ABD ile stratejik vizyon uygulamada

0 0 0000 00:00 tsi


ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ile 'Stratejik Vizyon Belgesi'ni imzalamasının haftasında, Müsteşar Yardımcısı Matt Bryza'yı Türkiye'ye gönderdi. Bryza dün Ankara'da belge çerçevesinde üst düzey temaslar yürüttü. Temaslar enerjiden Kıbrıs'a, PKK'dan Irak, İran ve Filistin-İsrail krizine dek çok çeşitli konuları içerdi.

Bryza, bir taşla iki kuş vuruyor. Hem gerçekleşmesinde şahsi emeği de olan Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı projesinin resmi açılışına katılacak. (Bryza, mesleğinin daha erken yıllarında, Ulusal Güvenlik Konseyi ve Beyaz Saray'da çalışmadan önce, ABD Başkanı Clinton'ın Hazar Enerji Havzası koordinatörleri Richard Morningstar ve John Wolf'un yardımcısı olarak görev yapmıştı.) Hem de bu töreni fırsat bilerek temaslar yürüttü ve yürütüyor.

Dünkü temasları arasında Enerji Bakanı Hilmi Güler, Türkiye'nin Irak Koordinatörü Büyükelçi Oğuz Çelikkol, yakında Dışişleri Müsteşarlığı'nı devralacak (ve muhtemelen Kıbrıs dosyasına dünyadaki en hâkim uzmanlardan olan) Büyükelçi Ertuğrul Apakan, Ortadoğu'dan da sorumlu siyasi Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Ahmet Üzümcü, güvenlik işlerinin bağlı bulunduğu Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Rafet Akgünay ve Dışişleri istihbaratının başı Büyükelçi Hayati Güven de bulunuyordu.

Bryza bu randevuları Gül daha Washington'dayken istemiş.

Peki aradan daha bir hafta geçmeden, Gül ve Rice arasında konuşulmuş bu konularda yeni gelişme nedir? Bryza belli bir konuda, belli bir mesaj mı iletiyor?

Dışişleri'ne göre, bir mesaj yok. Daha sık ziyaret yararlı ama, bu ziyarette özel bir mesaj yok.

Bryza'ya göre de yok. Dünkü görüşmemizde "belge çerçevesinde bundan böyle 2-3 ayda bir burada olacağım" dedi. Türk diplomatların da aynı sıklıkta Washington'da olması bekleniyor.

Bryza'nın söyledikleri şunlar:

"Vizyon belgesi ilişkilerin geniş bir tablo içinde güçlenmekte olduğunu gösterdi, ilişkileri günlük icraat düzeyinde bir araya toplayıcı oldu. Şimdi belgede yazdığı gibi dört alanda mekanizmalar kurulacak. Buna parlamentolararası ilişlilerin sıklaştırılması, yapısal işbirliği ve siyaset planlama dahil.

"Enerji en temel işbirliği alanlarımızdan. Bakü-Tiflis-Ceyhan bir başarıdır. Doğu-batı koridorunun daha da güçlenmesini destekliyoruz. Şahdeniz projesiyle Azeri doğalgazının Yunanistan ve İtalya'ya ulaştırılmasını destekliyoruz. Kuzey-güney hattı da önemli. Örneğin Samsun-Ceyhan petrol hattını, çok taraflı çıkarlara hizmet etmeli. Rusya ile işbirliği içinde rekabet istiyoruz, husumet değil.

"Irak'ta, ülkenin bütünlüğü ve Kerkük konularında Türkiye ile aynı yaklaşımı paylaşıyoruz. PKK konusunda yalnız Avrupa'da değil, Irak'ta da birlikte yaptıklarımız var. Bu konuda önümüzdeki aylarda gelişme olabilir.

"Hamas ile ilişkiler konusunda yaşadığımız sorun aşıldı. Ahmet Davutoğlu'nun Şam'a yaptığı son ziyaret, bizimle koordinasyon içinde yapılmadı, ancak Başbakan Tayyip Erdoğan Başkan George Bush ile konuştu ve sonucun olumlu olduğunu düşünüyoruz. İsrail-Filistin meselesinde uluslararası topluluğun mesajını güçlendiren bir girişim oldu.

"İran konusunda da aynı yaklaşımı paylaşıyoruz. Birlikte bir çıkış yolu arıyoruz. Türkiye'nin laik yapısıyla bölgede ayrı bir özelliği olduğunu biliyoruz.

"Kıbrıs konusundaki siyasi zorlukların ve engellerin farkındayız. Türkiye, Avrupa Birliği'ne yükümlülüklerini yerine getirmeli. Buna, limanların açılması dahil. Türkiye bunu ne zaman yapabilir? Buna AB ve Türkiye birlikte karar verebilir. Türkiye'deki mevcut siyasi gerçekler çerçevesinde, AB'nin de Türkiye'ye bu kararını hızlandırmakta yardımcı olacağını umuyorum. Yeni formüller üretilebilir."

Şimdi satır aralarına girelim. Bryza'nın Türkiye'deki gündemi arasında öne çıkan enerji ve Kıbrıs konusunda yeni arayışlar. Enerji konusunda Rusya'nın özellikle İsrail ile bağlantılı gaz projeleri, ABD'de belli bir rahatsızlığa yol açıyor. Bryza, BTC töreni ardından önce Kıbrıs'a, oradan Yunanistan'a gidecek. Yunanistan'daki gündemi de enerji ve Kıbrıs. Türkiye'de nasıl Samsun-Ceyhan tartışılıyorsa, orada da Burgaz-Aleksandropolis (Dedeağaç) hattı tartışılıyor. Türkiye'nin ABD ve AB ile ilişkilerini enerji boyutunu dikkate almadan anlamaya ve anlatmaya çalışanlar, resmin tamamını göremiyor.



Bu haber 265 defa okundu.