Gelişmişler uzaya ve denize yapar!

22 Ağustos 2008 16:10 tsi
Biz henüz karalarla uğraşıyoruz. Ancak gelişmiş ülkeler (!) ve ürünleri (!) denizi ve uzayı çöplüğe çevirmekle meşguller. Bunun için zaman zaman bize ‘çevrenizi temiz tutun’ nasihatı veriyorlar ama onların çevresi biraz daha ‘geniş’

İlk istatistiğimiz uzaydan. 1957 yılından 2000 yılına kader uzaya bırakılan çöplerin sayısı, (toplamı değil asla, hacimli ve uzayda hayli yer tutup, ayrıca kirleten büyük parçalardan bahsediyoruz) 10.000.

Bu rakam size başta çok gelmeyebilir ama dediğimiz gibi bunlar, dünyanın uzaydan fotoğrafı çekildiğinde, her biri neredeyse bir uydu gibi görünen çöpler.

Ve bunlar o kadar büyük ve kirli ki, kataloglanmışlar! Yani hangisinin ne olduğu, kime ait olduğu (yani çöpün sahibi) biliniyor.

Bu 10.000 parçanın yüzde 93’ü tam çöplük. Geri dönüştürülmeleri mümkün değil. Yüzde 7’si ise kurtarılabilir/dönüştürülebilir uydu parçaları. Ama bunun için de dünyaya getirilmeleri gerek.

Gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkeler çöp deyince poşetlerle plastik şişeleri anlıyor olabilir ama bakın “gelişmiş-teknolojik” ülkelerin uzaysal çöplükleri nasıl oluyor.

41% — Teknik ekipman parçaları

22% — Eski Uzay Gemileri

13% —  Uzay görevleri ile ilgili kullanılmış objeler

7% —  Operasyon gemileri

7% —  Füze gövdeleri

Bunlar da “ürünleri”!

Denizleri “ağır” kirleten, tabir yerindeyse başka hiçbir çöplüğe benzemeyen, “pislik” petrol elbette.

Bu güne kadar yaşanmış en büyük petrol-deniz faciası, 1991 yılında İtalya-Cenova da yaşandı. Tam 144,000 ton ham petrol denize boşaldı.

1999’da Erika tankeri 20,000 tons ağır akaryakıtı Fransa sahillerine bıraktı. 2002 yılında Prestije gemisi 63,000 ton fuel-oil’i Kuzey İspanya’ya döktü.

Bunlar hatrı sayılır rakamlar ama, 1967’den beriz hepsini alt alta dizdiğinizde-ki kayda geçirmeye değer olanlar ve Irak-Körgez Savaşı gibi dönemlerle denize akanlar hariçtir-hala mavi deniz bulmamız mucizedir.

İşte 1967-2002’ye denize yakıt bocalayan gemiler, ülkeler, bölgeler ve miktarlar:

1 Atlantic Empress 1979 Off Tobago, West Indies 287,000
2 ABT Summer 1991 700 nautical miles off Angola 260,000
3 Castillo de Bellver 1983 Off Saldanha Bay, South Africa 252,000
4 Amoco Cadiz 1978 Off Brittany, France 223,000
5 Haven 1991 Genoa, Italy 144,000
6 Odyssey 1988 700 nautical miles off Nova Scotia, Canada 132,000
7 Torrey Canyon 1967 Scilly Isles, UK 119,000
8 Sea Star 1972 Gulf of Oman 115,000
9 Irenes Serenade 1980 Navarino Bay, Greece 100,000
10 Urquiola 1976 La Coruna, Spain 100,000
11 Hawaiian Patriot 1977 300 nautical miles off Honolulu 95,000
12 Independenta 1979 Bosphorus, Turkey 95,000
13 Jakob Maersk 1975 Oporto, Portugal 88,000
14 Braer 1993 Shetland Islands, UK 85,000
15 Khark 5 1989 120 nautical miles off Atlantic coast of Morocco 80,000
16 Aegean Sea 1992 La Coruna, Spain 74,000
17 Sea Empress 1996 Milford Haven, UK 72,000
18 Katina P 1992 Off Maputo, Mozambique 72,000
19 Nova 1985 Off Kharg Island, Gulf of Iran 70,000
20 Prestige 2002 Off the Spanish coast 63,000
35 Exxon Valdez 1989 Prince William Sound, Alaska, USA 37,000

Kaynak: Ecopolis makalelerinden yararlanılmıştır.

Bu haber 524 defa okundu.