Merkez Bankası’nı New York’a taşıyın gitsin!

14 Ocak 2008 12:28 tsi
Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınma meselesi nereden çıktı, hangi ihtiyaçtan doğdu, kimin aklına geldi, sebepleri ne belli değil? Başbakan ‘kanunsa kanun değiştiririz” deyip, kestirip attı ama ya makul ve ikna edici bir sebep söy

Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınması fikrinin daha doğrusu taşınacak olmasının altındaki gerekçeler ya çok muğlak veya ikna edici değil. Başbakan Erdoğan bankanın Ankara’dan taşınması konusunu “kanunsa kanun gerekirse değiştiririz” diyerek kestirip attı.

Attı ama herkes “neden” diye soruyor. Kendine göre cevabı olan da çok. Öte yandan hükümetin gerekçeleri de pek işe yarar gibi durmuyor. Türk ekonomi hayatının büyük kısmının İstanbul’da cereyan etmesi en söylenen ve sağlam argüman olarak sunuluyor.

Fakat bu yanıt tatmin edici olmadığı gibi ne kastedildiği de şüpheli. Bir kere Türkiye’nin ekonomik hayatının-ki yüzde 30’luk bir orandan söz ediliyor-tek şehirde toplanması hiçbir ekonomist veya iktisatçının kabul edebileceği bir veri, 83 ilden birinin yüzde 30’a sahip olması zaten yanlış.

Ancak konu bu da değil. Merkez Bankası’nın ekonomik performansın yüsek olduğu bir ile taşınması neyi kolaylaştıracak. Bugün için artık finans işlemleri tamamen elektronik ortamda yapıldığı gibi, Türk bankaları uluslararası muhataplarından bile gelişmeş altyapıya sahipler.

Konuy ilkel örneklere indirirsek, bir bankaya Merkez Bankası 100 milyon dolar gönderecekse trenle mi gönderiyor? Hiç uzatmaya gerek yok hangi finansal bankaçılık hizmeti “elle” yapılıyor?

Mazeretlerden biri de özel ve resmi bankaların genel müdürlüklerinin İstanbul’da olması. İyi de bu ne demek? O zaman ne oluyor. Bundan önce bazı bankaların genel müdürlüklerini İstanbul’a taşıdıkları ve taşımayı düşündükleri anımsanınca, Merkez Bankası operasyonunun daha önce düşünülmeyi başladığı fikri de akla geliyor.

Öte yandan küçümsenerek bakılan bir başka eleştiri de hiç kulak ardı edilmemeli. Merkez Bankalı genellikle ülkelerin başkentlerinde olur. Ancak bu özel durum Türkiye için daha farklı.

Merkez Bankası’nın Ankara’da bulunması cumhuriyetin kuruluş sembolleri ile de ilintili. Keza bir milletin /ülkenin devlet sayılması şartlarından biri-hale geçerli uluslar arası kabulllere göre-para ile ilintili.

Para basma kültürü Osmanlı’dan bu yana bu topraklarda mukim. Ve parayı Merkez Bankası basıyor. Neyi parasını? Türkiye Cumhuriyeti’nin! Doğal olarak Merkez Bankası’nın Cumhuriyet sembollerinden biri olarak Ankara’da kurulması ve bulunmasının bir sembol değeri var.
“Efendim önemli mi?” Evet önemli. “Hayır değil” demek ve Banka’nın taşınmasına makul gerekçeler bulamamak elbette muhalefetin ve kamuoyunun ilgisini çeker.

Öte yandan Avrupa Birliği projesini destekleyen meyda, ekonomik organizasyonlar ve büyük holdinglerin çoğunlukla İstanbul’da bulunması, Merkez Bankası’nın bu alana sembolik olarak kaydırılması olarak da görülebilir.

AB ve başta ABD olmak üzere Batı bakışının Türk ekonomisi üzerinde kötü niyetli beklentileri olduğunu düşünenler açısından, “yakında Merkez Bankası’nı Brüksel’e veya New York’a da taşırlar” türünden elbette gekçek olamayacak ama sarkastik yaklaşım ve eleştiriler ortaya çıkabilir.

Bunların hepsinin nedeni de elbette AKP hükümetinin Merkez Bankası’nı İstanbul’a taşımasının akla yatkın sebeplerinin bulunmaması olur.

Ankara kulislerinde “inşallah gündem değiştermek için bu konuya ortaya atıyorlardır” söylemlerinin başladığını da ekleyelim.

Bu haber 1,735 defa okundu.