Kırım‘da yaşanan krize Rus nüfusu neden oldu

7 Mart 2014 08:46 tsi
Prof. Dr. İlber Ortaylı, Rusya askeri birliklerinin Ukrayna’ya bağlı Kırım Özerk Bölgesi’ne girmesiyle başlayan gerginliği değerlendirdi.

Rus askerinin Kırım'a girmesiyle patlak veren gerginliği yarımadada nüfusun artmasına bağlayan Prof. Ortaylı, "Devrimden sonra kapılar kapatıldı. En kötüsü de II. Dünya Savaşı'nda Almanlarla işbirliği yapıldı. Rus nüfusu arttı. Kırım Tatarları azaldı. Ancak Sovyetlerin dağılmasından sonra geri dönebildiler" dedi.  

Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Rusya askeri birliklerinin Ukrayna’ya bağlı Kırım Özerk Bölgesi’ne girmesiyle başlayan gerginliği değerlendirdi. 1947'de Bregenz'de, Kırım Tatarı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Prof. Ortaylı'nın yaşananlara tarihsel perspektiften bakışı şöyle:  

DİLLERİ TÜRKÇENİN BİR LEHÇESİ

- 15’inci yüzyılın sonunda çıkan ihtilaf dolayısıyla ulus beyleri Osmanlı İmparatorluğu ile anlaşarak Kırım'ı Giraylar‘a devrettiler. Ahitname yapıldı. Bu ahitname ile Fatih Sultan Mehmet’ten itibaren Osmanlı İmparatorluğu'nun bir vasal devleti (toplumsal hiyerarşide sadakat ilişkisi doğan) olarak görmüştü. Hanlar idare ediyordu. Ama o hanların daima değişimi tayini seçimi Osmanlı’ya aitti. Osmanlı içinde Kırım uleması çok önemliydi. Konuşulan dil Türk lehçesidir. Lakin idareci kısmı Osmanlı Türkçesini son derece iyi bilirdi. Padişahlar ve hanlar içinde şiir yazanlar vardı. Giray Han gibi.

-Sovyet Devrimi'nden sonra kapılar kapatıldı. Nüfus azaldı. Yoğun Rus nüfusu oluştu. En kötüsü de II. Dünya Harbi'nden sonra Almanlar ile işbirliği yapıldı. Kırım Türkleri Sovyetler Birliği'nin sona ermesiyle geri dönebildiler. Yarımadada sayılarını 300 bin olarak ifade edebileceğim üçüncü topluluktur. Bir milyonun biraz üzerinde Rus var. 600 bin kadar Ukraynalı. Ermeni, Rum ve Yahudiler var. Bu Yahudiler yine etnik köken itibariyle Türk’tür. Yarımadanın kozmopolit bir yapısı söz konusu.  

SOVYETLER UYANIK DAVRANMAMIŞ

-Bugünkü gerilimin sebebi ise 2 milyonu geçen nüfusun yarımadaya sığmamasıdır. Bu ada bu kadar nüfusu kaldıramaz. Karadeniz her zaman Rus donanması için önemlidir. En müstahkem ve sığınaklı limanı Sivastopol, Kırım’ın içindedir. Bir de milliyetçi Ukrayna var. Dili değişik. Her zaman Polonya’ya ve Batı'ya meyil etti. Rusya Sovyet idaresi, bu konuda çok uyanık davranamamış. Şimdi onun çatışması var. Kırım da bunun bir odak noktası. Rusya diyor ki 'Kırım benim. Kalabalık biziz.' Öteki de diyor ki ‘Hayır kalabalık biziz.’ Gerilim bundan doğuyor.

SİVASTOPOL'U VERMEM MESAJI

-Rusya bugün dünyaya ‘Sivastopol’u vermem’ mesajı verdi. Putin kuvvetlerini çekeceğini açıkladı. Anlaşılan donanma memleketi iyi abluka altına alamadı. Donanma ile Kırım’ı kuşatsa istediğini yapmış olurdu. Ama yapamadı. Fakat birtakım Ukraynalılar da karayı boşalttık adalarda bilmem ne kuralım diyorlar. Bunlar endüstriyel toplumlardır. Üretme kapasiteleri var. Nüfusları eski. İhtiyar yani. Üretim problemleri ortada. Mukayese kabul etmez.

GENÇLER RUSÇA KONUŞMAYA BAŞLADI
 
Prof. Dr. İlber Ortaylı, Türkiye ile Kırım arasındaki tarihsel bağlantıya şu sözlerle dikkat çekti: Kırım'da Türkiye’nin tarihten gelen kültürel azınlığı var. Süleyman Demirel zamanında Ukrayna ile bu tespit edildi. Onların varlığını hem fiziki hem de kültürel bakımdan korumamız gerekir. Böyle bir çatışma mukabilinde herkes ile anlaşmak lazım. Bu pazarlığı yapma hakkın var zaten. Korunması gereken azınlıklar önce okul ve kurumlar ister. Maalesef bu konuda yetersizlikler var. Genç nesiller Rusça konuşmaya başladı. Bu çok kötü bir durum. Okul sayısının artırılması gerekiyor. Maalesef orada iki tane okul var diye biliyorum.

Akşam
 
 

Bu haber 1,016 defa okundu.