Ardıç, Fazıl Say'ın dünyasını yazdı!

7 Ocak 2008 15:35 tsi
Akşam yazarı Engin Ardıç, Aşkale tatilinden döndü. Bugün de 'Halktan, emekçi kardeşlerinden uzak bir yazı' yazan Ardıç, gündeme dair bir konuyu ele aldı; tabii kendi üslubunca... Ardıç, herkesin "gitsin-kalsın" tartışması yaptığı Fazıl Say'ın gözünde

Engin Ardıç/ Akşam

Tuhaf yazı

Görür görmez üzerlerine balıklama atladım... Hem Haendel’in asıl metni, hem de Wilhelm Kempff’in yaptığı transkripsiyon, isterseniz aranjman diyelim, ya da remix mi oluyor şimdilerde?

(Bu notaları Aşkale’de bir sahafta buldum.)

Haendel’in ünlü süitlerinden (süit mi sonat mı olduğu da epey tartışmalıdır) Si Bemol Majör Süit’in son bölümü, bir menuet, üç dörtlük tabii.

Si bemol majörün minörü bu, sol minör... Nihavent makamı! Bize en yakışan, en yakın ton.

Çünkü hüzünlüdür.

Menuet, valsin atasıdır. Bu menuet de, zarif bir inci, küçük ve sevimli bir mücevher parçası.

Gelmiş geçmiş en güzel menuet’lerden biri, onunla ancak Johann Sebastian Bach boy ölçüşür.

Hem o uzun ceketli, kısa peruklu, ince kılıçlı adamlar, yanakları, gerdanları ve göğüsleri püskürtme benli kadınlar, on sekinci yüzyıl soyluları kadar bize uzak, hem de çağdaş, çok çağdaş! Bach’ın ya da Erik Satie’nin kolayca caza çevirilebilmeleri gibi, taptaze, pırıl pırıl... Bakalım caz uyarlamasını hangi babayiğit yapacak? Tam da Keith Jarrett işi bu... Keşke Jacques Loussier bu konuya eğilse... Kerem Görsev denesin, alnından öpeyim.

Aslında bir klavsen parçası, Kempff (İdil Biret’in hocasıdır) almış onu “daha bir” piyanoya uygulamış, duyduğuma göre İdil Hanım konserlerinde “bis” parçası olarak çalarmış bir zamanlar.

Bazı trilleri ve çarpanları atmış, iki ele de uzun arpejler yazmış, sol eldeki basit

kontrpuanı akorlara çevirip zenginleştirmiş, tek basılan notaları da oktava çevirip derinlik sağlamış. Barok müziğe bir ölçüde romantik boyut eklemiş.

Haendel’in bestesi kolay ve çok güzel, Kempff’in versiyonu zor ve çok güzel.

İlk şeklini kimseden dinleyemedim, son yılların genç ve gözde piyanisti Vahan Mardirosyan, yeni albümünde, ne hikmetse süitten bu bölümü atmış. Çok bozuldum. (Dedim ve döndüm Keith Jarrett’in o mükemmel Haendel albümüne baktım, hayır, orada da yok! Demek ki ayrı “mütalaa” ediyorlar...)

Fakat ikinci şeklini hem İdil Biret’ten, hem de Fransız piyanisti Anne Quefellec’ten buldum ve aldım. (Aşkale’de bu tür diskler kolayca bulunabiliyor.)

Açık söyleyeyim: İdil Hanım, Bayan Anne’a beş basar.

Çünkü Fransız hanım “teknik” ve fakat kuru çalıyor, İdil ona bir tür “Osmanlı hüzünü” de katmış. Buğulu ve gizemli bir hava vermiş. (Hayret, bu tür “havada asılı kalan toz zerreciği benzeri” sesler ancak Bösendorfer piyanodan çıkarlar, anlı şanlı bile olsa o fazla temiz Steinway’den bu sonucu elde etmek büyük başarı.)

Kaç gündür içimde gezdiriyorum, bazı çemişlerin Ankara kaldırımlarında marş mırıldanarak dolaşmaları gibi, nereye gitsem kafamın içinde Haendel yankılanıyor.

Üstelik bana hatırlamak istemediğim bazı kadınları hatırlattığı için acılı bir tadı da var.

Piyanoyla uğraşan herkes, lütfen çalmayı denesin. Acemiler ve amatörler Haendel’in asıl metnini, piyanoyu iyi bilenler Kempff çeşitlemesini... Mutlu olacaklar, söz veriyorum.

Ya da benim gibi kederlenecekler, o da bir çeşit mutluluktur ve de eskiden, ülkemiz değişmeden önce en çok yakışandı bize, belki de bir zamanlar en çok anladığımız...

Eser sayısı, yani Haendels Werke Verzeichnis, HWV 434... Israrla arayınız. Çalamasanız da dinleyiniz.

* * *

Ne o, şaşırdınız mı?

Neler saçmalıyor bu adam, diyorsunuz...

Entel takılmış, diyenleriniz de vardır.

Emekçi halkıma uzak. Memleket meselelerinden kopuk. Mala davara katkısı da yok faydası da.

Ne yani, bu ülkede herkes Fazıl Say’ın gitmesi ya da kalması konusunda ileri geri her türlü ukalalığı edebiliyor da, onun “dünyasına” şöyle uzaktan da olsa bir göz atmak mı zor geliyor?

Bu haber 793 defa okundu.