Türkiye değil, gezi ‘fantastic’!

Cumhurbaşkanı Gül’ün Başbakanlık günleri de Dışişleri Bakanlığı dönemi de ABD ile ilişkilerin sık sık gerildiği olaylara sahne oldu. Öyle ki 1 Mart 2003 tezkeresinin TBMM’de uğradığı akametin sorumluluğunun bir parçası da bizzat Gül’e çıkarıldı.

Ve yine öyle ki, Gül’ün Cumhurbaşkanı adaylığı döneminde Washington’dan çok fazla “destek” de gelmedi. ABD, Gül’ün Cumhurbaşkanlığı’nın kendisi için çok iyi olmayabileceği üzerinde düşündü.

Geçmişin bugünkü görüşme ile bağlantısı ise, bu gezinin davetinin ABD tarafından yapılmış olması. Yani Cumhurbaşkanı Gül’ü ABD hükümeti davet etti. Sembollerle derdini anlatmak konusunda uzman olan Amerika, bu yolla hani özür dilemek denemese de, “gönül almış” oluyor.

İlk ve genel değerlendirme bu. Peki bu görüşmeden ne çıktı? Büyük beklentiler için uygun bir ziyaret değil bu. Esasen iki ülkeyi ilgilendiren kritik konularda ABD de Türkiye de, Başbakan Erdoğan’ın ziyareti sırasında söyleyeceklerini söyledi.

Bu anlamda yeni bir bakış geliştirilmiş olması büyük sürpriz sayılır. Keza, Başkan Bush’un uzun menzillli Ortadoğu gezisi öncesi Cumhurbaşkanı Gül’ü dinleyerek, “sizinle görüştük vizyonumuz gelişti/değişti, biz de bu bakışla Ortadoğu’ya gidelim” demesi de olası değil.

Peki o halde Cumhurbaşkanı neden Beyaz Saray’da veya tersine Beyaz Saray neden bu daveti yaptı. İlk yorumlar ıskalamış olsa da, bu gezinin ana nedeni Başkan Bush’un görüşme sonrası kısa açıklamasında bulunuyor.

“Türkiye demokrasi ile yönetilen bir İslam ülkesi, bu fantastiktir” sözü, aslında pekala Abdullah Gül’e giydirilebilecek bir elbise. Yani ABD, Ortadoğu için-kızdığımız için artık ‘model’ kelimesini kullanmıyorlar-örneği hem Türkiye üzerinden hem de bir anlamıyla Abdullah Gül’ün üzerinden kuruyor.

Bunun dışında konuşmalarda geçen ifadeler-Cumhurbaşkanı Gül’ün açıklaması son derece formal ve yüzeysel diplomasi izleri taşıdığı için fazla ipucu göstermedi-ABD’nin PKK’yı düşman olarak görüşünün teyidi ve Washington’da hiç kullanılmazsa Türkiye’de üzüntü (!) yaratan “stratejik ortak” kelimelerinin kullanımı ile sınırlıydı.

Yine de PKK’ya karşı ortak mücadele ifadesinin yinelenmesi Beyaz Saray’ın Ankara’nın hassasiyetini “iyice” anladığı şeklinde okunabilir. Stratejik ortaklık ise bizi sevindirse gerçekte değerini sık kullanımla yitiren bir hale geldi.

Bu görüşme özelinde ise çok fazla şey ifade etmiyor. Sınırı aşıp aşmadığı şüpheli bir diğer ifade ise enerji konusunda geldi. Başkan Bush enerji konusunun gündeme geldiğini belirtti ama aynı cümlede “enerji” ile uyumlulaştırılabilecek “güvenlik” kelimesini kullandı.

Tek başına enerji konusu örneği Nabucco gibi projeler ve hatta Türkiye’nin yapmayı planladığı Nükleer Santral konusuna gönderme içerebilir. Güvenlikle ilişkilendirildiğinde ise mesela biraz daha çapını açar. Örneğin İran-Türkiye arasında-ziyaret öncesi Tahran’ın vanayı kapayıp-açması ile ilintili olarak-doğalgaz anlaşması ve yatırım da içeren arama/geliştirme projelerine kadar uzanabilir.

Şimdilik Beyaz Saray bahçesinden gelen detayların büyütülmüş fotoğrafı bu kadar. Ancak gece saatlerinde Cumhurbaşkanı basın mensupları ile detaylı bir görüşme yapacak. Bu fasılda işin rengi daha görülür olacak.