En Sıcak Konular
Montrö Sözleşmesi yenilenirse ne olur?
22 Ağustos 2008 17:40 tsi
ABD ve NATO gemilerinin, Karadeniz sularında salındığı şu günlerde, Boğazların güvenliğini sağlayan Montrö Sözleşmesi, yeniden gündeme geldi. Ve tabii sözleşmenin eskimiş olabileceği de… Peki, Montrö yenilenmeli mi? Deniz Ülke Arıboğan’a sordu
İmzalandığı günden itibaren Boğazların ve Marmara’nın güvenliğini sağlayan ve Türkiye’nin eline güçlü kozlar verebilen Montrö Boğazlar Sözleşmesi yenilenmeli mi? Son iki günün tartışma konusu bu. Biz de bu soruyu konunun uzmanlarından Bahçeşehir Üniversitesi rektörü Deniz Ülke Arıboğan’a sorduk. Ve bakın nasıl bir cevap aldık…
Özellikle ABD ve NATO gemilerinin de geçişiyle tekrar gündeme gelen sözleşmenin bir revizeye ihtiyacı var mı?
Montrö Boğazlar Sözleşmesi uluslararası konjonktür olarak Türkiye'nin son derece lehine gelişen bir dönemde imzalanmıştı. 1936'da yani büyük savaşın hemen öncesinde düzenlenmesi itibariyle, esasen Karadeniz'e kıyısı olan ülkelerin lehine bir sözleşmedir. Türkiye için de Lozan Antlaşması'nda sağlanamayan bazı yetkilere kavuşulması bakımından hayati önem taşır. 72 yıl önce yapılmış bir düzenleme olması açısından rakamsal verilerin, yani gemilerin tonajları, sayıları gibi unsurların oldukça demode olduğu söylenebilir. Kaldı ki son dönemde Karadeniz'deki güç dengeleri de özellikle enerji sevkıyatı ve NATO'nun genişlemesi açısından hiç olmadığı kadar önemli hale gelmeye başladı. Ancak bunlar objektif veriler ve siyaset denilen sübjektif bir alanda ne kadar geçerli oldukları tartışmalı.
Sözleşmenin yenilenmesi, Türkiye açısından risk taşır mı?
Sözleşmenin hukuken yeniden düzenlenmesi, ciddi bir uluslararası mücadelenin ve yeni bir politik kavganın da başlaması demek. Bu açıdan tarafların eldeki statükoyu bozmaya yönelik bir tavır içerisine girmeleri oldukça riskli.
Türkiye'nin elindeki ‘yakın bir savaş tehdidi hissetmesi halinde savaş gemilerine boğazları kapatabilme yetkisi’ çok önemli. Önemli bir denetim imkânı veriyor. Karadeniz ülkelerinin güvenliği bir anlamda Türkiye'nin ellerine verilmiş oluyor. Bu da, Türkiye'nin başka pazarlıklarda elini güçlendirebilecek bir konu.
Ben sözleşmenin eskimiş olmasına karşın, revize edilmesinden yana değilim. Bazı yönetmelik değişiklikleri ile trafik konusunda zaten ufak tefek düzenlemeler yapılabiliyor. Daha büyük bir revizyona girmenin, hem çatışmaları körükleyeceğini, hem de verili statükodan geriye düşürme riski taşıdığını düşünüyorum.
www.iyibilgi.com özel Seda Baştuğ
Bu haber 2,427 defa okundu.
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle