'Kozmik oda'daki gizli Doğu projesi!

12 Ocak 2008 23:07 tsi
Hükümet, şimdilik çok gizli olarak yürüttüğü bir projeyi, doğu kökenli bir bakan tarafından olgunlaştırılmasını istedi. Söz konusu bakan, bakanlar kurulu içinde çok etkin bir isim. Değerlemesi bitmiş çalışmalar, başka bir bakanlığın 'kozmik Odası'nda sı

Aldığımız yeni duyumlar, doğuya büyük bir çıkarma olacağını müjdeliyor. Hükümet, şimdilik çok gizli olarak yürüttüğü bir projeyi, doğu kökenli bir bakan tarafından olgunlaştırılmasını istedi. Söz konusu bakan, bakanlar kurulu içinde çok etkin bir isim. Şu sıralar, yöreye uygulanacak projenin malî boyutunu hesaplamakla meşgul. Alt birimlerinde “Ortadoğu” ibaresi olan bir bakanlık içinde konuşlanmış, Maliye, Bayındırlık ve DPT kökenli uzmanlarca değerlendirmeleri sürdürülüyor. Fakat değerlemesi bitmiş çalışmalar, başka bir bakanlığın “Kozmik Odası”nda sıkı bir güvenlik altında sır gibi saklanıyor. Proje fikrinin, Başbakan’ın yeni bir bakanının danışmanı tarafından öne sürüldüğü tahmin ediliyor. Doğu’yu kazanmayı kafasına koymuş bir başbakanın, ilgili danışmanı ödüllendireceği, Ankara’nın en fazla konuşulan konuları arasında.

Projenin detaylarını tam olarak anlatmanın imkânı olmasa da, bazı başlıkları yüzeysel olarak geçmekte fayda var. Doğu’da yeri belirlenmiş olan ve bir ilin yakınlarına kurulması planlanan üniversite şehrinin, mali boyutları nerdeyse çıkmış durumda. Fakat maliyeti, bütçenin hali hazırdaki vergi gelirlerinden karşılanmayacak. Öyleyse nereden olacak bu değirmenin suyu denirse, onlara iki başlık vermek sanırım şimdilik yeterli olacak: Yakında uluslar arası ve ülke içine satışında büyük bir artış olacak olan bor ile Karadeniz’de yabancı ortaklı bir petrol şirketi ile TPAO tarafından çıkarılması planlanan ham petrolün satışından elde edilecek gelirin yüzdelik bir payı, karşılık olarak ayrılacak. Ayrılacak bu pay gelirinin oranı da, bu yılın ihracat hedefi olan 125 milyar doların gerçekleşen miktarının % 1’i olarak tespit edilmiş.

Biraz ayrıntıya girersek

Kurulacak bu yer, yukarda da kısmen belirtildiği gibi bir üniversite ve ticaret şehri olacak. İkisi nasıl olur demeyin. Eski vakıf sistemimizden esinlenen proje, şöyle bir amaç güdüyor: Bildiğiniz gibi eskiden, özellikle Osmanlı döneminden hatırladığımız ve bugünkü üniversitelerin önceli (=selef) olan medreseler, giderini, medresenin sahibi olan vakfa ait dükkân ve çarşı-pazarın kira gelirlerinden karşılıyordu. İşte, “üniversite ve ticaret şehri projesi”nin mantığı da bu.

On bin öğrenciyi aşmayacak bir sosyal bilimler üniversitesi olmasına kesin gözüyle bakılan bu şehrin ismi, sakinleri tarafından tespit edilecek.  İnşaatı, rüştünü ispat etmiş TOKİ’nin yapmak istediği belirtiliyor. Başbakan ise temkinli. Eğer özel sektör, doğrudan yapmak durumunda kalırsa, Doğramacı ile Çalık Grubunun kapışmasının kapıda olduğu tahmin edildiğinden son aşamada Başbakan’ın tavrının TOKİ’den yana olacağını kestirmek güç olmayacak. Ama her halükarda, Türkiye’nin en prestijli projesi olacak. Üstelik en prestijli bu proje de, doğuda olacak! Bölge halkını kazanmayı kafasına koymuş bir iktidarın kısa zamanda bundan daha iyi ve elle tutulur bir başarı sağlaması da çok zor olurdu doğrusu.

Kurulacak şehir, tekrar hatırlatmak gerekirse, on bin öğrenci; iki bin hoca; yirmi bin konutluk sosyal donatı ve üç bin mağazalı üç büyük ticaret merkezi yer alacak yirmi bin nüfuslu bir kültür ve ticaret şehri.

Projenin bazı noktaları var ki, en ince ayrıntısına kadar hazırlanmış. Bu kadar ayrıntılı bir projeyi hayatımda ne duydum, ne okudum ve ne de gördü gözlerim. Bunu söylememin sebebi de şu: Son yıllarda (AK Parti dönemi) nerdeyse TOKİ’nin bütün konut yapımları ve belediyelerin desteklediği kooperatifler aracılığıyla yapılan konutların isimleri, “Kent” uzantılı isimler olmuştur. AK Partili belediyelerin semt, bölge ve kooperatif isimlendirmesinin gerektiği durumlarda kullanmaktan büyük keyif aldığı “kent” uzantılı isimler, dil konusunda hassas mahal sakinleri ve uzmanları şaşırtmakta. Şaşkınlığın sebebi ise aslında malum. Bugün “Büyükşehir” diye tabir edilen ve fakat özellikle sol iktidarlar zamanında “anakent” kullanımının zorla yaygınlaştırmaya çalışıldığı on beş – yirmi sene evvelini hatırladığımızda, taşlar yerine oturuyor.

AK Parti’nin sosyolog ve doğu kökenli bir vekili, “kurulacak şehrin adında kent uzantısı olmamasına büyük önem veriyoruz. Bildiğiniz gibi, çıkardığımız büyük şehirlerle ilgili kanunun adını bile “Büyükşehir Belediyesi Kanunu” koymuşken, kalkıp en prestijli şehrimize kent yakıştırmasını yaparsak, bize gülerler”, diyor. Prestij kültür-ticaret şehrinin adının da Kutlu Şehir, Şehr-i Yâr ve Yeni Pazar benzeri bir isim düşünüldüğünü eklemeden edemiyor. Fakat daha önce belirttiğim gibi, Türkiye tarihinde ilk defa bir şehir, kendi ismini seçecek. Açıklamasını kısaca; “şehir, bize, yani İslâm coğrafyasına ait ve merkezinde kutsalın yer aldığı bir yapılanma yer alırken kentin, bizi biz yapan verimlerden yola çıkmadığını ilh. diyerek bağlıyor cümlesini.

Üniversite ve konutlar için; yer üstü üç ve yeraltı (zemin) üç katlı toplam altı katlı bir yapılaşma düşünülüyor. Yeraltına daha fazla önem verilecek, çünkü yazın serinlik kışın da sıcaklık vermesinden azami derecede faydalanılması düşünülüyor. Böylece iklimin olumsuz etkilerinin asgariye düşürülmesi ve çevre (ekoloji) dengelerinin gözetilmesi de sağlanmış olacak.  Mimarisi üzerinde de üç isim çalışıyor: Milliyetçi bir partinin geçmiş dönemlerde vekil adayı olan Ahmet V. Alp; İslâmcı camianın tanınmış mimarlarından Prof. Turgut Cansever ve İstanbul Mimarlar Odası başkanı Oktay Ekinci. Çıkacak mimarî yapının, şimdiden dünyanın göreceği en iyi, kapladığı alan açısından en büyük, en güzel ve en işlevsel sanat eseri olacağı da konuşulan haberler arasında. Fakat ticaret merkezleri çok katlı olacak. Ticaret merkezlerinin çok katlı olması, üniversite üzerinde bir hâkimiyet gösterisi olarak algılanacağı endişesiyle şehrin uzak çevresinde kurulmasına karar verildi. 

 

kenan göçer-boyut haber

Bu haber 714 defa okundu.