İpler 5 Şubat'ta kopacak!

26 Ocak 2008 12:47 tsi
Amerika'da adaylar 'Süper Salı' olarak nitelenen 5 Şubat tarihinde 22 eyalette yapılacak olan ön seçimlere avantajyı girmek için kıyasıya bir rekabete girdi.

Amerika'da devam eden başkanlık adayı seçimlerinde adaylar 'Süper Salı' olarak nitelenen 5 Şubat tarihinde 22 eyalette yapılacak olan ön seçimlere avantajyı girmek için kıyasıya bir rekabete girdi. Özellikle, Demokrat adaylar Hillar Clinton ve Barack Obama, yarı final özelliği taşıyan 5 Şubat öncesinde bugün South Carolina'da yapılacak ön seçimleri kazanarak, yarışa avantajyı olarak devam etmenin hesaplarını yapıyor. South Carolina'nın en büyük özelliği seçmen kitlesinin büyük çoğunluğunun demokrat olması ve bu seçmenlerin de yarısından fazlasının siyahi seçmen olması...
Şu sıralar ortalığı kasıp kavuran Hillary Clinton, Barack Obama, John Edwards, Joe Biden (Demokrat adaylar) Mitt Romney, John McCain, Rudy Giuliani, Mike Huckabee (Cumhuriyetçi adaylar) gibi isimler başkan adayı olmak için yarışıyorlar. Seçimler henüz başladı ama tansiyon oldukça yüksek. Normalde, başkanlık seçiminin bile sönük geçtiği söylenen Amerika'da şu sıra devam eyalet eden seçimleri, hem Amerikalılar hem de dış ülkelerden heyecanla takip ediliyor.

SEÇİM HEYECANI BU KEZ YÜKSEK

Bu yıl sonunda (Kasım ayında) sonuçlanacak olan başkanlık seçimlerine ilgi gösterilmesinin birkaç sebebi var tabi. Tüm dünya, 11 Eylül saldırılarından sonra Ortadoğu'yu yangın yerine çeviren George W. Bush'un koltuğuna kimin oturacağını merak ediyor. Birinci soru, iki dönem başkanlık yaptığı için her durumda yerini terke decek olan Bush'un koltuğuna kimin oturacağı? Kongre'de, Demokratlar çoğunluğu sağlamış olsa da, Cumhuriyetçiler'in bu seçimi kaybedeceğine inanılsa da, Cumhuriyetçiler'in başta Irak olmak üzere Ortadoğu'da sürdürülen savaşın faturasını ağır ödeyecekleri belirtilse de, her şey ortada. Hatta, Obama-Clinton ikilisinden hangisini, hangi Cumhuriyetçi adayın devirebileceği üzerinde tartışmalar yapılıyor, tahminler yapılıyor.

HEYECANI KÖRÜKLEYEN RENKLER

Gel gelelim seçimlerin bu kadar heyecanlı takip edilmesinde yukarıda saydığım faktörler her ne kadar önemli ise de birinci sebebi bunlar değil elbette. Bu sene ABD tarihinde ilk kez bir şey oldu ve seçimi kazanacağına neredeyse kesin gözüyle bakılan Demokrat Parti'de, iki kişi bir 'ilk'i gerçekleştirmek için harekete geçti. Bunlardan ilki, şu sıralar popüleritesi zirveye çıkan, ABD'nin Bush'tan önceki başkanı Bill Clinton eşi New York Senatörü Hillary Clinton. “Başkanlık yarışında ben de varım” diyerek kollarını sıvayan Hillary, ABD'de “yarı ilah” gözüyle Beyaz Saray tahtına, bir kadın oturtma konusunda oldukça iddialı. Seçim kampanyasının bir ayağını da bu oluşturuyor zaten. ABD'nin ilk kadın başkanı olarak bir ilki gerçekleştirmek. ABD “imparatorluğunu” bir kadının da yöneteceğini gösterebilmek.

MAVİ KANLI SİYAHİ LİDER

Bir ilki gerçekleştirmek üzere harekete geçen ikinci isim ise –her ne kadar bu iddiayla ortaya çıkmadıysa da seçim kampanyasının ana sloganı olan 'değişim' bir anlamda bu iddiayı da kapsıyor- bugün herkesin tanıdığı Illionis Senatörü Barack Obama. Birkaç yüzyıl öncesinde Afrika topraklarından ABD'ye köle olarak getirilen, beyazlar arasında Kuzey-Güney savaşına neden olan, sonrasında siyah-beyaz ayrımına tabi tutulan, ikinci sınıf olarak görülen, bazılarının kanı sonradan “mavi”ye dönüşse de, derilerinin renginden dolayı hep arka plana itilen topluluğun içinden gelen siyahi lider Obama, ilk kez Beyaz Saray'a başkan olarak gitme iddiasını ortaya koydu. Üstüne üstlük babası Kenyalı bir Müslüman, orta adı da Hüseyin olunca Barack Obama'nın, heyecanın dozu daha da arttı. Barack Hüseyin Obama, böyle bir şeyi hesap etmiş ya da etmemiş olsun bir projeye dönüştü adeta. Sadece Amerika için değil dünya için de bir “değişim” projesine.

Seçimlerin ABD ve dışında yakından takip edilmesinin asıl sebebi bu işte. ABD'de neredeyse tabu olarak nitelendirilebilecek olan “kadın başkan/siyah başkan” tabularını yıkmak için iki isim ortaya çıkmış durumda. Bu tabular yıkılabilecek, ezber bozulabilecek mi?

SEÇMENLERİN ADAY MERKEZLİ KUŞKULARI

ABD'liler, Hillary Clinton ile Barack Obama'nın adaylıklarını seçimler başlamadan önce işte bu iki noktadan tartışmaya başladı. Obama merkezli dillendirilen kuşku “ABD'liler bir siyahi adayı Beyaz Saray'a taşır mı?” sorusu çerçevesindeydi ve bu kuşku bugün had safhaya ulaşmış durumda. Şunu da hemen belirtelim, Kenyalı müslüman babasından dolayı Obama hakkında dillendirilen “gizli Mslüman” dedikoduları fazla uzun ömürlü olmadı.

Hillary Clinton merkezli kuşkular ise “ABD kadın başkana hazır mı?”, “bir kadın ABD'yi yönetebilir mi?” ve benzeri sorular etrafında yoğunlaşıyordu. Bir kadının ABD'yi yönetip yönetemeyeceği, ABD'nin buna hazır olup olmadığı çok ciddi bir şekilde bugün de sorgulanıyor. Demokratları endişelendiren renginden dolayı Obama'nın, cinsiyetinden dolayı Clinton'ın Cumhuriyetçiler'in çıkartacağı güçlü bir adaya karşı yenilebilecekleri kuşkusu. ABD'ye biraz yakından bakıldığında bu kuşkuların hiç de yersiz olmadığı görülüyor.

TABULARIN YIKILDIĞI İLK KALE

Seçimler başladıktan sonra bu tabular yavaş yavaş da olsa yıkılmaya başladı demek mümkün. Hillary Clinton, başta her toplantıya kendisiyle birlikte katılan Bill Clinton ve kendisine destek verenler ile akıl hocalarının sayesinde iyi bir performan ortaya koydu. Zaman zaman gözyaşı dökse de, bu gözyaşları kendisine oy olarak döndü ve güç kazandı. Ama seçmenlerin karşısına çıktığı ilk eyalette, Iowa'da, Barack Obama'nın zaferiyle sarsıldı. Obama, Iowa'da çok iyi bir başlangıç yaptı ve Amerika'da siyah bir başkan seçilemez psikolojisini bir nebze de olsa sarstı. Her ikisinin de ilk sınavı olması açısından çok önemliydi. Beyaz tenli Hillary için buradaki yenilgi çok anlamlı değildi belki ama siyah renkli Obama için sürdüreceği yarış açısından oldukça önemliydi.

PSİKOLOJİK SAVAŞ KAZANILIYOR MU?

Her iki adayın sahneye çıktığı ikinci eyalet bugün sonuçları hala tartışılan New Hampshire oldu. Seçimi Hillary kazandı ama çok az bir farkla. Kimilerine göre, bugün Washington'da moda bir kelimeye dönüşmeye başlayan bazı “gizli eller” yani “derin devlet, derin Amerika” seçime müdahale etti ve seçimi Clinton kazandı. New Hampshire sonuçları tartışıla dursun şu sıra aslında devam eden psikolojik savaşı Obama'nın kazandığını söylemek mümkün. Obama, özellikle siyahi seçmenler arasında yaygın bir kanaat olan “Nasıl olsa siyah birisi başkan seçilmez. Onun için oyumuz boşuna gitmesin, Hillary Clinton'a verelim” tabusunu güçlü bir şekilde yıkmaya başladı. Yapılan son bir anket siyahi seçmenlerin büyük çoğunluğunun başkan adayı olarak Barack Obama'yı görmek istediklerini ortaya çıkardı.

İŞTE O TABUYU YIKAN RAKAMLAR

Bundan bir hafta önce sonuçları CNN'de açıklanan bir araştırma siyah seçmenlerin arasında bu tabunun yıkılmaya başladığını gösteriyor. Araştırmaya göre, ABD'deki nüfusun yüzde 12'ni oluşturan Afrikan-Amerikanlar'ın yüzde 59'u başkan adayı olarak Barack Obama'ya destek verdi. Hillary Clinton'a verilen destek ise yüzde 31'de kaldı. Demokrat siyahi seçmenler arasında Obama 28 puan Clinton'ın önüne geçti. İşte bu son anket Ekim ayında aynı çerçevede yapılan anketin sonuçları tersine çevirdi. Ekim'de yapılan araştırmada Hillary Clinton aynı seçmen nezdinde 24 puan Obama'nın önünde gidiyordu. (Araştırma sonuçları için bakınız: http://www.cnn.com/2008/POLITICS/01/18/poll.2008/index.html)

CNN'in politika analisti Bill Schneider, son araştırmaya ilişkin yorumunda şunları söylüyordu: “Afrikan-Amerikan oyları arasında Clinton'dan Obama'ya dev bir kayma yaşandı. Afrikan-Amerikanlar, Obama'ya oy verme konusunda gönülsüzdü, çünkü siyah birisinin başkan seçilebileceğine inanmıyorlardı. Ama Iowa'da kazandı, New Hampshire'de kazanmaya çok yaklaştı. Artık inanıyorlar.”

DANANIN KUYRUĞU 5 ŞUBAT'TA KOPACAK

Geçtiğimiz Cumartesi günü Clinton ve Obama Nevada'da yarıştı ve yarışı Clinton yine önde bitirdi. Demokratlar açısından en önemli sınav ise 26 Ocak Cumartesi ve 5 Şubat'ta verilecek. Süper Salı olarak nitelendirilen 5 Şubat tarihi Cumhuriyetçiler açısından da çok önemli çünkü aynı tarihte bundan sonraki seçimlerin yönünü etkileyecek, hangi adayların yarışa devam edeceğini, kimlerin düşeceğini gösterecek olan bir seçim yapılacak. Hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler 22 eyalette birden seçim yapacak. Yani, dananın kuyruğu 5 Şubat'ta kopacak.

CLINTON VE OBAMA'NIN SOUTH CAROLINA SAVAŞI

Önümüzdeki cumartesi South Carolina'da yapılacak seçimin Obama ve Clinton açısından önemi ise buradaki siyahi seçmenin yarısından fazlasının Demokrat olması. Siyahi seçmenin Clinton ailesi ile yakın bir ilişkisi var önceki dönemlerde Bill Clinton'a önemli oranda destek verdiler. Clinton bu avantajı, Obama ise son dönemde kazandığı psikolojik savaşı burada tam bir zafere dönüştürmek için büyük çaba sarfediyor. South Carolina'da Obama açık ara önde görünüyor ama ne kadar fark atacağı önemli. Barack Obama'nın burada göstereceği performans, atacağı fark 5 Şubat'ta gireceği yarış açısından hayati derece de önemli. Aynı şekilde Clinton için de...

AFRİKAN-AMERİKAN DEĞİL, AMERİKALI...

South Carolina'da da “gizli eller” ortaya çıkar mı, seçim nasıl sonuçlanır bunu öğrenmek için bir hafta bekleyeceğiz. Ama kameraların bir hafta öncesinden mesken tuttuğu South Carolina'dan, sarı saçlı, beyaz tenli, mavi gözlü orta yaşlı bir seçmenin CNN ekranına “Bu sözler beni sinirlendiriyor” cümlesiyle bitirdiği görüşleri, Obama için çok önemli olmalı:

“Onlar, Afrikan-Amerikan değil. Amerikalı... Bu sözler beni sinirlendiriyor...”

 

Yarışı kim önde götürüyor?

Bugüne kadar yapılan seçimlerde delege sayısı açısından başkanlık yarışını Barack Obama önde götürüyor. Demokrat toplam Demokrat delege sayısı 4 bin 49. Başkan adayının 2 bin 25 delegenin desteğini kazanması gerekiyor. 19 Ocak 2008 tarihi itibariyle sonuçlar:

Barack Obama: 38

Hillary Clinton: 36

John Edwards: 18

 

Kim nerede önde gitti?

IOWA ALDIĞI OY ÇIKARDIĞI DELEGE

Barack Obama: Yüzde 38 16

John Edwards: Yüzde 30 14

Hillary Clinton: Yüzde 29 15

 

NEW HAMPSHIRE ALDIĞI OY ÇIKARDIĞI DELEGE

 

Hillary Clinton: Yüzde 39 9

Barack Obama: Yüzde 37 9

John Edwards Yüzde 17 4

 

NEVADA ALDIĞI OY ÇIKARDIĞI DELEGE

Hillary Clinton Yüzde 51 12

Barack Obama Yüzde 45 13

Ali Akel / Yeni Şafak

Bu haber 599 defa okundu.