11 Eylül Yalanıyla önce Afganistanı sonra da Irakı işgal eden Amerika-İngiltere-İsrail İttifakı, direncini kaybetti ve çözülmeye başladı. İngiliz askerleri Afganistanın Helmand eyaletinde aylardır elinde tutmaya çalıştığı Musa Kaleden, Talibanla varılan karşılıklı resmi anlaşmanın ardından geri çekildi. İngilterenin bu geri adımından 2 gün sonra ABD Başkanı George Bush, Irakta giderek tırmanan şiddetin, Amerikanın Vietnam savaşındaki yıpratıcı deneyimiyle benzerlikler gösterdiğini kabul etti. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld de Irakta kazanmak için, siyasi çözüm de gerekli açıklamasında bulundu. Irakın Kukla Devlet Başkanı Talabani de, İran ve Suriyeden yardım istedi. Amerikan ordusunun Irakdaki sözcüsü General William Caldwell ise Bağdatta başarısız olduk dedi. Tüm bu gelişmeler, üçlü ittifakın direncini kaybettiğinin itirafları olarak değerlendiriliyor.
11 Eylül Yalanıyla önce Afganistanı sonra da Irakı işgal eden Amerika-İngiltere-İsrail İttifakı, direncini kaybetti ve çözülmeye başladı. İsrailin Hizbullah karşısında aldığı tarihi yenilgiden sonra İngiltere, Talibanın bükemediği bileğini öpmek zorunda kaldı. İngiliz askerleri Afganistanın Helmand eyaletinde aylardır elinde tutmaya çalıştığı Musa Kaleden, Talebanın şiddetli saldırıları üzerine geri çekildi. İngilizler, Talibanla varılan karşılıklı resmi anlaşmanın ardından Musa Kaleyi terketti. İngilterenin bu geri adımından 2 gün sonra ABD Başkanı George Bush, Irakta giderek tırmanan şiddetin, Amerikanın Vietnam savaşındaki yıpratıcı deneyimiyle benzerlikler gösterdiğini kabul etti. ABC televizyonuna bir mülakat veren Başkan Bush, ABDnin bugün Irakta içinde bulunduğu durumu, Vietnam savaşında bir dönüm noktası olan 1968deki Tet saldırısına benzetmenin doğru olabileceğini söyledi.
Venezüella Devlet Başkanı Chavezin Savaş Köpeği benzetmesini yaptığı ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld de Irakta kazanmak için, siyasi çözüm de gerekli açıklamasında bulundu. Irakın Kukla Devlet Başkanı Talabani de, İran ve Suriyeden yardım istedi. Talabani, İran ve Suriyenin, ülkesinin istikrara kavuşturulması yönündeki çabalara dahil olmaları halinde Irakta şiddetin birkaç ay içinde sona ereceğini söyledi. Bu arada ABDnin Irak hükümetine silahlı grupların mensuplarını kapsayacak bir genel af ilan etmesi yolunda baskı yaptığı iddia edildi. Amerikan ordusunun Irakdaki sözcüsü General William Caldwell da Bağdatta başarısız olduk dedi. Tüm bu gelişmeler, üçlü ittifakın direncini kaybettiğinin itirafları olarak değerlendiriliyor. Şimdi İngiliz BBC Radyosunun haberlerinden hazırladığımız dosyanın ayrıntılarına bakalım...
Vietnam benzetmesini kabul etti
ABD Başkanı George Bush Irakta giderek tırmanan şiddetin, Amerikanın Vietnam savaşındaki yıpratıcı deneyimiyle benzerlikler gösterdiğini kabul etti. ABC televizyonuna bir mülakat veren Başkan Bush, ABDnin bugün Irakta içinde bulunduğu durumu, Vietnam savaşında bir dönüm noktası olan 1968deki Tet saldırısına benzetmenin doğru olabileceğini söyledi. Fakat, Irakta ölen Amerikan askerlerinin sayısının yükselmesinin bu ülkede başarısızlığa uğrandığı anlamına gelmediğinde ısrar etti. Ekim ayı Amerikan ordusunun Iraktaki en kötü dönemlerinden biri oldu. Amerikan askeri ölümlerinin hızı, ortalama günde 3 ile son iki yılın en yüksek seviyesine çıktı. Ay başından bu yana ölen Amerikan askerlerinin sayısı şu anda 70 civarında.
Psikolojik darbe
Busha, Amerikan ABC televizyonuna verdiği mülakat sırasında Irakta şu anda yaşananların Vietnamdaki Tet saldırısına benzeten bir gazete köşe yazarına katılıp katılmadığı soruldu. Bush haklı olabilir diye yanıtladı ve devam etti. Şiddette kesinlikle bir tırmanış var ve seçimler yaklaşıyor.
1968de Vietnamlı direniş örgütü Viet Cong ve Komünist Parti yönetimindeki Kuzey Vietnam güçleri güneydeki Amerikan güçlerine karşı çok büyük bir ortak saldırı düzenlemişlerdi. Tet saldırısı askeri olarak Amerikan güçlerini büyük bir yenilgiye uğratamadıysa da Amerika Birleşik Devletlerinin uluslararası meşruiyet iddiasına ve zamanın başkanı Lyndon Johnsona verilen kamuoyu desteğine büyük bir darbe indirmişti. Buna karşın Başkan Bush mülakat sırasında, moralini yüksek ve sinirlerini sağlam tutarak ısrarcı olmak suretiyle tarihin tekerrür etmesinin engellenebileceği görüşünü ifade etti. Daha sonra Beyaz Saraydan bir açıklama yapılarak, başkanın sözlerine açıklık getirildi. Beyaz Saray açıklamasında, Burada karşılaştırma, Tet saldırısının propaganda açısından önemi konusunda yapılıyordu. Başkan daha önce de ifade ettiği gibi düşmanın bizim kararlılığımızı sarsmaya çalıştığına dikkat çekmek istedi dendi. Başkan Bush mülakat sırasında El Kaide Irakta hâlâ çok faal. Sadece Amerikan askerlerini öldürmeye çalışmıyorlar, aynı zamanda mezhep çatışmasının tohumlarını atmaya uğraşıyorlar. Eğer ortalığı yeterince karıştırırlarsa, Amerikan kamuoyunun Iraktaki savaştan bıkıp usanacağını ve hükümeti çekilmeye zorlayacağını düşünüyorlar demişti.
Talabani, İran ve Suriyeden yardım istedi
Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, ülkesine istikrar getirme çabalarına İran ve Suriyenin de katılması durumunda şiddetin birkaç ayda sona erebileceğini söyledi. Talabani BBC yle yaptığı söyleşide Bu adım terör için sonun başlangıcı olur diye konuştu. Sözkonusu önerinin, bir grup Beyaz Saray danışmanına ait olduğu bildiriliyor.
Eski Dışişleri Bakanı James Baker başkanlığındaki heyetin hazırladığı ve bir ay içinde Başkan Busha sunulması beklenen Irak politikası raporundaki fikirler dün Los Angeles Times gazetesine sızmıştı. Basına sızan haberlere göre heyet ABDnin, Irakdaki şiddetin sona erdirilmesi konusunda İran ve Suriyeyle görüşmesini önermeye hazırlanıyor. Haberlerin yarattığı tartışma üzerine Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, bu tür kararların nihai olarak Başkan Bush tarafından alındığını ancak geçmişte İran ya da Suriyenin müdahelelerinin pek işe yaramadığını söyledi.
James Bakerın heyetinin ayrıca Amerikan birliklerinin Iraktan erken ya da kademeli çekilmesi taraftarı olduğu belirtiliyor. Irak Cumhurbaşkanı Talabani böyle bir şeyin olacağını sanmadığını söyledi. Celal Talabani, Amerikan hükümetinde konuştuğu herkesin askerlerin ani çekilmesinin doğurabileceği sonuçlardan haberdar olduğunu kaydetti.
Beyaz Saraydan dün yapılan açıklamaya göre, ABD Başkanı George Bush, Irak Başbakanı Nuri El Maliki ile bir telefon konuşması yaparak, Amerikan birliklerinin yakında çekilmeye hazırlandığı söylentilerinin doğru olmadığı konusunda kendisine güvence verdi. James Baker ve üst düzey uzmanlardan oluşan heyetten, ABDnin Irak politikasının etkinliğini değerlendirmeleri istenmişti. Heyetin raporunda köklü değişikliklerin önerilmesi bekleniyor.
Başkan George Bushun babası döneminde dışişleri bakanlığı yapan James Baker ise tartışmalar karşısında, raporun henüz nihai şeklini almadığını vurguluyor.
Suriye de istekli
Suriyenin ABD büyükelçisi ülkesinin Irakda çeşitli kesimler arasında barış sağlamak için bulunmaz bir arabulucu konumunda olduğunu söyledi. BBCye bir mülakat veren büyükelçi İmad Mustafa, aslında 2003 yılından bu yana işbaşına gelen Irak hükümetlerinin defalarca Suriyeden yardım istediğini ama her defasında ABDnin araya girerek Şamın müdahelesini engellediğini kaydetti. (bbc radyosu-18 Ekim 2006)
Bağdatta başarısız olduk
Amerikalı askeri yetkililer, başkent Bağdatta iki ay önce uygulamaya başlanan güvenlik planının beklentileri karşılamadığını söyledi. Bağdatta saldırılar Ramazan ayında yüzde 22 arttı. Amerikan ordusunun Irakdaki sözcüsü General William Caldwell, direnişçilerin kaleleri olarak niteledikleri bölgelere odaklanma planlarının bir ölçüde işe yaradığını ancak Bağdattaki saldırıların geçen ay sonundan beri yüzde 22 arttığını belirtti. Caldwell, Bağdat için yakında yeni bir strateji geliştireceklerini açıkladı. Bush yönetimi Bağdattaki savaşın Irakın kaderini belirleyeceğini söylemişti. Bağdatı kurtarma planı çerçevesinde son iki ayda kente binlerce takviye asker gönderildi.
Ancak özellikle Ramazan ayı başladığından beri saldırılar yoğunlaştı. Iraktaki BBC muhabirleri, Bağdata kaydırılan birliklerin çekildiği bölgelerde de şiddetin arttığını kaydediyor. Ülke genelinde dünkü saldırılarda en az 50 kişi öldü, onlarca kişi de yaralandı. Irak polisi kuzeydeki Musul kentinde meydana gelen intihar saldırısında en az 12 kişinin öldüğünü, 20den fazlasının yaralandığını açıkladı. Kerkükde bir otomobile yüklenmiş bombanın patlaması sonucu sekiz kişi öldü. Bağdatın çeşitli yerlerinde meydana gelen saldırılarda ise en az dokuz kişi yaşamını yitirdi. Bağdat yakınlarındaki Halis kasabasında yol kenarına yerleştirilen bir bombanın patlaması sonucu en az 10 kişi öldü. Irak genelinde Ekim ayı başından bu yana ölen Amerikan askerlerinin sayısı ise 73. Her gün ortalama 4 asker öldürülüyor. Amerikalılar bunun son iki yılın yüksek kayıp hızı olduğunu söylüyorlar.
Bush ve Blair baskı altında
Beyaz Saray tarafından görevlendirilen eski dışişleri bakanlarından James Baker başkanlığındaki danışmanlar heyetinin Irak politikasının gözden geçirilmesini isteyeceği bu hafta Los Angeles Times gazetesine sızmış ve Irak tartışmalarının yoğunlaşmasına yol açmıştı. Sızan haberlere göre Baker başkanlığındaki heyet önümüzdek ay başkana sunmaları beklenen raporda, Irakdan biran önce çekilmeyi ve Suriye ile İrandan şiddetin son bulması konusunda yardım almayı önerecekler. İngilterede ise Irak tartışmaları Genel Kurmay Başkanı General Richard Dannatın eleştirel açıklamaları ile alevlendi. General Dannat, davetsiz gidilen Irakdaki İngiliz askerlerinin kısa bir sürede geri çekilmesi gerektiğini savunmuş, çözümün değil sorunun bir parçasıyız diye konuşmuştu. Bir askeri yetkilinin bu tür siyasi irade alanına giren konularda konuşmasının olağandışılığı ve anasal demokratik rejimin ruhuna aykırı olup olmadığı da tartışmanın ayrı bir boyutunu oluşturmuştu.
Rumsfeld: Irakta kazanmak için, siyasi çözüm de gerekli
ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, Amerikan ordusunun Irakta savaşı kaybetmeyecek kadar güçlü olduğunu, ancak sonunda siyasi çözümün kazanmak için gerekli olacağını söyledi. Rumsfeld, Pentagonda gazetecilere yaptığı açıklamada, askeri açıdan kaybetmelerinin olanaksız olduğu bir durumda bulunduklarını belirtirken, galip gelmek için askeri güçten fazlasının gerekli olacağını kaydetti.
Irakta güvenlik güçlerinin eğitiminin hızla devam ettiğini, ancak Irak polis gücüne Amerikalı eğitmenleri yerleştirmenin de Irakın şiddeti azaltma yeteneğini artıracağını belirten Rumsfeld, Irak parlamentosunun federalizm sorununu halletmesi, ülkenin başına bela şiddet sorununu çözecek bir ulusal birlik hükümeti kurması ve ABDnin asker çekmesine karşı çıkması gerektiğini söyledi. İran ve Suriyenin de Iraktaki direniş konusunda yardımcı olmadığını ifade eden Rumsfeld, Cumhuriyetçi Partinin önde gelen isimlerinden ve Senato Silahlı Kuvvetler Komisyonu Başkanı Senatör John Warnerın, Irakta gidişatın iyi olmadığı ve şiddet eylemleri durdurulamazsa Amerikanın politikasını değiştirmesi gerektiği görüşü konusunda yorum yapmayı reddetti. Iraktan yeni dönen Senatör Warner, durum yıl sonuna kadar değişmezse Amerikanın elindeki tüm seçenekleri gözden geçirmesi gerektiğini vurgulamıştı.
10 ABD askeri öldürüldü
Iraktaki Amerikan askeri sözcüleri ülkenin çeşitli yerlerinde bir günde toplam on askerlerinin daha öldüğünü duyurdu. Bir ayda 70e yakın ABD askeri öldürüldü. Amerikan ordusunun Iraktaki günlük ortalama can kaybı 2005 Ocak ayından bu yana hiç bu kadar yüksek olmamıştı. Ay başından bu yana her gün ortalama üç Amerikan askeri ölüyor ve ay sonuna kadar bu şekilde giderse bir ayda yüze yakın askerini yitirmiş olacak. Askerlerin dördü Bağdatda yol kenarına yerleştirilen bir bombanın araçlarını havaya uçurması sonucu öldü. Üç asker de Bağdatın kuzeyinde Diyalada öldürüldü. Başkentte ayrı ayrı pusuya düşürülen iki Amerikan askeri ile Bağdatın batısında Anbar eyaletinde vurulan bir asker de öldüler.
Amerikan ordusunun Irakdaki kayıplarının artışı tam da Washingtonda Irak politikasıyla ilgili tartışmaların yoğunlaştığı bir döneme rastladı. Eski Cumhuriyetçi yönetimin dışişleri bakanlarından James Baker başkanlığındaki üst düzey bir Beyaz Saray danışma heyetinin, Bush yönetimine gelecek ay sunacağı raporda, Irak politikasında önemli değişiklikler önereceği haberlerinin basına sızmasıyla hararetli bir tartışma başladı. Baker başkanlığındaki heyetin henüz nihai şeklini vermedikleri tavsiyeleri arasında Irakdaki Amerikan askerlerinin hızla ve aşamalı olarak geri çekilmesi ve ülkedeki şiddetin son bulması için İran ve Suriyenin arabuluculuğunun istenmesinin de bulunacağı söyleniyor. Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani ile Suriyenin Washington büyükelçisi BBCye verdikleri özel mülakatlarda bu tür bir öneriye destek veren açıklamalar yaptılar.
İngilizler Talebanla anlaştı
İngiliz askerleri Afganistanın Helmand eyaletinde aylardır elinde tutmaya çalıştığı Musa Kaleden, Taleban güçleriyle karşılıklı anlaşma yaparak geri çekildi.
İngilizler aylardır Musa Kalenin kontrolünü ellerinde tutmaya çalışıyorlardı. Helmand eyaletinin bölgesel merkezlerinden biri ve Talebanın en güçlü direniş gösterdiği yerlerden biri olan Musa Kalede aylardır şiddetli çatışmalar yaşanmıştı.
İngiliz birlikleri Musa Kale sakinlerinin ateşkes diye tanımladığı, Talebanla varılan karşılıklı anlaşma ardından Musa Kaleyi terketti. Ancak İngiliz askeri yetkilileri, varılan anlaşmayı ateşkes diye nitelemekten ısrarla kaçınıyorlar.
Bu ilginç ve türünün ilk ve tek örneği olan ateşkes anlaşmasının 35 gündür yürürlükte olduğu bugünkü geri çekilişin bunun ardından gerçekleştirildiği anlaşılıyor. Musa Kaleden bir ihtiyar heyetinin arabuluculuğuyla varılan anlaşma, İngiliz birliklerinin de Taleban savaşçılarının da kasabadan çekilmesini öngörüyor. Anlaşma gereğince Musa Kalenin güvenliğini bundan böyle kasaba halkının oluşturacağı yerel kolluk gücü sağlıyacak. İngiliz askerleri bütün bir yazı fiilen Talebanın kuşatması altında bulunan Musa Kaleyi ellerinde tutmaya çalışarak geçirmişlerdi.
Afganistandaki NATO birliklerinin komutanı, geri çekilişin yeni bir planın birinci aşaması olduğunu söyledi. NATO komutanı, bu tür ileri mevzilerde bulunan birliklerin tümünü geri çekerek, Helman genelinde NATO güçlerine Taleban karşısında hareket kaabiliyeti kazandırmayı hedeflediğini kaydetti. Daha önce bölgenin çeşitli yerleşim merkezlerini savunmakla görevlendirilen İngiliz birlikleri gerek sayıları bakımından zorlanmış gerekse de sürekli ihtiyaç duydukları lojistik desteğin sağlanması da ayrı bir sorun olmuştu. Afganistanın güneyindeki Helmand eyaletinde konuşlandırılan İngiliz güçlerinin komutanları son zamanlarda sık sık Talebanın bu kadar güçlü bir direniş göstermesini beklemediklerini dile getiriyorlardı.
Alastair Leithead, bbc radyosu
Dunya Gundemi Gazetesi
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle