‘Mr. Spock, kalkanlar aşağı lütfen’

25 Aralık 2008 15:50 tsi
Soğuk Savaş’ın en ciddi alamet-i farikası olarak, Rusya’ya karşı Avrupa’ya sürülen ABD savunma füzeleri iptal olabilir mi? Hemen ‘imkansız, dengeler bozulur’ demeyin. Bakın o telefon görüşmesinde neler söylendi? Yeni dünya d

Doğu-Batı, ABD-Rusya, hatta NATO-Varşova ikilemlerini küresel gündeme en belirgin haliyle sokan, soğuk savaş geldi diye zihin paltolarını unutulmuş dolaplardan çıkartan, işte bu füzelerdi. Daha doğrusu “füze kalkanı” olarak bilinen savunma sistemiydi.

“Di” kullandığımıza bakmayın. Ne olacağı henüz belli değil. Ama gizli-kapaklı birşeyler oluyor. Daha düne kadar, “füzelerden santim taviz vermeyiz” diyen ABD’nin yeni yönetiminden farklı sesler duyuluyor.

Elbette değişimlik, Washington’daki değişimden kaynaklanıyor. Yani Bush’un gidişi ve Obama’nın gelişiyle.

NATO’nun kendi sınırına doğru gittikçe genişleyen eylemleri yüzünden alesta bekleyen Rusya’yı, “çıkarın kırmızı bayrakları” noktasına getiren Füze Kalkanı’nın özü şu...

Program; Kuzey Polonya’ya 10 avcı füze ve Çek Cumhuriyeti’ne de radar sistemi kurulmasını öngörüyor.

Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ise yaptığı ilk ulusa sesleniş konuşmasında, bu konuyla ilgili olarak, “Polonya sınırındaki Kaliningrad şehrine kısa menzilli füzeler koyarak sistemi etkisiz kılacağız” demişti.

Tabii bu açıkmalar işin biraz sonuna yakın. İşin başında ise iki ülkenin birbirine olan güvensizliği yatıyor.

Bir garip telefon...

20 Ocak’ta Beyaz Saray’ı Obama’ya devretmeye hazırlanan Bush yönetiminin son günleri yaşanırken, müstakbel Başkan ile Polonya Devlet Başkanı Lech Kazinski arasında bir telefon görüşmesi gerçekleşti.

Polonya Devlet Başkanlığı’nın web sitesinde görüşmenin içeriğine ilişkin bilgiler yayınlanmasıydı, kimse de üzerinde duracak değildi bu görüşmenin.

Sitedeki bilgilerde, görüşme sırasında Obama’nın Polonya’ya füze konuşlandırılmasına ilişkin bir taahüt verdiği de bildiriliyordu.

Ancak kısa süre sonra bir yalanlama geldi. Daha doğrusu düzeltme diyelim. Düzeltmeyi yapan, Obama’nın dış politika danışmanı Denis McDonough’du.

McDonough, “İki lider arasındaki görüşmede, seçilmiş Başkan Obama’nın füzeler konusunda bir taahhütte bulunmadı”ğını söyledi. Bu bile önemli ama, devamında zikrettiği sözler, hassas kulakların hemen dikilmesine neden oldu.

Aynen şöyle denmişti; “Seçilmiş Başkan, daha verimli olması ve Rusya’yı hedef göstermemesi için, Orta-Avrupa’ya yerleştirilmesi hedeflenen füze kalkanı planlarını tekrar gözden geçirmek istemektedir”! Bingo.

Kalkan kapar mı, kapamaz mı?

Bu söylemden en azından füze kalkanının geleceği veya yapısı üzerine bir tartışmanın çıkacağı açıkça görülüyor. Peki ama ABD’nin böyle bir karar vermesi mümkün mü?

Bu sorunun yanıtı da yine Obama politikalarında gizli, ve doğrusunu söylemek gerekirse pekala mümkün. Ancak başka konularda var.

İlki, füze kalkanının niteliği ile ilgili teknik bir boyut. Aslında kalkan, abartıldığı kadar performanslı değil. Rus füzelerini yok etme kapasitesi yok. Sadece savunma amaçlı.

ABD ordusu da bunun farkında ve bu özelliği Rusya’ya hatırlatıyor kapalı kapılar arasında. Birinci boyut bu. İkincisi, kısa süre önce yayınlanan ve Türk basınına da yansıyan, ABD istihbarat örgütlerinin biraraya gelerek yaptığı dünyanın durumu analizi.

Bu raporda, Doğu Avrupa ülkelerinin geleceği hayli şüpheli bulunmuş, yönetimlerinin zaman içinde mafyanın eline bile geçebileceği dillendirilmişti. Bu durumda füze kalkanları ve füzeler en olur, endişe kaynağı elbette.

Sonuncusu ise bizzat Obama’nın olası ılımlı politikaları ile ilgili. Ortadoğu konusundaki yaklaşımına benzer olarak Obama’nın Rusya ile de bir gevşeme süreci başlatacağı tahmin ediliyor.

Nitekim Kremlin kısa süre önce Obama ile Medvedev arasında bir telefon görüşmesi yapıldığını-içeriği hiç değinilmese de-kısa zaman sonra bir görüşme yapılması konusunda karar kıldıklarını açıkladı.

Bunlara rağmen, Doğu Avrupa füzelerinin akıbetine ilişkin kesin kanaat belirtemeye daha var. Ama bir süre sonra, şöyle bir söz de duyulabilir; “Mr. Spock Kalkanlar lütfen. Ama aşağıya!”

www.iyibilgi.com

Bu haber 971 defa okundu.