IMF sıkı tedbir istedi

0 0 0000 00:00 tsi
IMF, Türkiye'ye 1.9 milyar dolarlık kredinin önünü açacak olan üçüncü ve dördüncü gözden geçirmelerin birlikte tamamlanmasını kabul ederken, yatırım ve sağlık harcamalarındaki bütçe hedeflerinin üzerindeki artış nedeniyle 4.5 milyar YTL'lik önlem alınması

IMF İcra Direktörleri Kurulu, temmuz ayında toplanarak Türkiye'nin niyet mektubunu onayladıktan sonra 1.9 milyar dolarlık kredi dilimini serbest bırakacak. Ancak, niyet mektubunun onaylanabilmesi için ek tedbirlerin yanı sıra vetolu Sosyal Güvenlik Yasası ile TBMM gündemindeki Kurumlar Vergisi Kanunu tasarısının yasalaşması, gelir idaresinin iyileştirilmesine ilişkin geciken bazı tedbirlerin alınması, Halkbank'ın nasıl özelleştirileceğinin netleştirilmesi gerekiyor.

'Tedbirler alınacak'

Devlet Bakanı Ali Babacan, IMF Türkiye Masası Şefi Lorenzo Giorgianni ile düzenlediği basın toplantısında gözden geçirme çalışmalarının sonuçları hakkında bilgi vererek soruları yanıtladı. Babacan, 2006'nın üç aylık döneminde, bazı harcamaların öne alınmış olmasına rağmen, faiz dışı fazlanın program hedefiyle uyumlu olarak gerçekleştirildiğini bildirdi. Yılın tümüne yönelik bakıldığında ise bazı harcamalarda 'öngörülenin üzerinde' artış trendi olduğunun gözlendiğini ifade eden Babacan, şöyle devam etti: "Harcamaları, program öngörülerine çekmek için gerekli tedbirlerde süratle uygulamaya konmakta. Yani ilk üç aya baktığımızda gerçekleşmelerde herhangi bir sıkıntımız yok, ama ilk üç ayda gerçekleşmelere bakıp da yıl sonuna doğru projeksiyonlarımızı yenilediğimizde, bütçe hedefiyle ilgili bazı sıkıntıların olabileceği bellidir. Bunun için de gerekli tedbirlerin bir kısmı alınmıştır, bir kısmı da önümüzdeki haftalarda alınacaktır."

Sağlık için anlaşıldı

Babacan, yıl sonu itibarıyla sağlık harcamalarında 1.4 milyar YTL'lik sapma öngörüldüğünü, bu yüzden GSMH'nın yüzde 0.8'i kadar, yani 4.5 milyar YTL'lik tasarruf önlemi alınacağını söyledi. Babacan, söz konusu tasarrufun yarısından çoğunun bugüne kadar alınan tedbirlerle zaten sağlandığını, yatırımların kesilmesi gibi büyük önlemlere gerek görülmediğini ifade ederken, bütçede harcanması mümkün olmayan kalemlerde kaydırmalar yapılacağını bildirdi. Babacan, sağlık sektöründe faturalama ve ilaç giderleri gibi bazı kalemlerden, hizmet kalitesinden ödün vermeden tasarruf sağlanması konusunda, Sağlık Bakanı'yla mutabakata varıldığını sözlerine ekledi.



'Yeni vergi yok'

Babacan, gazetecilerin sorusu üzerine, ek tedbirler çerçevesinde bütçede harcanamayan bazı kalemlerin diğer kalemlere kaydırılacağını belirterek şöyle konuştu: "Kimsenin aklına 'vergiler mi geliyor' diye bir soru gelmesin. Öyle bir şey yok, sansasyonel hiçbir tedbir yok. 157 milyar YTL gideri olan bir bütçede bu kadarlık tasarruf imkânı zaten bulunuyor. Nereye, ne kadar harcama yapılacağı 3-4 aylık gelişmelere bakarak da rakamlar daha berraklaşmaya başlıyor. Dolayısıyla bu konudaki tedbirlerin rahatlıkla alınabileceğini düşünüyorum." Babacan, ÖTV'deki düzenlemeler ve sosyal güvenlik prim tahsilatındaki artışların da ek tedbirler çerçevesinde değerlendirildiğini vurguladı.

'120 dolar' senaryosu

Piyasalar

daki dalgalanmalarla ilgili sorular üzerine Babacan, doların değer kaybı, uluslararası sermaye hareketleri, petrol fiyatlarının 80-100-120 dolara ulaşması da dahil pek çok senaryonun devletin kurumları ve özel sektör temsilcileriyle oturulup görüşüldüğünü, bu senaryolara hazırlıklı olduklarını bildirdi. Babacan, son dalgalanmada da bu hazırlığın faydalarının görüldüğünü ifade ederek, "Herkes rahat, çünkü sürpriz değil. Bunlar beklenen gelişmeler ve herkes ne yapacağını gayet iyi biliyor" dedi.

'FDF'de hedef aşılabilir'

Ali Babacan, uygulayacakları sıkı bütçe politikasının sadece kamu borcunun azaltılması açısından değil, cari açığın kontrolü bakımından da büyük önem taşıdığını söyledi. Babacan, yüzde 6.5'lik faiz dışı fazla hedefinin sadece borçların sürdürülebilirliği ile ilgili bir enstrüman olmadığını, özellikle son yıllarda artan cari açığın kontrol altında tutulması konusunda çok önemli bir politika aracı olduğunu belirtti.

IMF'nin çizgileri

Giorgianni 2006 için, genel faiz dışı fazlada yüzde 6.5'ten az olmayacak bir politika, bütçe sınırları içinde kalacak faiz dışı harcamalar ve Sosyal Güvenlik Sistemi'ndeki açığın GSMH'nın yüzde 4.5'ini aşmayacak bir disiplin gerektiğini kaydetti. Harcamaların bütçe sınırlarını aşmamasının, özel bir önemi bulunduğunu belirten Giorgianni, elde edilecek ek gelirlerin, iç talebin daha da desteklenmemesi ve cari açığın kontrol altında tutulmasına dönük tasarruf edilmesi gerektiğini vurguladı. Geçen yıl sonlarında, sağlık ve yatırım harcamalarında program hedeflerinin üstüne çıkıldığını hatırlatan Giorgianni, bu kalemlerde, program hedeflerinin yakalanabilmesi için bazı tedbirler gerekeceğini ifade etti. Giorgianni, kamu harcamalarını bütçeyle uyumlu hale getirebilmek amacıyla tedbirler uygulanmasının, programın gözden geçirmelerinin tamamlanabilmesi için 'önşart' olacağını vurguladı. Giorgianni, bu tedbirlerin etkin şekilde uygulanması halinde, yüzde 6.5 oranındaki faiz dışı fazla hedefine ulaşmanın mümkün olacağını söyledi.

'Vergi indirmeyin' uyarısı

Giorgianni, vergi reformunu gerçekleştiren hükümetin, düşük vergi oranları uygulaması ve vergi tabanının genişletilmesi hedefini zorlaştırabilecek, 'vergi istisnası ve diğer yollardan' kaçınması gerektiğini söyledi. Ekonomi temellerinin sağlam olduğunu belirten Giorgianni, programın kararlı şekilde devamı halinde, büyümenin süreceğini, enflasyondaki düşüşün devam edeceğini ve borç göstergelerinin istikrarla iyileşeceğini kaydetti.

IMF: Dalgalanma fırsat olabilir

Türk mali piyasalarında, son iki haftada meydana gelen gelişmelerin bir 'düzeltme hareketi' olduğunu belirten IMF Türkiye Masası Şefi Giorgianni, sadece Türkiye'nin değil, tüm gelişmekte olan piyasaların bu dalgalanmadan etkilendiğini söyledi. Ancak Türkiye gibi cari işlemler açığı ve kredi genişlemesi yüksek olan ülkelerin para piyasalarının daha fazla etkilendiğini belirten Giorgianni, uygulanacak akıllı politikalar sonucu, dalgalanmayla oluşan düzeltme hareketinin bir fırsata dönüştürülebileceğini vurguladı. Giorgianni, dalgalı kurun öneminin görüldüğünü, döviz cinsinden borçlanmaya fazla ağırlık verilmemesi gerektiğini, küresel mali ortamın artık daha zorlu bir hale geleceğini söyledi.

Cari açık hedefi 4.7 milyar dolar artırıldı

Petrol fiyatlarındaki yükseliş ile özel sektör yatırım ve tüketim talebindeki artışla yüksen cari işlemler açığının yılın ilk üç aylık dönemindeki seyri dikkate alınarak tahminler revize edildi. GSMH'nın yüzde 5.7'si (22 milyar dolar) seviyesindeki cari işlemler açığı hedefi GSMH'nin yüzde 7'si (26.7 milyar dolar) yani 4.7 milyar dolar artışla revize edildi.

Büyüme yüzde 6

2005 yılı sonu itibarıyla 16 çeyrek üst üste büyüyen Türkiye ekonomisinin, büyüme performansını bu yıl da sürdüreceği hesaplandı. Heyetle görüşmelerde, Uluslararası Para Fonu ve Türk tarafının mutabakatıyla büyüme hedefi yüzde 5'ten yüzde 6'ya yükseltildi.

Faiz yükseltme sinyali

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz soru üzerine Merkez Bankası'nın fiyat istikrarını sağlamak için gerektiğinde kısa vadeli faizleri etkin kullanmaktan çekinmeyeceğini söyledi. Son faiz indirim kararına dönük eleştirileri değerlendiren Yılmaz, IMF'den uyarı mektubu almadıklarını, değerlendirmelerin aynı yöntemle, toplanan verilere bakılarak yapıldığını, kararın bağımsız Para Kredi Kurulu tarafından alındığını söyledi. Durmuş, üç ayda bir açıklanan rakamlarda revizyon söz konusu olmadığını sözlerine ekledi.

Enflasyon hedefi değişmedi

Nisan ayına ilişkin enflasyon rakamları açıklandıktan sonra bazı piyasa analistlerinin enflasyon tahminlerinde yukarı doğru revizyonlar yapılmasına karşın, Merkez Bankası'nın enflasyon beklentileriyle ilgili herhangi bir revizyona gidilmedi. Merkez Bankası'nın haziran ayı enflasyon raporunun enflasyon değerlendirmelerine ışık tutacağı belirtilirken, dün gerçekleştirilen toplantıda Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Babacan konuya ilişkin, yüzde 5'lik enflasyon hedefi ve buna bağlı bandın korunduğunu ifade etti.

Nerelerden tasarruf edilecek?

Babacan, sağlık sektöründe faturalama ve ilaç giderleri gibi bazı kalemlerden, hizmet kalitesinden ödün vermeden tasarruf sağlanmasına ilişkin, Sağlık Bakanı'yla mutabakata varıldığını belirtirken, ek tedbirler çerçevesinde 'bütçeden aktarılacak harcanamayan bazı kalemlerin' neler olduğu merak konusu oldu.

'Yedek ödenekler' kullanılabilir

Tasarruf edilebilecek ana kalemler olarak Maliye Bakanlığı'nın 'Yedek Ödenekler' kalemi (personele yapılabilecek olağanüstü ödenekler, yatırımları hızaldırma ödeneği ve kesinleşen yargı kararlarına ilişkin kamulaştırma ödeneklerinden oluşuyor) görülüyor. Bu kalemin toplam ödeneği 1 milyar 695 YTL. Şu ana kadar da bu alanda hiç harcama yapılmadı. Ayrıca bütçede bulunan 'Mal ve Hizmet Alımları' kalemi var bunların içinde de taşıt ve kırtasiye alımına kadar pek çok unsur yer alıyor. Söz konusu ödenek de 929 milyon YTL bulunuyor. Vu bu alanda şu ana kadar yapılan harcama sadece 9 milyon YTL. Bunun da kalanı söz konusu ek önlemler için tasarruf olarak ayrılabilecek. Ayrıca, yeşil kartlılar için 2006 yılı için ayrılan 1.6 milyar YTL'nin bugüne kadar 1.2 milyar YTL'si harcandı. Söz konusu düzenlemelerin Devlet Bakanı Babacan'ın ödenek kaydırabileceği bütçe kalemlerini oluşturduğu belirtiliyor.

kaynak Radikal

Bu haber 250 defa okundu.