‘Irak’ta gözün arkada kalmasın!’

8 Ocak 2008 12:09 tsi
Cumhurbaşkanı ABD ‘yolunda’, mesajını önceden gönderdi. Aslında uzun bir metin içinde ‘iki satırlık’ yer tutan bu mesaj, ABD’ye hem güven veriyor ama hem de kapıyı gösteriyor. İyi de bu iki satır ne diyor? Amerika buna güveni

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün ABD uçağında gazetecilere verdiği zunca sayılabilecek söyleşinin iki satırı başta Doğan grubu gazeteleri olmak üzere manşetlere çekildi. Yorumsuz olarak. Diğer gazeteler o kadar büyük görmediler ama onlar da konuşmanın bu bölümünde “bir şey” olduğunu hissetti.

Cümle şu; “Terör örgütünün aradan çıkarılması durumunda, Türkiye’nin Irak’a, Kuzey’i de dahil, katkısını 10 kat, belki de daha fazla artırır.”

İlgili bölümün hepsi bu. Başta şunu söyleyelim, obje Irak gibi dursa da bu mesajın kesin adresi ABD! Zaten bu bir gelenek bile sayılabilir. Yüksek diplomasi de, ziyaret öncesi verilen mesajlar, ülkelerin ne beklediğini ve konuşulacak konuların işaretini verir.

Yani adres belli. Peki açılımı ne? Türkiye’nin-hem burada hem de dünyada Ankara’nın Irak’a yaklaşması gerektiği üzerine yoğun yaklaşımlar da anımsanarak-terör sorunun halledilmesi, yani PKK’nın ortadan kalkması halinde bu iş olacak.

Devamına geçmeden ekleyelim. Yine bu tek şart değil. Asal şartlardan biri. İkincisi ise Irak’ın bütünlüğünün korunması. Yani ABD, “Tamam PKK’yı zaten bitiriyorum, görelim katkını” derse, Irak’ın toprak bütünlüğü de masaya gelecek. Ya da gelmeli.

Cumhurbaşkanı’nın aynı söyleşi de bu yolda da-satır arasında kalsa da-söylemleri mevcut.

Diplomaside 1'e 10 var mı?

Demek bu şartlar sağlandığında Türkiye, ağırlığını Irak’a verecek. Hem de 10 kattına belki daha fazla. Bu ifade bir anlamda “açık çek” havası veriyor. Zira diplomasi de bire onluk ifadeler, “bir gel 10 geleyim” türü ifadeler kullanılmaz.

Daha çok “gel bana geleyim” sana türünden “karşılıklılık/mütekabiliyet” ifadeleri kullanılır. Aynı zamanda uzun süre Dışişleri Bakanlığı yapmış bir Cumhurbaşkanı’nın bu açıklamayı yapması-hata olamayacağına göre (!)-daha büyük bir beklenti ifade ediyor.

İfadede yeralan “ekonomik” teriminin ne anlama geldiği az çok kestirilebilir. Ancak özellikle “güvenlik” ve nispeten “siyasi” destek daha dikkat çekici.

Türkiye’nin Irak için “güvenlikle” ilgili katkısını 10 katına çıkarması ne demek? Bu, en yalın haliyle “Irak’ı ben korurum” anlamına gelir mi? Öyleyse kimin yerine ve kime karşı?

ABD Başkanlık seçimleri sonrası ne olur bilmek zor-Örneğin Obama Mart 2008’de “bir asker bile kalmaz” diyecek kadar Irak konusunda angaje-ancak şu anki Washington yönetimi de Irak’ta kalmak konusunda kararlı değil.

Sağlam emanetçiler!

Öte yandan Irak’ın tek başına bırakılması gibi bir seçenek de ABD için uygun değil. Özellikle İran tehditi ortadayken. Bu halde Irak’ın güvenli kılınması ve tutulması için hem çevre ülkeler ile sorunlarının çözülmesi hem de yine bölgeden siyasi destek bulunması gerekiyor.

Bunun detayları çok. Ama genel çizgilerle tek kelimeye indirmek gerekirse, ABD “güvenilir ve sağlam” emanetçiler arıyor. Ankara ise bu kadar “basit” bir tanıma yakın değil.

Ama yukarıdaki iki şart yerine gelirse, sorumluluk almak gibi olmasa da Irak’a bu bağlamda kuvvetli destek vereceğini işte bu “10 katlık” ifadelerle söylüyor.

Ya ABD Türkiye’ye güvenebilir mi? Bu sorunun yanıtı kuvvetle “evet”. Bunun mesajı da bu ziyaret de ortaya çıkabilir. Hatta sinyalleri de var.

Başbakan Erdoğan’ın 5 Kasım tarihli ziyaretinde “PKK ortak düşman” mutabakıtına ulaşılmıştı. Şimdi Washington’dan gelen sinyallerden anlaşılıyor ki “sağlam ortaklık” kavramı gündeme gelecek.

Hatta “zorlu coğrafyada sağlam ortaklık” kavramı kullanılabilir. Peki bu iyi bir fikir mi? Çok tartışılabilir ama önce kesinleşmesi lazım.

www.iyibilgi.com Ankara

Bu haber 628 defa okundu.