ABD, İran’ın diyalog teklifini reddetmiş

0 0 0000 00:00 tsi
İran’ın, ‘nükleer programı, İsrail’in tanınması ve Filistinli örgütlere yardım’ gibi konularda üç yıl önce Amerika’ya geniş bir diyalog teklifi yaptığı; ancak Beyaz Saray’ın bunu reddettiği bildirildi.

Washington Post gazetesi, Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın Yakındoğu Masası’na 2003’te bir faks gönderen Tahran’ın, bugün iki ülke arasında kriz oluşturan birçok konuda diyalog teklifinde bulunduğunu yazdı. Haberde, ‘İran rejiminin yakında yıkılacağına ikna olan’ George Bush yönetimindeki üst düzey yetkililerin, İsviçre büyükelçisinin inisiyatifi ile gönderilen teklifi önemsemeyerek reddettiği belirtildi. 1979’daki İran devriminden bu yana diplomatik ilişkisi bulunmayan iki ülke arasında çok sayıda anlaşmazlık mevcut. Doğrudan ilişkiye halen sıcak bakmayan iki ülke, birçok meselesini aracılar yoluyla halletmeye çalışıyor. Son olarak İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Bush’a bir dizi teklif içeren mektup yazmış; ancak Washington’dan olumsuz cevap gelmişti. Habere göre İran, 3 yıl önceki teklifinde, yaptırımların kaldırılmasını ve barışçıl nükleer teknolojiye erişim ile meşru güvenlik çıkarlarının tanınmasını istedi. Karşılığında ise Amerika’ya, nükleer korumada tam işbirliği, teröristlere karşı kararlı adım, Irak’ta işbirliği, Filistin örgütlerine maddi desteği bitirme ve İsrail-Filistin sorununa iki devletli çözüm öngören Suudi inisiyatifini kabul etme taahhüdünde bulundu.

‘İran’ın teklifi kaçırılmış bir fırsat’

ABD’nin geçen ay İran ile ilgili politika değişikliğine gittiğine ve Avrupalı devletlerle birlikte nükleer program konusunda müzakerelere katılmayı kabul ettiğine dikkat çeken gazete, üst düzey bazı eski yetkililerin 2003’teki teklifi ‘kaçırılmış bir fırsat’ olarak gördüklerini aktardı. Ulusal Güvenlik Konseyi eski yetkilisi Flynt Leverett, ‘İran o zamanlar uranyum zenginleştirmiyordu.’ diyerek teklifin Amerika-İran uzlaşması için ‘ciddi ve saygıdeğer bir çaba olduğunu’ ifade etti. İran’ın teklifleriyle ilgili değerlendirme yapan Yakındoğu ve Güney Asya’dan sorumlu istihbarat yetkilisi Paul Pillar da, ‘kaçırılmış pek çok fırsat olduğunu’ kaydetti. Dışişleri Bakanlığı’nın eski Politika Planlama Başkanı ve şu anki Dış İlişkiler Konseyi Başkanı Richard N. Haass ise teklifin, Bush yönetiminde İran’da rejim değişikliği olacağına inananların önyargıları nedeniyle reddedildiğini belirtti. Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’nda Ortadoğu uzmanı Trita Parsi de İran'ın o zamanlar İsrail'e karşı tutumunu köklü bir biçimde değiştirmeye hazır olduğuna inandığını ifade etti.

Washington, Cihan

Bu haber 278 defa okundu.