Bartholomeos'u kim çarmıha gerdi?

19 Aralık 2009 09:13 tsi
İşte Fener Rum Patriği’nin sert sözlerinin sebebi...

Fener Rum Patriği Bartholomeos’u iyi tanırım. Aydın bir din adamıdır. Dünyanın birçok köşesinde, Türkiye’de bir türlü bulamadığı ilgi ve itibara sahiptir.

Yine de ağzını her açtığında, bu topraklara bağlılığını anlatır, Türkiye’nin Avrupa’ya alınmasını ister. Ufak bir azınlığı temsil ettiğinin bilinciyle, her tür polemikten kaçar.

O yüzden CBS televizyonuna verdiği röportajda ‘Çarmıha gerilmiş gibi hissediyorum’ sözlerini duyunca, şaşırdım. Ancak yıllardır tanıdığım Gökçeada doğumlu Patrik’in neden böyle konuştuğunu da biliyordum.

Birkaç hafta önce bir davette Bartholomeos’a nasıl olduğunu sorduğumda ‘Nasıl olabilir? Umutlarımız bir bir tükeniyor’ diyerek beni şaşırttı. Karamsardı.

Bartholomeos’un neden söz ettiğinin farkındaydım. Tüm dünya Ortodoks âleminin birincil ruhani lideri, kendi ülkesindeki yegâne hedefini gerçekleştirememenin sıkıntısı içindeydi.

Patrik’i ‘ikinci sınıf’ ve ‘çarmıha gerildim’ diye hissettiren, Heybeliada Ruhban Okulu’nun hâlâ kapalı oluşuydu. Papaz olmak isteyen ruhani kadroları yetiştiren okul, 1974’te kapatılmış ve o zamandan bu yana sayısız vaatler, uluslararası baskı, bürokratik formüllere rağmen bir türlü açılmamıştı.
Ak Parti’nin iktidara gelmesiyle Patrikhane’de yeni bir umut doğmuş, ancak Başbakan Tayyip Erdoğan dahil birçok siyasinin okulun açılması gerektiği yolundaki görüşüne rağmen bir türlü adım atılamamıştı.

Oysa 69 yaşındaki Patrik için, Rumların ‘Halki’ dediği okulun açılması, neredeyse bir ‘ölüm kalım’ meselesiydi. Nedeni, Türkiye’nin demografik haritasında gizli.

Lozan’a göre Fener Rum Patriği’nin TC vatandaşı olması şart. (Bartholomeos da Gökçeada doğumlu, askerliğini yapmış bir Türk vatandaşı) Ancak Türkiye’de sadece 4 bin Rum var ve sayıları her geçen gün azalan Rum gençlerin çoğu, papaz olmak istemiyor. Arada tek tük kendini kiliseye adamak isteyen gençler ise Heybeliada kapalı olduğu için burada eğitim göremiyor. Papaz olmak için bursla Roma, Atina ya da başka yerlere gönderilen gençler ise, zamanla kiliseyi bırakmayı ya da geri dönmemeyi seçebiliyor.

Diğer yandan Atina, Moskova ve civar patrikhaneler ise, Fener’le tarihsel bir rekabet içinde. ‘Eşitler arasında birinci’ konumundaki Fener’in ruhani eğitimden yoksun kalmasını fırsat bilip, her geçen gün kendi otonomilerini biraz daha genişletiyorlar.

Bu yüzden 17 asırlık kurum, geleceğin ruhani kadrosunu yetiştiremezse yok olmakla karşı karşıya. 69 yaşındaki Patrik’in hayatta en önemli gayesi, Halki’nin açılması. Balat’taki ufak ofisinde, gece yarılarına kadar uyumadan dünyanın dört bir köşesinden gelen yazışmalara cevap veren, konuşmalar hazırlayan Patrik, yakın zaman içinde bir formül bulunmazsa kilisenin son liderlerinden biri olacağını biliyor.

Yine de yakın çevresi Patrik’in nisan ayında 39 derece ateşle hastayken verdiği röportajda bu kadar sert mesajlar vermiş olmasından şaşkın. ABD’deki Rum cemaatinden hatırlı kişilere hayır diyemeyip CBS’yle görüşen patrik, nisandaki röportajdan sonra 3 gün Amerikan Hastanesi’nde yatmış.
Oysa Bartholomeos’un, kilise ve Rum cemaatinin hakları açısından şu zamana kadar en rahat döneminin Ak Parti hükümeti dönemi olduğunu düşündüğü biliniyor. Geçmiş hükümetler dönemindeki kısıtlamaların azalması, AB yolunda azınlık vakıflarına verilen hakların genişlemesi Bartholomeos’un sık sık övdüğü konular. Patrikhane’nin azılı düşmanı sayılan bazı derin isimlerin Ergenekon davasından içeride olması da Fener’i olumlu etkileyen gelişmeler.
Ama Patrik, ille de Halki diyor

Aslı Aydıntaşbaş / Milliyet

Bu haber 1,351 defa okundu.