İran'dan Türkiye'ye özel gaz hattı

15 Ocak 2008 07:59 tsi
İran, Türkiye ile arasında neredeyse her kış yaşanan doğalgaz krizine kalıcı bir çözüm bulmak için herekete geçti. İran, Türkiye ile yaşadığı doğalgaz sorununu çözmek için boru hattı inşa edecek.

Yeni hat sayesinde ülke içi şebekeden ayrı doğrudan gaz akışı sağlanacak. İran, iki kat gaz verebilecek durumda. Mevcut hat, şehir şebekesine bağlı olduğu için kesintiyi engelleyemiyor.  
 
İran, Türkiye ile arasında neredeyse her kış yaşanan doğalgaz krizine kalıcı bir çözüm bulmak için herekete geçti. Tahran yönetimi, geliştirdiği proje ile iki ülke arasında Mavi Akım benzeri direkt bir boru hattı döşemeyi amaçlıyor. Yeni hat işletmeye alındığında İran'ın iç tüketimine hizmet veren hat ile Türkiye'ye gaz taşıyan hat ayrı olacak. Böylece İran içindeki tüketim artışı, gaz akışını etkilemeyecek. Mevcut durumdaki sıkıntının giderilmek üzere olduğunu aktaran İran'ın Türkiye Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Müsteşarı Ahmet Nurani, "Türkiye'ye kontrat miktarının iki katı gaz verecek durumdayız. Ancak Türkiye'ye uzatılan boru hattı ülke içi şebekeye bağlandığı için, aşırı soğuklarda tüketim artınca gaz akışı azalıyor. Kesin çözüm için Türkiye'ye özel bir boru hattı döşenecek." açıklamasında bulundu. İranlı müsteşar, elektrikte herhangi bir sıkıntı yaşamadıklarını ve Türkiye'ye istediği kadar elektrik vermeye hazır olduklarını söyledi. Türkiye ile İran, Ağustos 1996'da yıllık 10 milyar metreküp kapasiteli ve 25 yıl süreli doğalgaz alım anlaşması imzaladı. Soğukların bastırdığı ocak başı itibarıyla İran ile Türkiye arasında yine doğalgaz krizi patlak vermiş, günlük 30 milyon metreküp olması gereken gaz akışı tamamen durmuştu.

 

Projenin geliştirildiği bilgisini veren Ahmet Nurani, "Bu hemen olacak iş değil, vakit alacak. Bunu Türkiye'ye olan kardeşlik bağımızın dışında hukuki sorumluluklarımız gereği geliştiriyoruz. İkili anlaşma yaptık, kardeşliğin dışında hukuki sorumluluğumuz var. Ama, bütün uluslararası anlaşmalarda olduğu gibi anlaşmalarda mücbir sebepler söz konusu. Yoksa Türkiye'ye kontratta yazılı günlük miktarın iki katına denk gelen 50 milyon metreküp gaz vermeye hazırız. Gaz üretimimizde sorun yok demiyorum, ama Türkiye'ye olan kontrat miktarının çok üzerinde üretimiz var. Bu ihtiyacı karşılayabilecek durumdayız. Ama şebeke yetersiz." açıklamasında bulundu.

Türkiye ile İran, Ağustos 1996'da yıllık 10 milyar metreküp kapasiteli olmak üzere ve 25 yıl süreli doğalgaz alım anlaşması imzaladı. Soğukların bastırdığı ocak başı itibarıyla İran ile Türkiye arasında yine doğalgaz krizi patlak vermiş, günlük 30 milyon metreküp olması gereken gaz akışı tamamen durmuştu. İki ülkenin enerji yönetimi arasında yürütülen diplomasi sonuç vermeyince konu Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a intikal etmiş ve Erdoğan, Tahran yönetimi ile temasa geçmişti. Gelen cevap; pazartesi günü akışın yeniden normal seyrine döneceği yönündeydi. Ancak teknik arazılar giderilemediği ve yüksek talep devam ettiği için gaz akışında hâlâ sıkıntı çekiliyor. Nurani, arızaların giderilmeye çalışıldığını, sorunun çözüldüğü anda her şeyin normale döneceğini ifade etti. Tahran, bu hafta sonuna kadar hattan Türkiye'ye doğalgaz geçmesini sağlamayı hedefliyor. Nurani, "Türkiye'ye kontrat gereği günlük 25 milyon metreküp gaz verilmesi gerekiyor. İran'daki ağır kış şartları ve iç tüketimin artmasıyla hattan fazla gaz çekilince, basınç düşüklüğü meydana geliyor. Bu da iletim hatlarında arızalara neden oluyor." dedi. İranlı müsteşarın verdiği bilgiye göre söz konusu arızaların giderilmesi için Türk ve İranlı mühendisler yoğun bir tempoda çalışıyor. Doğalgaz akışını durduran İran, elektrik konusunda ise açık çek verdi. "Türkiye'ye istediği kadar elektrik vermeye hazırız." diyen Nurani, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun elektriğini karşılayacak seviyede enerji ihraç edebileceklerini söyledi. "İran elektriği de azalttı" haberlerine açıklık getiren Nurani, mevcut durumda İran'da elektrik üretiminde herhangi bir olumsuzluk olmadığını belirterek, "Elektrik üretiminde fuel oil kullanıyoruz. Yeterince elektriğe sahibiz. Türkiye'nin istemesi halinde, istediği kadar elektriği vermeye hazırız." diye konuştu.

Rusya'dan alınan gaz arttı
İran gazının kısa sürede gelmesinden umudunu kesen enerji yönetimi, Rusya'dan alınan gaz miktarını artırdı. Bulgaristan üzerinden gelen ve 'Batı' olarak bilinen hattan alınan doğalgaz miktarı günlük 42 milyon metreküpe yükseldi. Oluşan açık, artan Rus gazı, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alımları ve Silivri deposuyla kapatılmaya devam ediyor. Bu arada günlük tüketimin 140'tan 120 milyon metreküpe kadar düşmesi de Ankara'nın işini kolaylaştırdı. 'Batı' hattından en son 36,5 milyon metreküp olan gaz alımı ilk olarak 39, ardından da 42 milyon metreküp seviyesine kadar çıkarıldı. Yine Rusya'dan Mavi Akım hattından 36-38 milyon, Azerbaycan'dan da 14 milyon metreküp günlük gaz akışı sağlanıyor. Sisteme ilave sağlamak amacıyla spot piyasadan tedarik edilen LNG, Marmara Ereğlisi'ndeki terminalden yaklaşık 22 milyon metreküp, Aliağa'dan da 18 milyon metreküp olarak sisteme veriliyor. Silivri yeraltı depolarından da 15 milyon metreküp gaz sağlanıyor.

Doğalgaz gelmedi, eksiği Rusya ve Azerbaycan karşılayacak

Türkiye'ye verilen İran doğalgazının tamamen kesilmesinin ardından bugün doğalgaz akışının yeniden başlaması beklenirken, 'aşırı soğukların devam ettiğini' gerekçe gösteren İran, gaz akışını belirsiz bir tarihe erteledi. Buna karşılık batı hattından gelen doğalgaz miktarı 42 milyon metreküpe çıkarılırken, spot piyasadan alınan LNG ile de sisteme takviye sağlanıyor. Mevcut şartlarda ayrıca Rusya'dan Mavi Akım hattından 36-38 milyon metreküp, Azerbaycan'dan 14 milyon metreküp günlük doğalgaz akışı sağlanıyor.
 
zaman

Bu haber 331 defa okundu.