Niçin Kerkük?

Bugün Kerkük’ün kuzeyinde bulunan “Abdullah” isimli restorana düzenlenen bombalı intihar saldırısında, onlarca kişi yaşamını kaybetti, onlarcası da yaralandı. Ölü sayısıyla ilgili ajanslar 46’dan 70’e değin farklı haberler geçiyorlar. Kesin olan, işletmecisi Kürt olan restorana, Arap kabile liderleriyle Irak Cumhurbaşkanı Talabani’nin lideri olduğu Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) temsilcilerinin yemek yediği esnada saldırının gerçekleştirilmiş olması. Ajansların geçtiği haberlere göre, bu yemekli görüşmenin ardından Talabani’yle görüşülecekti. Patlama, öğlen saatlerinde, yani restoranın oldukça kalabalık bir saatinde gerçekleştirildiği için kayıplar fazla oldu; amaçlanan da belli ki buydu. Nitekim ölenler arasında kadın ve çocukların olduğu da bildiriliyor.

Gelen bilgiler, intihar eylemcisinin bir Arap olduğu yönünde. Kerkük’teki yetkililer böyle bir saldırının olacağı istihbaratına sahip olduklarını ama saldırganı ele geçiremeden eylemin gerçekleştiğini açıkladılar.

Kerkük ve genel olarak Irak’ta uzun süredir bu çapta kanlı bir eylem gerçekleştirilmemişti. Kurban Bayramı vesilesiyle bu tür bir saldırının çok da beklenmediği anlaşılıyor. Kerkük’te bundan önce gerçekleştirilen en kanlı eylem, yerel seçimler yasa tasarısının onaylandığı günlerde olmuş, bir intihar eylemcisi Valilik önünde protesto gösterisi yapanların içerisinde üzerindeki bombayı patlatmış ve 26 kişi ölmüştü.

Saldırı esnasında Irak Devlet Başkanı Celal Talabani ile Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani toplantı halindeydi. Olay üzerine Talabani incelemelerde bulunmak üzere Kerkük’e geçti.

Kerkük, gerek statüsü üzerindeki tartışmalar, gerekse de nüfus bileşimi nedeniyle Irak’ın kritik kentlerinden biri. Kentte Kürtler, Türkmenler, Araplar ve Süryaniler yaşıyor. Güç ve iktidar paylaşımı konusunda herkesin bir formülü var. Kerkük, bu nedenle Türkiye’nin de yakın ilgi alanı içerisinde bulunuyor. Çünkü Kürtler Kerkük’ün Bölgesel Kürt Yönetimi’ne bağlanmasını isterken, Araplar ve Türkmenler kentin ayrı bir statüsü olması gerektiğini savunuyorlar.

Saldırıyı gerçekleştirenlerin amacı, açık ki, görüşmeler yoluyla herkesin üzerinde uzlaştığı bir formül bulunmasının önüne geçmek. Olası bir Kürt-Arap uzlaşmasının ortaya çıkaracağı sonucu sabote etmek. Bölgede yaşayan halkların gerek mezhepsel, gerekse de etnik yönden birbirine yakınlaşmasının yaratacağı “yeni” durumu engellemek…

Kendi sorun ve çelişkilerini çözme gücünden düşürülmüş bir Irak’ta ABD işgalinin son bulması ise, giderek zorlaşır. Bu da sorunun bir başka boyutu…

Hasan Soylu www.iyibilgi.com