi. Bu topraklarda yaşayan bir yurttaş olarak şahsi olarak Ermeniler'den özür dileme gereğini düşünüyorum. Tam aksini düşünen insana da 'gereğini duymuyorsunuz' demek haksızlık olur. Bütün bu işlerde biz vatandaşlar olarak devlet politikalarıyla hareket etmeme durumundayız. Devletin doğru ya da yanlış olarak birşekilde bu bu işi getirdiğini söylüyoruz. Herzaman doğru yapmıyorlar. Ben burada hiçbir uluslararası kuruluşun parçası olmadan bu bildirgeyi imzalıyorum.

hurhaber

Bu haber 1,663 defa okundu.