Obama mı McCain mi?

26 Ağustos 2008 16:10 tsi
AKP kimi destekliyor? Beyaz Saray'da kimi görmek istiyor?

AKP hükümeti ABD seçim süreci başladığından beri-doğallıkla-bu konuda yorum yapmıyor. Ancak bir ‘intiba’ elbette mevcut. Bu izlenim, ‘değişkenler’i de yakından takip ediyor. Bu konuda ‘yeni’ bir formül de geliştirilmiş durumda. Bugüne kadar ‘kim Türkiye’nin işine yarar’ deniyordu! Şimdi ise… iyibilgi Ankara

ABD Başkanlık seçimi için önseçimler başladığında AKP’nin tercihi ziyadesiyle Barack Obama lehine görünüyordu. Bu eğilimde AKP’yi destekleyen ‘liberal aydınlar’ın yönlendirmesinin yoğun etkisinden de bahsetmek gerekiyor.

Bugün de bu “entelektüel” baskı-az yumuşasa da-ortadan kalkmış değil. Fakat, özellikle AKP üst yönetimi ve hükümet açısından dengeler biraz daha karışık.

Obama’nın daha yakından tanınmaya başladığı ön seçim dönemlerinde, belki biraz psikolojik nedenlerle de AKP Obama’ya biraz daha sıcak duruyordu.

Ancak ABD iç politik sistematiğinin “ülke güvenliği ve derin menfaatler” bütünlüğü, “taviz almadan” başkanlık yolunu açmadığından, zamanla Obama’nın tutumu ve söylemi de evrildi.

Son olarak Başkan Yardımcısı olarak Joe Biden’i tercih etmesi de, Obama’ya ilişkin şüpheleri hayli artırdı.

Böylece Türkiye’de işin başından beri, “ABD başına kimin geldiği fark etmez, kim gelirse gelsin Ankara’nın çıkarlarını değil önce Washington’un çıkarlarını savunacağından yüzde yüz güvenebileceğiniz lider yoktur” yaklaşımı hayli öne çıktı.

McCain’in yani Cumhuriyetçiler’in değerlendirilmesi açısından ise AKP’nin genel Türk kamuoyu açısından fazla bir farkı yoktu. AKP, Irak sürecinden başlayarak bölgesinde yaşanan tüm sorunların bir şekilde “bu ekol”den kaynaklandığını dillendiriyordu.

Keza Bush’u da McCain bir türevi olarak görüyordu. Esasen bu görüşünde halihazırda bir değişiklik de şu an için bulunmuyor. Elbette bu genel değerlendirmeler, devletin soğuk rasyonalizminden ziyade günlük politika konuşmaları içinde yer alıyor.

Elbette önemliler ama nihayetinde bu tür konular resmi kurumların tüm birimleri tarafından, geniş bir çizgide, uzmanlar eliyle ve duygulara pek yer bırakmadan değerlendiriliyor.

Ancak bu seçim döneminde veya bu sefer diyelim, özellikle Dışışleri koridorlarında oluşmaya yüz tutmuş bir bakış hissediliyor. Bugüne kadar ABD yönetimine aday olanları, geçmişte Türkiye ile ilgili konulardaki bakışlarına göre değerlendiren, buna göre pozisyon alan tavır, “revize edilmiş” görünüyor.

Peki nasıl? Esasında özellikle bilinen ve eski ABD siyasetçileri zaten politik hayatları içinde en azından bir kere Türkiye veya Türkiye ile ilgili konularda bir girişimde, şöyle veya böyle girişimde bulunmuş isimler.

Artı, Başkan olacak kişinin “stratejik kararlar alırken kendi eğilimlerine göre” karar alması da mümkün değil.

Yani kim Beyaz Saray’a gelirse gelsin, nihayetinde Türkiye-ABD ilişkilerinin “tüm boyutlarını” düşünerek karar vermesi şart.

Hal böyle olunca belki de ilk kez Ankara, ABD Başkanlık seçimlerini-değil-kimin Başkan olacağını fazla umursamıyor! Bu önemli. Tabii “umursamıyor” diyerek konunun arkasını bırakıyor, bağlantıları izlemiyor, olası kabinenin ve olası politikaların oluşma ihtimallerini irdelemiyor demek değil.

Peki ne yapıyor? Bu sorunun diplomatik mahfillerde iki yanıtı var; 1) Kim gelirse gelsin değişmeyecekleri belirliyor ve Başkan olmadan kimseye “resmi” destek sunmuyor. 2) Başkanlık öncesi veya sonrasında “o kişiye” hep aynı şeyi söylüyor; “Bazı konularda 'bizim için' ne yapacaksın?”

Ve bunu Başkan olmadan önce de soruyor! çünkü ABD Başkanı'nın seçimi iç oylar kadar dış dengelere bağlı olarak da-artık-değişiyor.

Bu haber 603 defa okundu.