Rusya'da işler iyi gitmiyor!

16 Aralık 2008 11:47 tsi
Putin ekonomisi gerçekten işe yarıyor mu yoksa kangrenin eşiğine mi gelindi?

1998'deki devalüasyon döneminde Rus halkının bankaların önünde oluşturduğu kuyruk görüntülerinin tekrar yaşanmasını istemeyen Putin, rublenin devalüe edilmesine karşı. Ancak alınan önlemler ekonominin yavaşlamasına yol açarken, döviz rezervleri de büyük bir hızla buharlaşıyor.

Rusya Başbakanı Vladimir Putin'in rublede keskin bir devalüasyondan kaçınma sözü vermesi ve para birimini yavaş bir şekilde düşmeye bırakması Rusların 1998 krizinde olduğu gibi banka önlerinde kuyruk oluşturmalarını engelledi. Ancak bu durum ülkenin kredi notunun 9 yıldan bu yana ilk kez düşmesine ve imalat sektöründeki düşüş sürecinin uzamasına da yol açabilir.

Ağustostan bu yana yüzde 15 değer kaybeden ve dalgalanma marjı merkez bankası tarafından bir ay içinde 5 kez genişletilen rublenin bir kerede yüzde 20 devalüe edilmesi gerektiği belirtiliyor. Uzmanlar bu durumu kanayan bir yaranın üzerine turnike uygulanmasına benzetiyor. Moskova merkezli Troika Dialog'un ekonomistlerinden Anton Struçvenski, Bloomberg'te yayımlanan açıklamasında "Kan akmıyor. Kol uyuşmuş durumda. Ancak bu şekilde tutmaya devam ederseniz doku ölecek. Kanın yani paranın ekonomiye geri pompalanmasının tek yolu devalüasyondur" dedi.
 
Bakan yardımcısından resesyon itirafı

Ekonomi Bakan Yardımcısı Andrey Klepaç geçen hafta yaptığı açıklamada kısa bir süre öncesine kadar yılda yüzde 7'nin üzerinde büyüyen ekonomide işlerin tersine dönmeye başladığını belirterek resesyon alarmını veren ilk resmi yetkili oldu. Ekim ayı verileri doğrultusunda resesyonun başladığını belirten Klepaç, ülkenin 2 çeyrek boyunca ekonomik geriye gidişle karşı karşıya kalacağını söyledi. Uzmanların tahminlerine göre sanayi üretimi kasım ayında 2003 yılından bu yana ilk kez küçüldü. Merkez bankası ise rublenin düşüşünü yavaşlatmak için rezervlerini yakmaya devam ediyor. Ağustostan bu yana toplam rezervin dörte birine denk gelen 161 milyar dolarlık rezerv eridi ve rezervler 1 Aralık itibarıyla 455.7 milyar dolara geriledi.

BNP Paribas'nın tahminlerine göre Ural petrolünün değerinin yüzde 64 düşmesi sonrasında yabancı ve yerli yatırımcılar ülkeden 211 milyar dolar çekti. Rosbank'ın araştırma birimi başkanı Maxim Oroshkin bu değişimi Time dergisine "Son 2-3 yıldır gökten para yağıyordu. Şimdi bu sona erdi" sözleriyle özetledi. Rusya'nın Gürcistan'la savaşı da bu çıkışta ve kredi piyasalarının donmasında önemli rol oynadı. Vergi gelirleri düşerken, bütçedeki fazla geçen ay 11 milyar dolar daraldı. Rusya'nın Bağımsız Devletler Topluluğu dışındaki ülkelere ihracatında, enerji yüzde 73'lük paya sahip.
 
Putin ekonomisinin resmini çizmek zor

Petrol şirketi TNK-BP'nin ortağı olan milyarder işadamı Viktor Vekselberg 28 Kasım'da yaptığı açıklamada "Hükümetin kısa bir süre içinde rublenin değerini düşüreceğini umuyorum" demişti. Putin ise 4 Aralık'ta yayımlanan soru-cevaplı ulusa sesleniş konuşmasında, rublede sert dalgalanmalar yaşanmayacağı sözünü vermişti. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Aleksey Ulyukayev de önceki gün radyodan yaptığı açıklamada Rusya'nın rublenin serbest bir şekilde düşmesine izin vermeyeceğini ancak dalgalanma marjının daha fazla genişletilebileceğini söyledi.
Bu arada Batılı medya organları Rusya'da güvenilir bilgi ve kamuoyu önünde tartışmaların az olması nedeniyle ekonomideki bozulmanın gerçekçi bir resmini çizmenin zor olduğunu belirtiyor. Time dergisi bu hafta Rusya'yı konu edindiği makalesinde bu durumun "Putinomics" adını verdiği Putin ekonomisinin diğer yanı olduğunu yazdı. Medya organlarının devletin sıkı kontrolü altında olduğunu belirten dergi kriz kelimesinin ancak son zamanlarda resmi konuşma diline girmeye başladığını dile getirdi.
 
Azınlık hissedarları önlemlere tepkili

Rusya'da borsa mayıs ayında tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştıktan sonra yüzde 70 değer kaybetti. Nakit sıkıntısına düşen oligarklar da çoğunluk hissesini kontrol ettikleri şirketlerde olağanüstü önlemler almaya başladı. Rus Kommersant gazetesinde yer alan bir habere göre, işlerin iyiye gittiği ve kârların çığ gibi büyüdüğü dönemde şirketlerin işleyişi konusunda ses çıkarmayan azınlık hissedarları şimdi alınan bu önlemlere tepki duyuyor ve haklarını arıyor. Bu hak arayışlarının Rusya'daki kurumsal yönetim açısından bir test olacağı ve şeffaflaşmaya giden bir sürecin başlayabileceği belirtiliyor.
 
İthalattaki gerileme Türklere 2'nci darbe

Türk-Rus.com sitesinde dün yayımlanan bir habere göre Rusya'nın ithalatı kasım ayında yüzde 20 geriledi. Ulyukayev'e göre sebep yalnızca rublenin gerilemesi değil, aynı zamanda telebin de düşmesi. Bu durumun, Rusya'da rublenin değer kaybından olumsuz etkilenen Türk şirketlerine bir darbe daha vurabileceği belirtiliyor. Rusya'da yatırımların azalması nedeniyle 20 bin Türk işçinin Türkiye'ye döndüğü haberleri de kısa bir süre önce basında yer almıştı. Türkiye ocak-ekim döneminde Rusya'ya 5 milyar 728 milyon dolarlık ihracat yaptı. Aynı dönemde Rusyadan yapına ithalat 27 milyar 368 milyon doları buldu. 21.6 milyar dolarlık büyük açığın en önemli nedeni ise doğalgaz ithalatı.

Referans

Bu haber 592 defa okundu.