Osmanlı Devleti'nde Ehl-i Beyt sevgisi

18 Ağustos 2008 14:53 tsi
Geçen yıl ramazan ayında ilki gerçekleştirilen Gözlerden uzak Bekleyenler serisinin ikincisi bu kez Topkapı Sarayı Mukaddes Emanetler Bölümü’nde Ehl-i Beyt’e ait manevi eşyaların yer alacağı özel bir sergiyle açılıyor. Sergi Osmanlı'daki Ehl-

GÖZLERDEN UZAK BEKLEYENLER II

“OSMANLI DEVLETİ’NDE EHL-İ BEYT SEVGİSİ”

TOPKAPI Sarayı Müzesi ve TÜRKKAD- İstanbul Şubesi’nin ortaklaşa düzenledikleri “Osmanlı Devleti’nde Ehl-i Beyt Sevgisi” konulu sergi, 27 Ağustos tarihinde açılacak ve 24 Kasım 2008 tarihine kadar görülebilecek. 9. Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı fethi ve bu fetih ile halifelik makamının Osmanlı Devleti’ne intikaliyle birlikte, Ehl-i Beyt’e âit birçok özel eşya da Osmanlı Devleti’nin özel koruması altına girmiştir. Peygamber âhlakıyla yaşayan Osmanlı Devletinin Ehl-i Beyt’e verdiği değer herkes tarafından bilinmektedir. Osmanlı Sultanları, Kutsal Emanetler Dairesi’nde Hz. Peygamber’in aziz hatıralarıyla birlikte, Ehl-i Beyt’e âit olan veya
Ehl-i Beyt’e atfedilen eşyaları yüzyıllar boyunca büyük bir özenle saklayarak günümüze ulaşmasını sağlamıştır.

Osmanlı’dan günümüze kadar gelen Ehl-i Beyt sevgisini en güzel şekliyle yansıtacak olan bu özel sergide yer alacak eserlerin önemli bir bölümünü, müzede korunan ancak teşhir edilmeyen eserlerden oluşmaktadır. Hz. Hüseyin’in Cübbesi, Hz. Fatma’ya atfedilen seccade bunlardan yalnızca bir kaçıdır.

Türk-İslam dünyasında ne maddî ne de manevî açıdan paha biçilemeyecek kadar değerli kabul edilen bu emanetlerin günümüz kültür dünyâsıyla paylaşılacağı böylesine anlamlı bir sergi ile, Peygamber ehline duyulan sevgi ve bu sevgiyle yaşayanların buluşması amaçlanmaktadır.
Serginin küratörlüğü Topkapı Sarayı Müzesi Kutsal Emanetler Daire Şefi Sevgi Ağaca tarafından yapılmıştır.
Bilgi İçin – Ümit Gülbüz Ceylân - 0533 557 6020 / 0216 359 4091- 16 (dahili)
E-posta: basin@turkkad.org

HAS ODA / MUKADDES EMANETLER DAİRESİ

- Has Oda, Fatih Sultan Mehmed döneminde padişahların Enderûn avlusundaki özel dairesi olarak yapılmıştır.
- İki katlı ve dörtlü mekan düzeni veren bir yapıdır.
- Girişteki ilk iki mekan, Şadırvanlı Sofa olarak adlandırılmıştır.
- Sağdaki ilk oda, padişah ile görüşmeye gelenlerin kabul edildikleri Arzhâne’dir.
- Köşedeki ikinci oda saltanat tahtının ve Hırka-i Saâdet’in bulunduğu Has Oda’dır. Bu odada Hz. Peygamber, ilk dört halife ve sahabelere ait eserlerin bulunması nedeniyle yapı Mukaddes Emanetler Dairesi adıyla anılmıştır.
- Şadırvanlı Sofa’nın solunda 18. yüzyıldan sonra Destimâl Odası olarak kullanılan Has Oda Koğuşu vardır.
- 19. yüzyılda koğuş önündeki revak bölümü kapatılarak Has Oda Koğuşu yapılmıştır.
- Arzhâne’den Emanet / Silahdar Hazinesi mekanına geçilmektedir.
- Giriş kapısının üzerinde III. Ahmed hattıyla Kelime-i Tevhid, sağda “Cihan Maliki Hakan-ı Emced”, solda “ Şeriat Saliki Sultan Ahmed” yazıları tuğra biçiminde düzenlenmiştir.
- Duvarlar 16. ve 18. yüzyıllarda üretilen çinilerle kaplanmıştır. Kubbeler 1916 yılında yapılan kalem işleriyle süslenmiştir.
- Yapının Haliç’e ve sultanların özel köşklerinin bulunduğu Sofa-i Hümâyun / Mermerlik terasına bakan cepheleri Memlûk mermerleri ile kaplanmıştır. Bu cephelerdeki çiniler, çeşitli zamanlarda yapılan onarımlarla yerleştirilmiştir.
- Has Oda’nın Mermerlik adı verilen terasa bakan cephesindeki çeşme Sultan II. Mahmud döneminde yenilenmiştir. Has Oda, bu yönde de Enderûn avlusunda olduğu gibi revaklı olarak yapılmıştır.
- 
MUKADDES EMANETLER

- Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı fethi ile (1517) Hilafet, Abbasilerden Osmanlı padişahlarına geçmiştir.
- Son Abbasi Halifesi III. Mütevekkil’de bulunan Hz. Peygamber’in Hırkası (Hırka-i Saâdet) Yavuz Sultan Selim’e verilmiştir.
- Has Oda’da bulunan Mukaddes Emanetler, 16. yüzyıldan 19. yüzyıl sonlarına kadar Osmanlı Padişahlarına çeşitli tarihlerde gönderilen dini eserlerden oluşmaktadır.
- Destimal Odası’nda Hz. İbrahim’in Tenceresi, Hz. Yusuf’un Sarığı, Hz. Musa’nın Asası, Hz. Davud’un Kılıcı, Hz. Yahya’ya ait rölikler ile Hz. Muhammed’in taş üzerinde bulunan ayak izi sergilenmektedir.
- Şadırvanlı Sofa’da, Kâbe anahtarları, Kâbe olukları, Hacerü’l-Esved Mahfazası, Tövbe Kapısı ve Sahabe kılıçları sergilenmektedir.
- Arzhâne’de Hz. Peygamber’in dişinden bir parça (Dendân-ı Saâdet), Sakal-ı Şerifleri,  Mühr-i Saâdet, Nâme-i Saâdet’i, kılıçları ve yayı Osmanlı kuyumcuları tarafından yapılan özel mahfazalarında sergilenmektedir.
- Has Oda’da gümüş taht ve altın sandık içinde Hırka-i Saâdet, Sancak-ı Şerif mahfazalarıyla sergilenmektedir.
- Hırka-i Saadet senede bir defa, Ramazan ayının on beşinci padişah ve devlet erkânı tarafından ananevi bur merasimle ziyaret edilirdi.

HAS ODA

- Fatih Sultan Mehmed’den 16. yüzyıl ortalarına kadar Osmanlı sultanları bu odayı ikamet amacıyla kullanmışlardır.
- Duvarları 16. yüzyıl ikinci yarısı İznik üretimi kaliteli çini panolarla kaplanmıştır.
- Cülûslarda tahta çıkacak olan padişah önce buraya girer, dua eder ve Has Odalıların biatlarını kabul ettikten sonra cülus töreni için dışarı çıkardı.
- Has Oda’daki saltanat tahtının konulduğu gümüş şebeke Sultan IV. Murad döneminde (1639) tarihinde yapılmıştır.

HAS ODA KOĞUŞU / DESTİMÂL ODASI

- Enderûn teşkilatının en önemli ağalarının bulunduğu Fatih Kanunnâmesi’yle 32 içoğlanıyla oluşturulan Has Oda Koğuşu’nun mevcudu zamanla  40 kişiye ulaşmıştır.
- Enderûn koğuşlarının da amiri olan Has Odabaşı ile  Silahdar Ağa, Çuhadar Ağa ve Rikabdar Ağa sultanla görüşebilen Has Oda kadrosundaki Arz Ağalarıydı.
- Has Oda Koğuşu, 18. yüzyıl sonlarında Hırka-i Saâdet ziyaretine davet edilenlere hediye edilen Destimâl adı verilen mendillerin bu odada hazırlanıp, muhafaza edilmesi sebebiyle  Destimâl Odası adını almıştır.

HAS ODA / EMANET / SİLAHDAR HAZİNESİ

- Has Odalı ağaların özellikle son dönemlerde en önemli ağası olan Silahdar Ağa’nın sorumluluğundaki Emanet Hazinesi’nde, Mukaddes Emanetler, Padişah tarafından kullanılan değerli eserler ve dinî yazmalar saklanırdı.
Mekan Mukaddes Emanetler Dairesi’nin geçici sergi mekanı olarak düzenlenmiştir   

TÜRKKAD- Türk Kadınları Kültür Derneği 1966 yılında Türk Ev Kadınları Derneği adı altında faaliyetlerine başlamış, 10.11.1970 tarihinde kamu yararına dernekler arasına alınmış, 28.6.1973 yılında da, Türk Kadınları Kültür Derneği olarak bugüne kadar gelmiştir. Merkezi Ankara’da olmak üzere İstanbul, Manisa, Isparta ve Kütahya’da temsilcilikleri bulunmaktadır.
Derneğin kuruluş amacı; Türk Kadınına, millî varlığımızı meydana getiren değerleri ve kıymet hükümlerini yaşatmak, demokratik düzeni, insan haklarını ferdin hürriyet ve haysiyetinin üstünlüğünü savunmak ve bütün imkânları kullanarak bu fikirlerin mücâdelesini yapmaktır. Toplumun temelini oluşturan âilede en önemli birey kadındır. Zîra kadın gerek annelik vazîfesini üstlenerek nesillerin devâmını sağlamak gerekse de, bugünün sosyal ve ekonomik konumu içerisinde üretken saflarda yerini alarak ülkesi için çalışmak zorundadır. Bu ulvî mesûliyeti üstlenen kadının, vazîfesini tam anlamıyla yerine getirebilmesi için ilim, kültür, eğitim kısacası bütün maddî ve mânevî değerler süzgecinden geçmesi lâzımdır.
Bu bilinçten yola çıkarak, Türk Kadınları Kültür Derneği İstanbul Şubesi çalışmalarını altı komisyon altında sürdürmektedir. Bu komisyonlar altında yürütülen faaliyetlerle derneğimiz, düzenlediği eğitici ve öğretici panel ve konferanslarla, geleneksel çocuk iftarlarıyla, gezi ve kermeslerle, kimsesiz çocuklar, fakir âileler ve yaşlılar için düzenlediği organizasyonlarla, burs verdiği öğrencileriyle toplumun her kesimine ulaşmaya gayret göstermektedir.
Merkezi Ankara’da bulunana TÜRKKAD’ın genel başkanlığını Emine Bağlı yürütmektedir.  İstanbul Şubesi Başkanı ise Cemalnur Sargut’tur.

Bu haber 6,543 defa okundu.