Senegal Müridiye şeyhinin yasını tutuyor

2 Ocak 2008 18:28 tsi
Senegal’de Ticaniye ve Kadiriye'den sonra en yaygın tarikat olan Müridiye'nin halifesi Serin Salih İmbâkî (Serigne Saliou Mbacke) 28 Aralık 2007'de 92 yaşında vefat etti. 17 yıldır Müridiler’e halifelik eden manevi önderin ölümü ülkeyi yasa

Babası Fransız sömürge idaresinin Batı Afrika’da yayılma sürecine girdiği bir dönemin önde gelen mücadele adamlarından birisiydi. Diğer İslam ülkelerinden çok değişik bir sosyal yapıya sahip olan Senegal’deki tarikatlar, özellikle de Müridiye halifelerinin uygulamaları sayesinde hayatın her yönüyle yakından ilgilenmektedirler.

Konu hakkında Doç. Dr, Ahmet Kavas'ın incelemesi şu şekilde: 

Batı Afrika ülkelerinden Senegal’de en yaygın Ticaniye, Kadiriye ve Müridiye tarikatlarından üçüncüsünün halifesi olan Serin Salih İmbâkî (Serigne Saliou Mbacke) 28 Aralık 2007 tarihinde 92 yaşında vefat etti. 1990-2007 yılları arasında 17 yıl boyunca Müridiler’e halifelik yapan bu manevi önderin ölümü ülkede tam bir yas havası oluşturdu.

1855 yılında doğan ve daha çok kısa ismi olan Ahmedu Bamba ile tanınan Muhammed b. Muhammed b. Habîbullah’ın hayatta kalan son oğlu olan Serigne Saliou herkesin saygı duyduğu bir kimliğe sahipti.

Babası Fransız sömürge idaresinin Batı Afrika’da yayılma sürecine girdiği bir dönemin önde gelen mücadele adamlarından birisiydi.

Daha ziyade Diourbel bölgesinde yaşayanlara İslam dinini tebliğ eden bu kişi kısa zamanda sömürge idaresinin büyük engellemeleriyle karşılaşmıştı. İlme olan merakını eksiltmeden devam ettiren Ahmedu Bamba çok sayıda eser kaleme aldı ve çevresindekilere İslam’ı öğretmekten bir an bile geri kalmamıştı. 1880’li yıllarda Diourbel bölgesinde Dârüsselâm, Dârülmenân, sonraki yılalrda Mürîdiyye adını alacak olan tarikatın da ana zaviyesinin bulunduğu ve Cennet’teki ağacın adına izafeten Tûbâ adını verdiği köy ile Dârükudüs köyünü kurarak buraları yerleşime açmıştı.

Yüzlerce öğrencisiyle bölge bölge gezerek İslam’ı anlatması Fransız sömürge idaresini epeyce rahatsız etmeye başladı.

O da artık faal bir tarzda sömürgecilerle mücadele etmeye karar verdi. Sonuçta tam 32 yıl aralıksız büyük bir baskı ve zulme maruz kaldı. Önce 5 Eylül 1895 günü 120 Fransız askeri tarafından tutuklanarak Senegal’in Saint-Louis şehrine, buradan da Gabon sömürgesindeki bir adaya götürüldü. Daha önce hrıstiyanlaştırılan yerlilerin arasında yedi yıl tutuklu bir vaziyette yaşatıldı. Amaçları son derece insan sağlığına zararlı bu ada ikliminde bir an önce kendiliğinden ölmesi idi. Ancak o burada kaldığı sürece Allah’ın Resulüne hizmet için kendini adadı ve Hâdim Li-Rasûlillâh adını benimseyerek ilimle meşgul oldu ve en önemli eserlerini burada kaleme aldı.

11 Kasım 1902 tarihinde müritleri tarafından Fransız Meclisi’ne Senegali temsilen seçilen milletvekili aracılığıyla tutukluluk haline son verilmesi sağlanınca ülkesine döndü. Onun geri gelmesiyle etrafında toplanan müritlerinin sayısı çığ gibi arttı.

Bu defa da 1903 yılında Moritanya’ya sürgüne gönderildi ve 1912 yılına kadar orada kaldı. Hayatı boyunca Fransızlarla bir defa temasa geçti ki, bu da Tûba şehrinde bir cami inşa etmek için 1924 yılında ruhsat istemesinden ibaretti. 1927 yılında vefat ettiğinde müritlerinin sayısı 400 binden fazlaydı.

Geride bıraktığı oğulları arasında en yaşlıları Müridiye tarikatının halifesi olmaya başladılar. İlk halifesi Muhammed (Mamadou) Mustafa İmbâkî olup 1945 yılına kadar tarikat adına büyük hizmetlerde bulundu. Ardından yerine kardeşi Muhammed Fâzıl geçti ve 23 yıl halifelik görevinde bulundu.

Hayatta kalan en yaşlı oğlu tarikatın başına geçtiği için 1968 yılında Abdülahad İmbâkî, onun ölümünden sonra da 1989 yılında da Abdulkadir İmbâkî halife oldu. Dördüncü halifenin 1990 ılında ölmesi üzerine Ahmedu Bamba vefat ettiğinde henüz iki yaşında olan Serigne Saliou İmbakî Müridiye’nin beşinci halifesi oldu ve 28 Aralık günü 92 yaşında ölene kadar tam 17 yıl tarikatın manevi önderi oldu.

Müridiye kadın, erkek ve çocuk Senegal nüfusunun yarısına yakınının intisap ettikleri bir tarikat olup müntesipleri arasında Senegal’in mevcut devletbaşkanı Abdullaye WADE da bulunmaktadır. Halifenin ölümünü duyar duymaz başkent Dakar’a 200 km. uzaklıkta bulunan Touba şehrine giden devletbaşkanı WADE, buraya gitmek isteyen halk için de 100 civarında otobüs tahsis ederek ziyaret amacıyla gideceklerin ücretsiz taşıtılmasını istedi. Kendisi de Pazar günü bir kez daha bu şehri ziyaret etti ve Cumartesi akşamı yeni halife olarak belirlenen ikinci halife Muhammed Fadıl’ın oğlu Muhammed Emin Bara İmbâkî’yi (Mouhammadou Lamine Bara Mbacké) ziyaret etti. 82 yaşındaki yeni halife Ahmedu Bamba’nın yerine geçen ilk torunu oldu.

Serigne Saliou İmbâkî’nin vefatı ile birlikte sadece Müridiler değil bütün ülke halkı büyük bir üzüntü yaşadı. Çünkü onun hayatında ülkesi adına yaptığı güzel çalışmalar unutulacak gibi değildi. Diğer İslam ülkelerinden çok değişik bir sosyal yapıya sahip olan Senegal’deki tarikatlar, özellikle de Müridiye halifelerinin uygulamaları sayesinde hayatın her yönüyle yakından ilgilenmektedirler. Ölen halife Touba şehri ve çevresindeki Fransızca eğitim veren okulları kapatmış ve yerine ülkenin geleneksel eğitim veren Dara isimli okullarını açmıştı.

Daha önce kurulan üniversitedeki öğrenci sayısını 5.000’e çıkarmış, Touba şehrinin modern bir şehir görünümüne kavuşması ve kalkınması için elinden geleni yapmıştı. Babasının vasiyeti üzerine kendinden önce halife olan kardeşlerinin peyderpey tamamladıkları Touba Ulu Camii’nin yeniden elden geçirilmesi, şehre modern bir hastane açılması, çevrenin düzenlenmesi gibi büyük hizmetleri oldu.

(haber 7)

 

Bu haber 503 defa okundu.