Aman dikkat! Ahmedinecad geliyor

4 Ağustos 2008 18:35 tsi
İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad Türkiye’ye geliyor. Sözkonusu İran Cumhurbaşkanı olunca basınımızda ilginç haberler satıraralarından sızmaya başlıyor. İyibilgi’ye ise okurunu uyarmak düşüyor: İran haberleriyle ilgili sorunlarda mutlaka b

Türkiye on gün sonra doğu komşusunun liderini ağırlamaya hazırlanıyor. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, 14 Ağustos'ta Türkiye'ye geliyor. Ahmedinecad, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile görüşecek. İki lider İstanbul'da bir araya gelecek. Görüşmede İran'ın tartışmalı nükleer programı ele alınacak. Ayrıca, ikili ilişkiler de masaya yatırılacak. Bu ziyaretin önemi 2004'ten bu yana İran'dan Türkiye'ye yapılan en üst düzey ziyaret olması. Son yıllarda önemli düzeyde gelişen Türk-İran ilişkilerinin geleceği için iyi bir işaret.

Ancak Türk basını Ahmedinecad’ı sorunlu karşılamaya hazırlanıyor. İran Cumhurbaşkanı’nın ziyareti kesinleştiğinde Ahmedinecad’ın Anıtkabir’e gitmek istemediği gazetelerde yer aldı. Bu yüzden görüşmenin Ankara yerine İstanbul’da gerçekleşeceği duyuruldu. Ancak Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada görüşmenin İstanbul’da gerçekleşmesinin sebebi Cumhurbaşkanı Gül’ün programının önceden belirlenmesi ve o tarihlerde İstanbul’da olacağı şeklinde açıklandı.

İran’la ilgili ikinci haber bugün geldi. İran Türkiye’ye ‘şok’ bir teklif sunmuştu. Habere göre Türkiye ile Ermenistan arasında arabuluculuk rolü oynamak isteyen Tahran yönetimi bir adım ileri giderek Kıbrıs konusunda da kolaylaştırıcı rol oynamak istemiş. Aynı haberde bölgede pek çok ülkenin arabuluculuğa soyunduğu ‘nükteli’ bir dille anlatılıyor.

Bu iki haberle ilgili ortada duran iki önemli sorun var. İyibilgi olarak bu iki sorunu ortaya koyalım.

Öncelikle İran Cumhurbaşkanı’nın Türkiye ziyareti ile ilgili küçük bir bilgi verelim. iyibilgi’nin diplomatik kaynaklardan derlediği bilgilere göre Ahmedinecad’ın Türkiye’ye gelmek istemesinin hikayesi üç yıl önceye dayanıyor. İran Cumhurbaşkanı üç yıldır Türkiye’ye gelmek istiyor. Sebebi ilişkileri güçlendirmek istemesi. Ancak Ankara tam da şu sıralar Ahmedinecad ile aynı karenin içine girmek istemiyor. Kendisi Tahran’da bulunmak istiyor ancak Tahran’ın üst düzeyde Ankara’da bulunması Washington’un tepkisini çekeceği ve Türkiye’nin bölgedeki arabuluculuk çabalarına zarar vereceği endişesi taşıyor. Ancak iyibilgi’nin edindiği bilgilere göre Ahmedinecad’ın Türkiye’yi ziyaret etme isteği ve Ankara’nın sürekli olarak bunu ertelemesi ilişkilerde sorun yaratmaya başladı. İşte bu yüzden Ankara İran Cumhurbaşkanına yeşil ışık yaktı.

Ancak Ahmedinecad Anıtkabir’i ziyaret etmek istemiyor, bu yüzden İstanbul görüşme yeri olarak seçildi haberi doğru değil. Haberin şu kısmı doğru: Sadece Ahmedinecad değil hiçbir İran lideri Anıtkabir’i ziyaret etmedi. Ancak Türkiye bu tercihi sorun yapma niyetinde değil. Zira İran ile ‘ideolojik’ farklılıklar olsa da ilişkiler reelpolitiğe dayanıyor. PKK’ya karşı ortak çıkarlar, enerji konusu ve bölgedeki belirsizlikleri Ankara ve Tahran ortak çıkarlara dayanan politik ortaklıkla göğüslemeye çalışıyor. İki ülkenin enerji ile ilgili ortaklıkları da ortada.

İkinci sorun ise arabuluculukla ilgili. Eğer  İran gerçekten de Kıbrıs konusunda arabuluculuk teklif etmişse bu konuyu kavrayamadığını gösteriyor. Çünkü bir ülkenin arabuluculuk yapması için her iki tarafta da güvenilir bir imajının olması gerekir. İran, Türkiye ve Ermenistan arasında arabuluculuk yapabilir. Çünkü Türkiye ile ilişkileri belli bir düzeyde ve Ermenistan ile ilişkileri oldukça güçlü. Ancak İran’ın Kıbrıs Rum kesimi ve Yunanistan ile ilişkileri arabuluculuk yapacak düzeyde değil. Üstelik Kıbrıs konusunda tek taraf Türkler ve Rumlar değil. İngiltere de Kıbrıs’ta taraf, BM de… BM’nin yaptırımları ile karşılaşan bir ülkenin Kıbrıs’ta arabuluculuğa soyunması düşünülemez. Üstelik daha geçtiğimiz yıl 12 askeri İran tarafından esir alınan Londra’nın bu teklife sıcak bakmayacağı gün gibi ortada.

Bu yüzden bu ‘şok’ değil ancak garip bir teklif. Eğer Tahran böyle bir teklifte bulunmuşsa gerçekten ‘arabuluculuk’un ne olduğunu anlamamış diyebiliriz.

Ancak Tahran’ın bu teklifi Türk basının da Türkiye’nin başlattığı arabuluculuk çalışmalarını ‘küçük görme’ fırsatı vermemeli. Çıkan haberde ‘artık herkes arabuluculuğa soyunuyor’ nitelemesi bulunuyor. Bu olumsuzlanacak bir şey değil. Zira Türkiye’nin bölgede yaptığı arabuluculuk çalışmalarının diğer devletlerin de ilgisini çektiği, diğerlerinin de aynı başarıyı elde ederek imajını güçlendirmek istediği söylenebilir.

Son olarak şunu söyleyelim: 14 Ağustos’ta Ahmedinecad Türkiye’ye geliyor. Kendisiyle, davranışlarıyla, sözleriyle ilgili birçok haber basında yer alacak. Birçok perspektiften bu haberler sunulacak. Kimisi ‘önyargılı’ yaklaşacak, kimisi ‘taraf’ olacak. Siz iyisi mi Ahmedinecad’ın Türkiye ziyaretini iyibilgi’den takip edin. Artısıyla eksisiyle sorularınız için iyibilgi sayfalarına başvurun. Çünkü herkesin ‘kendi mesajını’ vermeye çalışacağı bir ziyaret olacağı için neyin doğru neyin yanlış olduğu birbirine karışabilir. Bu ziyaret ancak tarafsız sayfalarda izlenir. Bizden söylemesi…

iyibilgi.com

Bu haber 861 defa okundu.