'Rusya ile ilişkileri koparmak hataydı!'

30 Ağustos 2008 20:46 tsi
Kafkas krizi hakkında konuşacak daha yetkin kim olabilir? O hem eski Sovyet Dışişleri Bakanı hem de Şakaşvili tarafından yerinden edilmeden önce Gürcistan eski Devlet Başkanı'ydı. Söyledikleri de bu beklentiye uygun!

S. Gürcistan'da sürüp giden krizin üstesinden nasıl gelinebilir?

Şevardnadze: Rusya liderleri Dmitry Medvedev ve Vladimir Putin'e askerlerini çekmelerini isteyen bir mektup gönderdim. Komşular olarak her zaman özel bir ilişkimiz olduğunu ve hükümetlerin Rusya ve Gürcistan arasındaki iyi ilişkileri onarması gerektiğini söyledim. 

S.Rusya, Gürcistan'ı NATO üyeliğinden uzak tutmak istiyor.

Şevardnadze: Söylemeye bile gerek yok, Gürcistan'ın NATO'ya katılmayı istemesi Rusya'nın hoşnut kalacağı bir şey değildir. Ancak Batı'nın Gürcistan'ı destekleme hakkı vardır, şayet istiyorsa. Ve her ülke uygun bulduğu ittifaklara girebilir. Bunun gerçekleşmesine mâni olmak için Rusya ne yapabilir ki sonuçta? Gürcistan NATO'ya katılmalıdır. 

S.Gürcistan, zorlu ve güçlü komşusuyla nasıl başa çıkabilir?

Şevardnadze: Vladimir Putin'le her daim iyi bir ilişkim vardı. Onu uzun zamandır tanıyorum ve hakkında çok olumlu düşünüyorum. Abhazya'da halledilmesi gereken mülteci meselesinde onunla yakından çalıştım ve işbirlikçiydi. ABD ile birlikte çalışma planlarımız hakkında ona karşı açıktım. Amerikalıların sınır muhafızlarımızı eğittiğini ve ordumuza danışmanlık yaptığını anlattım ona. Aynı şeyi Rusya'nın da yapabileceğini söylemişti. Amerikalıların ondan daha çok parası olduğunu anlattım. Putin ve Amerikalılarla aynı anda çalıştık. Kolay değildir bu fakat yapılabilir bir şeydir.

S.Halefiniz Sakaşvili, durumu protesto ederek birkaç gün önce Bağımsız Devlet Topluluğu'ndan çekildiğini açıkladı. Doğru bir şey midir bu?

Şevardnadze: Rusya'yla ilişkileri koparmak açık bir hatadır. Küçük bir ülkenin müttefikleri olmalıdır; doğuda, batıda, kuzeyde ve güneyde.

S.Savaşa yol açan ne idi?

Şevardnadze: Pek çok kişi Gürcistan devlet başkanını suçluyor. Kısmen hatalılar fakat hakikat payı da var. Sakaşvili usulsüz davranmakla suçlanamaz. Kuvvetlerimizi Tshinvali'ye göndermemiz meşru bir harekettir. Fakat yapmaması daha iyi olacaktı. Tshinvali'ye girmeye karar verdiğinde Rusların geçiş yapacağı Roki Tünelini kapamalıydı. Bunu yapmada gösterilen başarısızlık taktik bir hatadır. Baştan sona kadar her şeyi düşünmemişti anlaşılan. Rusların Gori'yi, Poti ve Senaki'yi denetimleri altına alacağını veya Tiflis'e kadar ilerleyeceğini besbelli ki ummamıştı. Onun yerinde olsaydım Tshinvali'ye girmezdim. 

S.Ruslar, tepki oluşması için üstlerine düşeni yapıyorlar. İhtilaf, barışçıl bir şekilde çözüme kavuşturulabilir mi?

Şevardnadze: Özerk cumhuriyetlerle aramızdaki problemi barışçıl bir şekilde çözmek istediğimizi on yıldan beri iddia ediyoruz. Abhazya ve Güney Osetya'daki pek çok insanı - - herkesi değil, pek çoklarını ikna ettik. Barışçıl çözüm bulmaktan vazgeçmemeliydik. Bu ihtilaflar er ya da geç çözülecek. Fakat savaş, bunu en az bir on yıl daha geciktirdi şimdi.   

S.Doğu ve Batı arasında yeni bir buz devrinin başlangıcı mıdır bu?

Şevardnadze: Gürcistan'daki durum bundan daha kötü olamazdı. Batı, bizi ittifaka giden yola koyacak Nisan ayındaki [NATO zirvesinde] Üyelik Eylem Planı talebimizi reddetmekle hayatî bir hata yaptı. Ruslar bunu yüreklendirme olarak aldılar her ne kadar öyle bir maksat yok idiyse de. Gürcistan için Üyelik Eylem Planını reddeden aynı ülkeler şimdi NATO kapılarını ülkemiz için açıyorlar. Bunu kısa bir süre önce yapmış olsalardı, bu savaştan kaçınılabilirdi. 

S.Niçin Bu savaşı Rusya'nın kışkırttığını düşünüyorsunuz?

Şevardnadze: Ruslar kendilerinin ve de çıkarlarının umursanmadığını düşünüyorlar. Bu kısmen de Vladimir Putin ve Sakaşvili arasındaki kişisel bir meseledir. Profesyonelce değil. Politikacılar şahsi aşağılanmayı bağışlamazlar. Ancak Ruslar da hatalar yaptılar; örneğin, ilk önce Sakaşvili'nin görevden çekilmesi gerektiğini ve ondan sonra halefiyle görüşme yapacaklarını söylediklerinde.  Sakaşvili'yi yalnızca güçlendirmeye yaradı bu. Şimdi muhalefetin çok güçlü desteğini de kazandı. 

S.Sakaşvili krizden, siyasi bakımdan, sağ olarak kurtulacak mı?

Şevardnadze: Başkan'ın çok şey öğrenmiş yetenekli bir insan olduğuna şüphe yok. Bir atasözümüz var: "Hatalarınızdan öğrenirsiniz---fakat onlardan sakınmak daha iyidir. 

röportaj: Susanne Koelbl /dünya bülteni/ çeviri: ertuğrul aydın

Bu haber 537 defa okundu.