Travmasız devrim olur mu?

24 Haziran 2008 12:52 tsi
Dengir Fırat'ın, Cumuhuriyet'in kuruluşu esnasında gerçekleşen devrimlerin belli travmalara yol açtığına dair beyanda bulunmasıyla yeni bir tartışma daha açılmış oldu. Biz de siyaset bilimi profesörü Büşra Ersanlı'ya devrim ve travma arasındaki ilişkiy

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu bir devrim olarak nitelemek mümkün mü?

Ben meseleye doğrudan böyle bakmam. Çünkü bu kuruluşu gerçekleştiren önderler, yöneticiler, siyasi karar alıcılar meseleyi öyle değerlendirdikleri için ben de öyle değerlendiririm.

Darbe ile devrim ya da ihtilalle devrim arasında bir fark var mı?

Siyaset bilimi kavramı olarak bakarsak devrimcilik dediğimiz şey tamamen bugünkü koşullarda insan hakları konusunda olmaması gereken bir durum. Çünkü yıkarak yeni bir şeyi kurmayı gerektiriyor; radikal bir değişim gerektiriyor. İnsan tabiatına da uymuyor.

Devrimlerin travmalara neden olacağını düşünüyor musunuz?

Bugün böyle bir şey olursa evet.

Peki, Cumhuriyet devrimi belli travmalara yol açmış mıdır?

Tabi ki bazı kesimler için yol açmıştır.

Hangi kesimler mesela?

Bu karar alıcıların dışında kalan, muhalif olan kesimler için bir travma yaratmıştır: Din adamları ve elitleri için yaratmıştır, Kürtler için yaratmış olabilir ( ki mutlaka yaratmıştır bir kesimi için).

Belli travmaların söz konusu olduğunu Bolşevik ya da Fransız devrimleri için de söylemek mümkün mü?

Mümkün tabii. Çünkü bir grup elit, siyasi karar alıcı insanlar radikal bir değişim öngörüyorlar ve bunu gerçekleştiriyorlar. Bir şeyi radikal bir biçimde yaptığımız zaman değişik toplumsal kesimlerin görüşlerini alma imkanı olmaz. Devrim bugünkü anlamda demokratik bir süreç değildir.

Ortaya çıkan travmaların, devrimlerin gerçekleştirmeye çalıştığı radikal değişimlerin oturması sürecinde bir sorun teşkil ederler mi?

Eğer devrimden sonraki süreçte uzlaşma ya da toplumun bütün kesimlerini karar alanına katma şeklinde bir dönüşüm yaratıldıysa sorun teşkil etmez. Ama bu yaratılmadıysa gene belli bir kesim diğer muhalif olan toplum kesimlerinin aleyhine zorlayarak kararlar alıyorsa o zaman travma devam eder.

Devrimi devrim yapan şeylerden biri cebir uygulanmasıdır? Bilinen tarih içinde cebrin söz konusu olmadığı bir devrimden haberdar mısınız?

Evet doğru, her devrim de cebir söz konusu olur.

Siz hep devrimlerin elitlerin elinde gerçekleştirildiğinden bahsettiniz. Geniş bir halk kitlesinin de doğrudan iştirak edebileceği bir devrim mümkün olamaz mı?

Sonuç olarak fark etmez çünkü belli bir aşamada örgütlenme gerektirir. Diğer toplum kesimlerinin aleyhine radikal, keskin kararlar alınıyorsa aynı travmaları yaratabilir…

Bakın, bu medyada tartışılan ve yaratılan gündelik kavramlar üzerine konuşmak o kadar zor değil. Biri travma dediyse buna başka biri de aynı şekilde görüşlerini açıklamak zorunda değil. Başka türlü de ifade etmek mümkün…

Devrimin radikal bir dönüşüm olduğunu, ister elit kesimden gelsin ister halk kesiminden gelsin bazı toplumsal kesimleri dışarıda bırakmaya mecbur olduğunu, çünkü radikal olduğunu, uzlaşmacı bir süreçten geçmeden gerçekleştiğini genel olarak söyleyebilirim.

www.iyibilgi.com özel Erkam Can

***

Prof. Dr Büşra Ersanlı: Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi Uluslararası İlişkiler Bölüm’ünde öğretim üyesi ve başkan olarak görev yapmaktadır. Ersanlı’nın İletişim Yayınları’ından çıkan İktidar ve Tarih isimli doktora tezi, alanının seçkin çalışmalarından biri olarak değerlendirilmektedir.    

Bu haber 703 defa okundu.