Moskova'da kritik görüşme!

26 Ağustos 2008 08:56 tsi
Bugün Moskova’da yapılacak bir görüşme, Kafkaslar ve Karadeniz’de barış ve istikrarın geleceği açısından önem taşıyor. Hem Rus, hem de Türk tarafı açısından yeni işbirliği arayışlarının başlangıcı sayılan görüşme... Murat Yetkin yazıyor...

Murat Yetkin / Radikal

Bugün Moskova’da yapılacak bir görüşme, Kafkaslar ve Karadeniz’de barış ve istikrarın geleceği açısından önem taşıyor. Hem Rus, hem de Türk tarafı açısından yeni işbirliği arayışlarının başlangıcı sayılan görüşme, Türk Dışişleri Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Ünal Çeviköz ile Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Vladimir Titov arasında yapılacak.
Görüşmede, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Gürcistan krizinin patlaması ardından 13 Ağustos’ta Moskova’da (ve ertesi gün Tiflis’te) yaptığı ‘Kafkaslar’da İstikrar ve İşbirliği Platformu’ çağrısı ve Dışişleri Bakanı Ali Babacan’ın Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile 22 Ağustos’ta yaptığı görüşme ardından Türkiye’nin hazırladığı bir taslak belge ele alınacak.
Belgenin tam içeriği her iki tarafça da açıklanmıyor. Üst düzey bir Rus diplomatik kaynağı Rusya’nın Türkiye’den gelen bu öneriye bu kadar çabuk tepki vermiş olmasının ve ayrıntılı görüşmeleri diplomasi gündemine almış olmasının dahi tek başına bir gösterge olduğunu vurguladı. Yetkili şöyle devam etti: “Rusya, Türkiye’nin önerisine ilgi gösteriyor. Şimdi ayrıntılı görüşmelere geçiyoruz. Bu girişimin bölge istikrarına katkıda bulunmasını umuyoruz.”
Görüşmeleri teyit eden üst düzey bir Türk hükümet kaynağı ise, amacın bir pakt oluşturmak olmadığını, yalnızca ‘aykırı değil, ortak noktaları öne çıkararak işbirliğini onun üzerine inşa etmeye çalışmak’ olduğunu söyledi. Türk kaynak şöyle devam etti: “Bu durumu Dışişleri Bakanımız ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile yaptığı görüşmede de dile getirdi. Bir pakt kurmak zaten mümkün değil. Türkiye NATO üyesi, ortada NATO’ya üye olmak isteyen ve Rusya ile savaş halindeki Gürcistan, savaş hali resmen devam eden Azerbaycan ve Ermenistan, Ermenistan’la diplomatik ilişkisi bulunmayan Türkiye var. Beş benzemezden bir pakt çıkmayacağını görüyoruz. Ancak beş benzemez de ortak yanlarını bulup oradan ilerlemeyi başarabilir. Bunu araştırıyoruz.”
Türkiye ile Ermenistan arasında, kısmen Azerbaycan’ın işgal altındaki Dağlık Karabağ bölgesi, kısmen Ermenistan’ın Türkiye’nin sınırlarını tanımak istememesi, kısmen de soykırım iddialarından kaynaklanan sorunlar var. Ermenistan’ın yeni cumhurbaşkanı Serzh Sargsyan’ın, iki ülke milli futbol takımlarının 6 Eylül’de Erivan’da yapacağı Dünya Kupası eleme karşılaşmasını birlikte izleme teklifine Ankara henüz yanıt vermese de, kapıyı kapamadı.
Radikal’e bilgi veren Rus yetkili ise, bugünkü görüşmede, Rusya’nın Türkiye ile Ermenistan arasında devreye girip girmeyeceği konusunu da ele alabileceklerini belirterek şunları söyledi:
“Bu konuyu hem Türkiye, hem de Ermenistan ile her düzeydeki görüşmelerimizde konuşuyoruz. Rusya, Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesinden yana. Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesini, bölge istikrarının ayrılmaz bir parçası olarak görüyoruz.”
Türkiye’nin Kafkaslar İstikrar ve İşbirliği Platformu önerisi, Başbakan Erdoğan’ın
21 Ağustos’ta Bakü’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüşmesinde de gündeme gelmiş, Azeri tarafı öneriye karşı çıkmamıştı.
Bugün Moskova’da yapılacak görüşmelerin seyrine göre, Lavrov’un eylülün ilk haftasında Ankara’ya gelebileceği ve Kafkaslar Platformu çalışmalarının hızlanabileceği ifade ediliyor.
Bu görüşmelerin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün kasım sonu-aralık başı Moskova’ya yapması beklenen ziyareti ile de ilişkilendirilebileceği bildiriliyor.

Rusya: Türkiye’nin Montrö duruşunu takdir ediyoruz
Türkiye’nin Gürcistan’a insani yardım götüren ABD donanma gemilerine izin vermesi, iç politikada tartışmalara neden olmuştu. Başta CHP lideri Deniz Baykal olmak üzere muhalefet sözcüleri, hükümetin 1936 Montrö Sözleşmesi’ne bağlı almasını istemişler, gemilerin geçişine izin verilmesiyle Türkiye’nin Kafkaslar’daki çatışmanın tarafı haline gelebileceğini söylemişlerdi.
Bu konuda Radikal’e konuşan Ankara’daki Rusya büyükelçiliğinden üst düzey bir kaynak şunları söyledi:
“Rusya, Karadeniz’deki durumdan dolayı Türkiye’yi sorumlu tutmuyor. Karadeniz’deki durum Türkiye ile ilgili değil. Biz ABD’nin insani yardımı neden savaş gemileriyle yapmak istediğini, neden daha kısa yol olan havayolunu tercih etmediğini soruyor ve bundan endişe duyuyoruz. Biz Türkiye’nin tutumunu Montrö Sözleşmesi’ne uygun buluyor ve takdirle karşılıyoruz.
Bu konuda Rusya ve Türkiye’nin görüşleri aynı. Monrtrö, Rusya’ya göre de değiştirilmemeli, anlaşmaya taraf olan ve olmayan (ki bununla ABD kast ediliyor-my) bütün ülkeler tarafından sıkı sıkıya riayet edilmeli.”

Bu haber 302 defa okundu.