Bu savaşın galibi kim olacak?

28 Ağustos 2008 14:26 tsi
Karadeniz’de sular iyice ısındı. NATO gemilerinin sayısı artıyor. Rusya ise altta kalmıyor, karşı hamleler yapmaktan çekinmiyor. Kafkaslarda başlayan ve Karadeniz’de devam eden satrançta, ‘şah mat’ hamlesini kim yapacak? ASAM Uzman

ABD ve Rusya arasında her geçen gün tırmanan gerginlik, sanki bu iki ülke dışındakileri daha çok tedirgin ediyor. Barışçıl çözüm peşinde olan Türkiye gibi ülkeler de gelişmeleri takip etmekte güçlük çekebiliyor. Kimse bir sıcak savaş beklemiyor. Ama dünyanın, çıkar eksenli bir kutuplaşmaya gitmesi olası. Peki, bu restleşmenin sonunda, kim galip gelecek? İyibilgi, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) Uzmanı Yard. Doç. Dr. Güner Özkan’a sordu.

Kafkaslarda yaşanan gelişme kimin lehine sonuçlanır?

Bu zor bir soru. Önümüzü göremiyoruz. Ama ABD ne istiyor, Rusya ne istiyor, buna bakmak lazım. ABD, tek kutuplu süper güç statüsünü mümkün olduğunca uzatmak istiyor. Ekonomik ve askeri olarak bu bölgelerde gücünü artırmak istiyor. Enerji yollarında gücünü artırmayı amaçlıyor.
Rusya da ABD gibi düne kadar süper güçtü. Büyük güç psikolojisini kolay kolay üzerinden atamaz. Rusya, büyük güç statüsünü soğuk savaşla kaybetti ama bu imaj belleğinde devam etti. Tekrar ortaya koymanın yollarını aradı. Enerji kaynaklarının olduğu noktalarda güçlü olmaya yöneldi. Bu bölgeler de son derede karışık… Rusya da burada ‘büyük abi’dir. Sorunları çözebilir. Batı da son ana kadar bunu kabul etti.
Bunun en büyük sorumlusu Batı’dır. 90’larda Rusya bu hamlelere başlarken, Batı Rusya’nın bu gücünü zaten kabul etti. ABD, Rusya’yı dışlayacak bir şey yapmadı şimdiye dek.

Rusya, kısa vadede galip çıkabilir. Enerji kaynaklarını elde etmek anlamında. Enerji boru hatlarının geçişi sorunlu olacak.

Rusya için Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığı çok da önemli değil. O zaman niye bu gürültü koptu? Kritik coğrafyalarda etkileri olacak. Rusya BTC’yi bombalamadı. Ama mesaj gönderiyor.

Bu sadece güç gösterisi, bundan sonra da böyle bir ihtimal yok o zaman….

Kimse, Rusya’nın bu denli sert tepkisini beklemiyordu. AB dönem Başkanı Fransa, Rusya’ya ekonomik ambargo uygulansın dedi. Rusya, bunu nasıl algılayacak?
Rusya 3 uçak, 3 tankla orayı patlatmayabilir, yapmaz da. Ama o bölgedeki etnik çatışmayı, sınır sorununu patlatır. Rusya’nın Poti’den çekilmesi çok önemli.
Gürcistan’da sadece Abhaz ve Osetler yok. Ermeniler, Azeriler gibi başka etnik gruplar da var. Bunların ayrılmak istemeyeceğini kim garanti edebilir? Gürcistan’ın dağılmayacağını kim garanti edebilir? Bu olursa, Batı’nın bu bölgeyle, enerji yollarıyla bağlantısı kopar.
Kimin kazançlı çıkacağını tarafların adımları belirler.
Karadeniz’de sıcak savaş olmaz. Psikolojik savaş bu.

Rusya aradığı desteği Shangay’da bulabilir mi?

Rusya, Abhazya ve Güney Osetya’nın tanınmasını beklemiyor. Gürcistan’a yönelik barış gücü misyonunun desteklenmesini bekliyor. Bu desteği bulacak ama çok açık değil. Bulacağı destek barışçıl, sorunun çözülmesi yönünde olacak. Bu iş uluslararası propaganda, psikolojik savaş. Bölgeye bakınca, bölge ülkeleri desteklemeyecek.

Kısa vadede Rusya dediniz. Uzun vadede ne olur?

Uzun vadede Batı’nın tepkileri, askeri tepkileri önemli. Karadeniz’de bir savaş çıkmaz. Ama belli de olmaz. Gürcistan NATO’ya üye olursa, Rusya bundan kazançlı çıkmaz. Batı, Rusya’nın Dünya Ticaret Örgütü üyeliği ihtimalini tamamen ortadan kaldırabilir.
Peki, Rusya gazı keserse ne olacak? Çin, bu enerji kaynaklarına aç. Rusya burada pazar bulacaktır. Ama alt yapının hazırlanması çok uzun sürer. Rusya, psikolojik güç mücadelesini kaybedebilir.

Peki, tüm bu yaşananların sonunda, bir Doğu-Batı kutuplaşması yaşanır mı?

Batı’da da Doğu’da da gruplaşmada otoriter bir yapı var. 19’uncu yüzyıldaki çok kutuplu, çıkar eksenli çatışmaya benziyor, gelinecek nokta. Ve bu, 20-50 yıl içinde sağlamlaşır. Çin, Hindistan, ABD, AB, Rusya gibi ülkelerin gücü artacak.

www.iyibilgi.com

Bu haber 846 defa okundu.