Doların fendi, Talibanı yendi...?

25 Aralık 2008 12:08 tsi
Irak'ta işe yarayan strateji, Afganistan'da nelere yol açar?

Fikret Ertan / Zaman

ABD'nin para gücü

Önemli birisi 'Irak'taki El Kaide'yi Amerikan ordusu değil, Sünniler yendi' diye bir laf etmiş geçenlerde. Tabii yanlış bir laf etmiş. El Kaide'yi Sünnilerin yardımıyla Amerika saf dışı etti, yendi. Bunu da elbette öncelikle para gücüyle başardı.

Nasıl mı? Sünni üçgeninde bulunan ve iki yıl öncesine kadar Amerikan ordusuyla savaşan direnişçileri örgütleyip maaşa bağlayarak yaptı; kendilerine Irak'ın Evlatları ya da Uyanış Konseyleri denen, toplam sayısı 100 bin civarında bulunan Sünni grup mensuplarına ayda 600-700 dolar dağıtarak bunları El Kaide'nin üzerine sevk etti ve parasıyla sonuç aldı.

Amerika şimdi Irak'ta başardığını Afganistan'da başarmak istiyor. Bu defa aynen Irak'ta olduğu gibi mahalli aşiretleri örgütleyip bunları Taliban'a karşı savaştırıp benzer sonucu almak için kollarını sıvamış bulunuyor.

Afganistan'daki NATO ve Amerikan kuvvetlerinin Komutanı Orgeneral David McKiernan'ın geçen ay yönetime sunduğu ve kabul gördüğü planı uyarınca Amerikan ordusu Afgan hükümetiyle birlikte önce Vardak Eyaleti'nde Irak'takine benzer mahalli güvenlik birimleri ya da milis güçleri kuracak, bunları örgütleyip silahlandıracak ve elbette bunları maaşa bağlayacak ve sonra bunları bölgelerinde Taliban ile mücadeleye sevk edecek.

Bu plana göre, önce Vardak'taki köylerin siyasi, dinî ve aşiret liderleri toplanacak şûralarda bir araya gelecekler, mahalli milislerde görevlendirilecek kimseleri seçecekler, kısacası bunları örgütleyecekler.

Bundan sonra da Amerikan komutanları tarafından maaşa bağlanacaklar. Maaşlar komutanlar tarafından köy şûralarına verilecek ve bunlar da maaşları hak edenlere dağıtacaklar. Her bir bölgede 100-200 kişiden meydana getirilecek milis güçleri kısa bir eğitim süresinden sonra otomatik tüfek, roketatar ve haberleşme araçlarıyla donatılacaklar.

Afgan Devlet Başkanı Hamit Karzai'nin geçmiş yıllarda da gündeme gelen; ancak 'bunlar kontrol dışına çıkabilir, bunlarla sonra baş etmesi çok zor olur' diyerek karşı çıktığı ve geçen yıl veto ettiği bu 'mahalli milis planı' artık onun da onaylaması sonucu hayata geçirilme aşamasına gelmiş bulunuyor. Plan Vardak'ta başarılı olursa başka eyalet ve bölgelerde de uygulamaya konulacak.

Amerika bu planla mahalli grupların güçlenmesini ve böylece bunların kendi güvenliklerini sağlayıp Taliban ile mücadeleyi yürütmelerini arzu ediyor. Amerikan yetkililerinin 'merkez' yerine 'mahalli'yi güçlendirme tercihi şeklinde yeni tezahür eden bu planını hem Dışişleri ve hem de Pentagon destekliyor. Nitekim, bu konuda Kabil'deki Amerikan Büyükelçisi William Wood 'Afganistan, tarihî olarak mahalli toplulukların kendi başlarının çaresine baktığı bir ülkedir. Bugün Taliban ile baş etmenin yolu da bu toplulukları daha güçlü kılmaktan geçiyor. Böylece bunlar köylerini, tarlalarını, kasabalarını kendileri koruyabilirler.' derken kısa bir süre önce Kabil'i ziyaret eden Amerikan Genelkurmay Başkanı Amiral Mike Mullen da aynı konuda 'Amerika'nın Afganistan'da güçlü merkezî hükümet tesis etmesi konusu üzerinde gereğinden fazla durulmuştur. Amerika artık mahalli toplulukları, aşiretleri ve bunların liderlerini daha güçlü kılacaktır.' şeklinde laflar etmiş bulunuyor.

Şüphesiz bunlar ve anlattığım plan Amerika'nın Afganistan'da izleyeceği yeni stratejinin ana unsuru olacağa benziyor. Bu da tabii Amerika'nın Irak'ta olduğu gibi kesesini açmaya, para gücünü devreye sokmaya kararlı olduğu anlamına geliyor.

Esasen, hemen hatırlatalım, Amerika, Taliban'ı 2001 sonlarında da büyük ölçüde Taliban karşıtları aşiretlere ve Kuzey İttifakı mensuplarına dolar yağdırarak devirmişti. Bu çerçevede mesela bir Amerikan gazetesinde CIA'in Taliban karşıtlarına 70 milyon dolar dağıttığını okuduğumu hatırlıyorum

Amerika Irak'tan sonra Afganistan'da da parasının gücünü kullanmaya hazırlanıyor velhasıl...

Bu haber 524 defa okundu.