İran doğalgazı kasten kesti!

10 Ocak 2008 08:14 tsi
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Enerji Bakanı Hilmi Güler’in ABD ziyareti öncesinde İran’ın Türkiye’ye gelen doğalgazı kesmesinin tesadüf olmadığını söyleyen EPDK eski Başkanı Yusuf Günay, bir türlü imzalanamayan Güney Pars Bölgesi Anlaşma

Cumhurbaşkanı Gül’ün ABD ziyareti öncesinde İran’ın Türkiye’ye gelen doğalgazı kesmesinin tesadüf olmadığını söyleyen EPDK eski Başkanı Yusuf Günay, bunun İran’ın çok istekli olduğu Güney Pars Anlaşması’ndan ABD etkisiyle vazgeçilmesine tepki olduğunu belirtti

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) eski Başkanı Yusuf Günay, İran’ın doğalgazı kesmesinin ardında, bir türlü imzalanamayan Güney Pars Bölgesi Anlaşması olduğunu ileri sürdü. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Enerji Bakanı Hilmi Güler’in ABD ziyareti öncesinde gazın kesilmesinin tesadüf olmadığını düşünen Günay, Türkiye’nin İran ile anlaşma imzalamamasının arkasında ABD olduğu tezini savundu.

Güney Pars Bölgesi Anlaşması, Türkiye’nin İran’la termik santral, boru hatları, elektrik alımı ve doğalgaz çıkarılmasını kapsayan geniş bir ’iyi niyet’ anlaşması olarak açıklanmıştı. Anlaşmaya hep kuşkuyla baktığını söyleyen eski EPDK eski Başkanı Günay, “Esasında biz İran’ın doğalgazı Türkiye üzerinden AB’ye pazarlama şansını kaybettik” diye konuştu.

Günay, “Bu 2004-2005 yıllarında olabilecek bir konuydu. Bu konunun olgunlaştığı bir dönemde kanun değiştirildi. Yetki EPDK’dan alınarak bakanlığa devredildi ve ardından İran ile ilgili nükleer konusunda tartışmalar başladı. Bu anlaşmada İran tarafı çok istekliydi. Bu nedenle gaz kesintisinin İran’ın bir tepkisi olabileceğini tahmin ediyorum” dedi.

Ayaksız köprü olduk

Günay, Türkiye’nin doğalgazda arz sıkıntısı yaşamamasının yolunun kontrat devri anlaşmalarını yapmasından geçtiğini vurgularken şunları söyledi: “Eğer kontrat devri yapılmış olsaydı Türk özel sektörü İran’dan da Azerbaycan’dan da Mısır ve Suriye’den de doğalgaz getirebilirdi. O zaman ülkemiz enerji geçiş köprüsü olacaktır. Maalesef bu yönde somut ve kararlı çalışma yapılmadığı için bu köprünün ayakları yoktur. Türkiye ayaksız bir köprü görünümdedir.”

Türkiye bu kez sineye çekmemek için yol arıyor

EnerJİ Bakanlığı, Türkiye’ye gönderdiği doğalgazı sıfırlayan İran’ın 3 yıldır aynı tarihlerde yaptığı kesintinin önümüzdeki yıllarda da yaşanmaması için kolları sıvadı. İran’la Refahyol döneminde yapılan ve vana kapamaya karşı “caydırıcı tedbirler” içermeyen anlaşmanın tadili için yol aranıyor. Enerji Bakanlığı üst düzey yetkilileri, “İran tarafı izahat yapıyor ama izahat karın doyurmuyor. İran’ın tedbir alma yükümlülüğü var. Ama anlaşmada bu tür caydırıcı tedbirler konulmamış. Zaten tahkim süreci devam ediyor. Şimdi bu kesintileri de dikkate alarak yeni bir adım atacağız” dedi.

Öte yandan İran, anlaşmayla bağlanan yıllık doğalgaz miktarının eksik kalan kısmını gaz akışını artırarak telafi edeceğini bildirdi. Ancak bu gazın, havaların ısındığı ve doğalgaz tüketiminin düştüğü sonraki aylarda verilmesi Türkiye’ye yarar değil, zarar getiriyor. Zira depo kapasitesi yeterli olmadığı için Türkiye’ye alabileceğinden fazla gaz veriliyor ve Türkiye almasa da gaz parasını ödüyor.

Gazprom devreye girdi

Gelişmeler sonrası Rus gaz şirketi Gazprom, Yunanistan ve Türkiye’ye verdiği doğalgaz miktarını artırdı. Gazprom’dan yapılan açıklamada, BOTAŞ’ın Aralık ayı sonunda talepte bulunduğu belirtilerek, Türkiye’ye gönderilen 30 milyon metreküplük miktarın 38 milyon metreküpe çıkarıldığı kaydedildi.

Gaz yakın zamanda aşamalı artırılacak

İran petrol bakanlığından bir yetkili, Türkiye’ye verilen doğalgazın, yakın zamanda aşamalı olarak artırılacağını söyledi. Yetkili, bunun ne zaman olacağı konusunda ise bir tarih vermedi. Gaz akışındaki sıkıntıya ise İran’ın “Türkmenistan’dan aldığı gazda sorun yaşanması ile kış koşullarına bağlı iç tüketimdeki artışın” neden olduğunu belirten yetkili, Türkmenistan yetkilileri ile gaz akışının normale dönmesine dönük görüşmelerin sürdüğünü kaydetti. Bu arada Eenerji Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili, İran’dan gelen doğalgazın iki gün önce tamamen kesilmesinin ardından, Yunanistan’a verilen Azeri gazı akışının durdurulduğunu söyledi.

vatan

Bu haber 468 defa okundu.