Washington soruyor: Biz mi onlar mı?

14 Mayıs 2009 11:11 tsi
ABD ve AB neden bizden bu kadar korkuyor? iyibilgi Ankara

Bir çok Avrupa ülkesinin ve ABD’nin bir süredir duyduğu bir kaygı var. O endişe, Türkiye’nin gaz bağımlılı yüzünden Rusya’ya yakın oynayan bir dış politika izlemesi.

Daha dünkü nüshasında New York Times şu satırlara yer verdi: “Türkiye’nin uzlaşmaz tutumu, Hazar gaz projelerinin geliştirilmesini geciktiriyor. Gazprom Ankara’daki nüfuzunu artırıyor”.

Bu yeni değil. Ama eski de değil. Hâla sürüyor. Konuyu yakından izlemeyenler için, Hazar enerjisini (gazını) Avrupa’ya taşıyacak olan, haliyle yolun büyük bölümü Türkiye’den geçecek Nabucco Projesi’nde Ankara’nın yavaşlığı şaşırtıcı gelebilir.

Zira uzun zamandır Türkiye, enerji yollarına hakim bir “enerji vanası” olmayı dış politikasının ana arterlerinden biri olarak benimsemiş durumda.

Amerika açısından ise durum çok yönlü. Birincisi Kafkaslar’ın dünya stratejisi açısından önemine inanıyor. İki, buradaki enerjinin dünyada etkinlik açısından gücünü de biliyor.

Üçüncüsü ise Avrupa’nın Rusya’ya olan enerji bağımlılığını kıracak bir yol olduğunu görüyor. Bu nedenle, AB’yi rahatlatmak için Nabucco’yu destekledi ve bu desteğini sürdürüyor.

Tabii bunun için Ankara ile de konuştu. Ancak beklenen, beklendiği kadar hızlı olmadı. Henüz olmuş da değil. Şimdi tüm gözler Azerbaycan doğalgaz anlaşmasında.

Bu doğal. Çünkü; Hazar Denizi 30 yılda 30 milyar metreküp doğalgazın çıkacağı bir bölge. Yıllık 200 milyar metreküp gaz kullanan AB için kritik değerde. Bu nedenle Nabucco’ya büyük önem veriyorlar.

AB için aksi ihtimal ise çok tatsız. Bu gerçekleşmezse, sadece 10 yıl sonra AB, Rusya doğalgazının yüzde 65’ini almak zorunda. Bunun politik etkisi konuşmaya bile gerek yok.

Fakat projeye ev sahipliği yapan ülkeler bir türlü bir araya gelip, gerekli anlaşmayı imzalayamadı. İşte bu noktada Türkiye kendine göre bir plan geliştirdi.

Proje taraflarına, AB'ye; "Yalnız yeni hattan doğalgaz taşırım, taşıdığımın yüzde 15’ini de alırım, gerisini siz bilirsiniz artık” dedi.

Bununla da yetinmedi. Doğalgaz tedarikçisi olan Azerbaycan ve İran’a “gazı birlikte satalım” teklifini götürdü. Bu öneri aslında “ortak olalım” demek.

Haliyle iki ülke de bu teklifi pek hoş karşılamadı. “Mal bizim”e getirdiler. Aynı süreçte Ankara Brüksel’le de gerginlik yaşadı. “Türkiye Ukraynalaşıyor mu” endişesi dile getirilmeye başlandı.

Bunun Türkçesi, “Ankara Moskova’ya mı bağlı olacak” demek. Böylece AB ile ilişkiler iyice kızdı.

Peki sonra ne oldu? Bugün sorun biraz aşılmış görünüyor. Başbakan Erdoğan’ın Azerbaycan ziyaretinin asal ayaklarından biri de buydu. Yani Azeri gazını yeniden kazanmak.

Haziran ayı sonunda beklenen anlaşma da imzalanacak gibi. Tabii madem böyle olacaktı, Türkiye’nin ilk planı ne oldu, ne işe yaradı, yanlış mıydı sorgulamaları da yapılıyor.

Hatta daha ileri giderek, bu planın yanlışlığı yüzünden son kabine değişikliğinde Enerji Bakanı Hilmi Güler’in koltuğuna veda ettiği kulisleri yapılıyor. Tabii ondan önce fikri geliştirdiği söylenen müsteşarın da!

Şimdi denebilir ki, “madem bu yolda bir iyileşme var, neden ABD ve AB’de hâla Türkiye’nin Rusya’ya yakın duracağı kaygısı var?”

Bu gerçekten de iyi bir soru. Yanıtı ise daha muğlak. Çünkü bu endişe sahiplerine göre Rusya oyuna daha sert girmeye başlayacak!

www.iyibilgi.com

Bu haber 2,075 defa okundu.