Hayır, Türkiye masadan kalkmıyor!

31 Temmuz 2008 17:52 tsi
Birçok açıdan incelendi… Ancak AK Parti’yi ‘kapatmama’ kararının bu noktasını kimse görmedi. Aslında ne olduğunu biz söyleyelim: Mahkeme’nin verdiği ‘kapatmama kararı’ bölgesel hesapların dışına çıkması muhtemel T

Belki de kararın bu yönüne kimse dikkat çekmeyecekti. Ancak ‘kapatmama’ kararının Türkiye’nin dış politikasına nasıl bir etkide bulunacağını da irdelemek gerekiyor.

Şuradan başlayalım: Türk dış politikası son sekiz yılda önemli değişimler geçirdi. Sürekli tekrarlansa da şu tarif dış politikadaki değişimi özetlemesi açısından önemli: Türkiye artık proaktif bir dış politika üzerine oturtuyor bölgesel hesaplarını.

Bunun altı ise şöyle dolduruluyor: Artık bölgemizde yer alan gelişmelere kayıtsız kalamayız. ‘Görmedim, duymadım, bilmiyorum’ politikası geride kaldı. Bundan sonra bölgesel tüm gelişmeler Türkiye’yi yakından ilgilendirdiği için müdahil olmalı… Bunun ilk örneğini Irak savaşı öncesinde başlatılan ‘Irak’a komşu ülkeler’ toplantısında gördük. O dönemde cılız başlayan Türkiye’nin diplomatik adımları, artık ABD ile İran arasında ‘adı konulmamış’ bir temas sağlayan güçlü adımlara dönüştü.

Bunu ‘dış politikada Ahmet Davutoğlu etkisi’ diye özetleyebiliriz. Elbette Soğuk Savaş sonrası reel politiğin de Türkiye’yi bu pozisyona ittiğinin altını çizerek.

Yeni dünya, yeni bölge

Türk dış politikasının dönüşen yüzüne baktıktan sonra, şimdi bölgedeki yeni hesapları ele alalım… ABD’nin Irak’a müdahalesinin ardından tüm Ortadoğu tahmin edilemeyecek düzeyde değişti. Ancak bu değişim ABD’nin beklentisinin aksine oldu. Bu yüzden 1 Mart tezkeresi sonrası Türkiye’yi özellikle Irak’ın dışında tutmaya çalışan Washington, Ankara ile ortak hareket etme kararı aldı. Türkiye’yi özellikle bölgede etkisini arttıran ‘arabuluculuk’ rolleri için destekledi. İsrail ve Suriye, Pakistan ve Afganistan, Lübnan’daki farklı kesimler ve Irak’taki farklı etnik grupları bir masanın etrafında buluşturan Ankara, Washington’un da desteğini arkasına aldı.

Çünkü dünyayla birlikte, bölgemiz de yeni bir döneme giriyor. ABD dış politika rotasını realizme çevirirken, yıpranan imajını diyalogla tazelemeyi planlıyor. İdealist ‘tek yanlı’ müdahalelerden vazgeçen ABD, bölgeyle diyaloğun yollarını arıyor. Üstelik bu sadece ABD için geçerli değil. Bölge halklarıyla diyalog kurmakta sıkıntı çeken AB de, Türkiye’yi Ortadoğu’ya ulaşmak için bir köprü olarak değerlendiriyor. Kapatma davası öncesinde Independent’ta çıkan ‘yüzyılın projesi çökmek üzere’ şeklindeki haberler, kapatma davası olumsuz bir şekilde sonuçlanırsa batının sadece Türkiye’yle değil, Ortadoğu’yla da iletişimini kaybedeceği endişesinden kaynaklanıyor.

Türkiye içine mi kapanacaktı?

İşte uluslararası ilişkilerde böylesine kritik bir dönemde Türkiye’nin iç tartışmalarına dönmesi, kapatma davası ve Ergenekon operasyonlarıyla siyasi havanın gerginleşmesi Batı’da ‘acaba Türkiye nereye gidiyor’ sorularına yol açtı. İyibilgi’nin konuyla ilgili sorularını yanıtlayan Hüsnü Mahalli ‘kapatma davasının olumsuz bir şekilde sonuçlanması halinde’ bile Türkiye’nin uzun vadede bu dış politika tercihini bir kenara bırakmayacağını söylüyor.  Mahalli “Kapatılsaydı bütün bu girişimler belli bir süre için kesintiye uğrardı ama durmazdı. AK Parti kapatılsaydı yeni parti onun devamı olacaktı. Dış politikanın mimarı Davutoğlu görevine devam edecekti. Bence pek bir şey değişmeyecekti” diyor. Ancak Türkiye’nin dışpolitika tercihleri değişmese bile içerde kaybedilecek enerjinin ülke vizyonunu zedeleyeceğine şüphe yok.

İşte bu yüzden Mahkeme’nin aldığı kapatmama kararı bu yönden önem kazanıyor. İyibilgi’nin görüşlerine başvurduğu uluslararası ilişkiler uzmanları iç siyasi gerginliklerin dış politika yapımını olumsuz yönde etkilediğini, kararın kapatma olarak çıkmış olması halinde Türkiye’nin kısa vadede de olsa bu süreçten etkilenebileceğini belirtiyor. Kapatmama kararının çıkmasıyla Türkiye’nin bölgesel oyunda kaldığı, enerjisini bundan sonra dış politikadaki gelişmelere tekrar verebileceği vurgulanıyor.

iyibilgi.com

Bu haber 1,007 defa okundu.