Derdini anlatmayanın ağrısı oluyor

0 0 0000 00:00 tsi
Öfkesini, stresini, sıkıntılarını dile getiremeyen kişiler, bu sorunlarını ağrılarla dışa vuruyor. Sınav öncesi yaşanan mide bulantısı, kusma veya sinirlenince başlayan baş ağrıları, ‘somatizasyon’ hastalığının belirtilerinden bazıları.

Somatizasyon tedavi edilmezse kişilerin günlük üretim ve davranışlarında bozulmalara yol açarak, eğitimlerine devam edememelerine, işlerinde başarısız olmalarına, sosyal aktivitelerden uzaklaşmalarına yol açabiliyor. Özellikle ağrılı durumlardaki gereksiz ilaç kullanımlarında ilaç bağımlılığına, konuşmalarının ve düşüncelerinin ağrı üzerine olmasına sebep olabiliyor. Bu durum, kişinin yaşam keyfinin azalması ve hayatla bağlarının kopması ile sonuçlanabiliyor.

Stresin fiziksel belirtilere dönüştürülmesi olarak da tanımlanan somatizasyonun Türkçe karşılığı, bedenselleştirme. Kişi stres, üzüntü, kaygı, iç dünyada yaşanan birtakım çatışmalar, zorlanmalar, bir yakınını kaybetme, bilinçdışında bir şeye doğru istek duyma, bir yandan da bunun yarattığı suçluluk duyguları, çocuklukta yaşanan cinsel ya da fiziksel istismarın varlığı ve öfke gibi ruhsal sıkıntılarını dillendiremediği takdirde, bu sorunlar kendisini bedensel olarak gösteriyor ve kişi somatizasyon hastalığına maruz kalabiliyor. Somatizasyon hastalığı olan kişiler, altta herhangi bir organik neden olmamasına rağmen, yukarıda bahsedilen nedenlerle kronik olarak vücutlarının çeşitli yerlerinde ağrılar hissediyor, sindirim sisteminde sorunlar yaşıyor ve çeşitli hastalık belirtileri gösteriyorlar.

Ağrı gerçekten hissediliyor

Somatizasyonun en çok karşılaşılan belirtisi ağrı  (baş, karın, sırt, bel, eklem ağrıları). Bunun yanı  sıra uyuşmalar, karıncalanmalar, kas güçsüzlükleri, mide bulantıları, kusma, kabızlık, ishal, bayılmalar ve hatta geçici körlükler bile somatizasyonun belirtisi olabiliyor.  Bu belirtilerin somatizasyon olabilmesi için birinci koşul ise altta yatan herhangi bir organik nedenin bulunmuyor olması. Yani mide bulantınızın, bel ya da baş ağrınızın altında bunları açıklayabilecek herhangi bir fiziksel rahatsızlığınız bulunursa, o zaman somatizasyon söz konusu olmuyor. Bunun yanı sıra stresin beden diliyle ifade edildiği somatizasyonda hastalar kaynağı tamamen ruhsal olan bu ağrıları ve şikayetleri gerçekten hissediyorlar.

Kadınlarda daha sık görülüyor

Geçmişte “histeri” olarak da bilinen somatizasyon, Yunanca’daki “Histera”, yani “rahim” sözcüğünden geliyor. Yapılan araştırmalarla hastalığın erkeklere oranla kadınlarda daha sık görüldüğünün kanıtlanması ve bu nedenle hastalığın kadınlara atfedilmesi de bu adla anılmasını açıklıyor.

“Derdini anlatmanın tek yolu olarak hastalığı görüyorlar”

İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Başak Yücel’e göre somatizasyon ciddi cinsiyet farkları gösteriyor. Prof. Dr. Yücel, somatizasyon hastası kadın oranının erkeklere göre  çok yüksek olmasının nedenlerini şöyle sıraladı: “Bunun bir kısmı biyolojik farklılıklardan kaynaklanıyor. Yani kadınlar, yapıları gereği, erkeklere oranla ağrıya daha yatkın oluyorlar. Bedenlerini, bedensel duyumlarını daha fazla hissettiklerine ait çok sayıda çalışma var. Bu nedenlerin yanı sıra gelişmekte olan ülkelerde ve özellikle düşük sosyo-ekonomik düzeyde kadınlar streslerini, öfkelerini dillendiremiyor, baskı altında oluyorlar. Sinirlerini boşaltabilecekleri bir kanalları olmuyor. O zaman da ortaya çıkan yol, belki annesinden, teyzesinden gördüğü, onu rahatlatıcı tek yol, hasta olmak. Bu hastalık da toplumuzda çok daha kabul edilebilir bir şey olduğundan, ruhsal değil de bedensel bir hastalık oluyor. Kadın hasta olduğunda çevresinden bir ilgi ve ayrıcalık  kazanmış oluyor.”

Somatizasyon hastalığı gelişmekte olan ülkelerde, gelişmiş ülkelere oranla daha fazla görülüyor. Bu nedenle hastalığın ülkemizde görülme oranı yüksek. Hacettepe Tıp Fakültesi ile Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) ortaklaşa hazırladığı “Türkiye Ruh Sağlığı Profili”nde somatizasyonun bir alt grubu olan “ağrı bozukluğu”nun bütün psikiyatrik hastalıkları geride bırakarak ilk sıraya yükseldiğini belirten Başak Yücel, “Aslında Türkiye’de insanlar dertlerini, üzüntülerini, sıkıntılarını bedenleriyle anlatıyorlar” dedi.

Tedavisi mümkün

Somatizasyon tedavisinin ilaç ve terapilerle yapılabildiğini belirten Prof. Dr. Yücel, bu tedavinin hem hasta hem de doktor için emek gerektirdiğini, uzun ve zahmetli olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Hastalık genellikle 30 yaşın altında başladığı için kısa süreli tedavilerle yol almak pek mümkün olmuyor. Özellikle kronik durumlarla daha çok uğraşmak gerekiyor. Hele ki kişi bu hastalığın sonuçlarından yararlanmaya başlamışsa, yani sürekli hasta olarak çevresinden bir takım kazanımlar elde etmişse, hastalığı terk etme konusunda farkında olmadan bir direnci ve isteksizliği oluyor. Çünkü yerine daha iyi bir şey koyamazsanız, hastanın elindeki savunmayı alamıyorsunuz. İşte böyle durumlarda kişiyi ikna etmek hastalığın tedavisinde çok önemli.”

istanbul.edu.tr

Bu haber 551 defa okundu.