Genç kız ve kadınları bekleyen tehlike: Demir eksikliği

11 Temmuz 2007 15:00 tsi
Demir eksikliği çok sık karşılaşılan sağlık sorunlarından biridir. Özellikle çocuklar, genç kızlar ve kadınlarda daha yaygındır. Demir eksikliğinin yol açacağı sağlık sorunlarını iyi anlayabilmek için demirin bedende ne gibi görevler üstlendiğini iyi bil

 

DEMİR NE İŞE YARIYOR

Demirin birçok biyolojik görevi var ama en önemlisi kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin yapısına girerek solunumla alınan oksijeni dokulara taşımaktır. Yiyeceklerle aldığınız kalorilerden enerji üretebilmeniz için oksijen şarttır. Hücresel sistemleriniz yeteri kadar oksijen bulamazlarsa enerji üretemezler. Kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin, oksijeni akciğerden alır, hücrelerinize taşır. Ayrıca aynı hücreler enerji dönüşümü sonucu üretilen karbondioksitin hücrelerden akciğerlere taşınması görevini de üstlenir. Oksijeni taşımakla görevli kırmızı kan hücrelerinin yaşam süreleri ortalama 120 gündür.

Bu sürenin sonunda hücreler parçalanır, ölür. Parçalanan hücrelerden arta kalan demirin önemli bir bölümü yeniden kullanır. Bu sistemin aksamadan işlemesi bizi ciddi bir demir eksikliği ile karşılaşmaktan koruyan bir güvencedir. Ne var ki vücudunuz kaybettiği hücreler ile birlikte sürekli olarak demiri de kaybetmektedir. Bu durumun biraz daha fazlasını genç kız ve kadınlar yaşar. Ergenlik çağıyla birlikte her ay belirli dönemlerde kan kaybetmeye başlayan genç kız ve kadınlar besinlerle yeteri kadar demir alamadıkları ya da bu dönemlerde fazla miktarda kan kaybettiklerinde demir eksikliğine yakalanırlar.

KANSIZLIK KANSER İŞARETİ DE OLABİLİR

Demir eksikliğinin daha pek çok nedeni vardır. Besinlerle yeteri kadar demir alamayanlarda uzun bir süre sonra şu veya bu nedenle demir eksikliği ortaya çıkar. Sık doğum yapan ve her hamilelik süresinde bedenindeki demiri bebeğiyle paylaşan annelerin de demir eksikliğine yakalanma olasılıkları fazladır. Tekrarlayan basur kanamalarının, ülser kanamalarının ya da sık kanayan bağırsak damar yumaklarının ve damar çatlamalarının da demir eksikliğine yol açabileceği biliniyor. Daha da önemlisi demir eksikliğinin yavaş ilerleyen kanamaları mide veya bağırsak kanserinin ilk ve tek işareti olabiliyor. Ama bizim konumuz daha çok genç kız ve kadınlarda ortaya çıkan demir eksikliği problemidir.

BELİRTİLERİ NELER

Yeteri kadar demir tüketmez veya kanamalarla demir kaybederek demir eksikliği problemine yakalanırsanız, vücudunuz enerji üretiminde sorunlar yaşar. Bu durumun ilk belirtisi yorgunluktur. Enerji üretiminde oluşan bu problem bir süre sonra dikkat kaybı, unutkanlık, uyku hali, halsizlik gibi sorulara yol açar.

Zamanla demirin üstlendiği diğer süreçler de bozulur, tırnak çukurlaşmaları, kırılmaları, çatlamaları, saç dökülmeleri ve cilt sorunları başlar. Birkaç adımda nefes nefese kalıp tıkanmalar, bir iki merdiven basamağı çıkınca başlayıveren çarpıntılar da önemli işaretlerdir. Sorun daha da ilerlerse dilde kızarma ve yanma hatta yutma sorunları bile başlar.

Genç kız ve kadınların erkeklere oranla her ay düzenli olarak demir kaybetmelerine yol açan kan kayıpları sebebi ile demir eksikliğine karşı daha çok uyanık olmaları ve beslenme planlarını yaparken demirden zengin besinlere öncelik vermeleri gerekiyor. Demir eksikliğine bağlı kansızlık ile ilgili kuşkusu olan genç kız ve kadınların geç kalmadan bir "kan sayımı" yaptırmalarında fayda var.

Hürriyet

Bu haber 512 defa okundu.