"World is not enough"!

İyibilgi: ABD üzerine yoğunlaşan bir uzman-gazeteci olarak nasıl geçti geceniz?

Ersanel: E, uykusuz kaldık tabi biraz. Hem TV-radyo söyleşilerimiz vardı hem de seçim gecesi düzenleyen bir Amerikan-Türk organizasyona katıldık. Anlamlı sonuçlar da sabaha karşı 02.00’de ancak geldiğinden yorgunluk oluyor elbette.

İyibilgi: Obama, ABD’nin yeni Başkanı. Sevindiniz mi?

Ersanel: Ben niye sevineyim? Bizim işimiz dünyayı doğru okuyup aktarmak. Fark edilemeyeni çözmeye çalışıyorum. ABD’nin yeni başkanına da öyle davranacağız. 

İyibilgi: Obama bekleniyordu ama size sorayım, sürpriz oldu mu?

Ersanel: Tahminler açısından değil ama bu sabahtan itibaren özellikle akademisyenlerin ve uzmanların yeni bir ABD sosyal yapısının varlığını kabul etmeleri gerekiyor. Eleştiri için söylemiyorum. ABD’nin genel muhafazakar yapısı bir dönüşüme uğramış ve bugüne değin ABD hakkında söylenen sabitler değişmiş bulunuyor. Bir siyahinin seçilmiş olması ve genç nüfusun politikaya büyük oranda katılımı bu değişimi herkesin zamanında fark edemediğini gösteriyor.

İyibilgi: İkinci seçmen sayısında hayli fark oldu...

Ersanel: Yok, onu doğru değerlendirelim. Seçilen delege sayısındaki fark seçim sisteminden kaynaklanıyor. Yoksa ABD genelinde oyların dağılımı-benson baktığımda-%52’ye %48’di. Değişiklik var ama kadar da değil. "Bible Belt" dedikleri "İncil Kuşağı" yerinde duruyor. Florida'nın üzerinden başlayıp, Kanada sınırına dayanan, oradan Güneybatı'ya inip Kaliforniya'ya inen bir kuşaktır bu ve Cumnhuriyetçidir. Obama, delegesi çok eyaletleri kazandı. Fark budur. Hala bu ülkenin yarıya yakını Cumhuriyetçi. Fark edilmesi gereken ise değişim alametleri.

İyibilgi: Bu kadarlık fark değişimi açıklar mı?

Ersanel: Siyasi görüş dönüşümünden bahsetmiyorum zaten. Seçilen liderin özelliklerinden bahsediyorum. Yoksa anketlere bakarsanız hiç de vâzettikleri farklar olmadı. Ben iyibilgi’den baktım, hemen tüm anketleri verdiniz. İçlerinde 10-13 puan kestirenler bile vardı. Haliyle bu kadarlık farkı, Bush politikalarına gösterilen reaksiyon olarak da değerlendirebiliriz. Daha anlamlı değişimler için yönünü değiştiren eyaletlere bakmak lazım. O artık ayrı bir konu. Fakat yeni liderin özellikleridir asıl değişim getiren.

İyibilgi: Barack Obama’nın zafer konuşmasını dinlediniz mi?

Ersanel: Obama mı? Ben Kennedy konuşuyor zannetmiştim. Liderin değişim özellikleri dediğim bunlar zaten. Sanırım ikinci bir JFK fenomeni ile karşı karşıyayız. Zaten iki başkanın sabit özellikleri de benzeşiyor.

İyibilgi: Ne demek bu?

Ersanel: Kennedy ABD’nin ilk ve son Katolik başkanıydı demek.

İyibilgi: Peki bu ne demek? Obama’ya yönelik “Müslüman” iddialarına mı gönderme yapıyorsunuz?

Ersanel: Yok canım, Kennedy tek Katolik Başkan olarak tarihe geçti. Obama ise ilk siyahi başkan. Ha, Müslüman olduğu iddiası-nasıl olur bilmem-kesinleşirse o da ilk olur tabi.

İyibilgi: Kennedy’nin öyküsü hazin bitmişti?!

Ersanel: Sizin kalbiniz kötü. Ben Kennedy’nin tüm ülkeye ve hatta dünyaya yaydığı enerjiden, karizmasından, değişim, barış, uzlaşı söylemlerinden, toplumu peşinde sürükleme kabiliyetinden ve yarattığı sinerjiden bahsediyorum. Bunlar hayli benzeşiyor. Spesifik olay da istiyorsanız Kennedy ve Obama’nın Berlin konuşmalarına bakabilirsiniz!

İyibilgi: Obama küresel bir karizma ve değişim enerjisine sahip mi?

Ersanel: Evet. Seçimlerden önce dünya ülkelerinde yapılan anketler bunu göstermedi mi? ABD’de değil de dünyada seçim yapılsaydı daha çok oy alabilirdi! Komik bir not söyleyeyim; ABD’deki TV kanalları Kogala-Kenya’dan canlı yayın yaptılar. Millet ormanın içine plazma koşmuş, yandan zürafalar geçerken Obama’yı seyrediyordu.

İyibilgi: Kendi ülkesi olduğu içindir!

Ersanel: Hatta köyü. Köyün ileri gelenleri seçim sürecini değerlendirdiler. Daha küresel ne olacak? Şaka gibi.

İyibilgi: Peki Obama bunu gerçekten başarabilicek mi? Yani ABD ve dünyada yeni bir dönüşüm ve barış sürecini başlatmayı?

Ersanel: Önemli soru. İki noktayı öğrenmemiz gerekiyor. Bir, Obama gerçek mi? Yani iki gün sonra yaldızları dökülüp altından “Mançuryalı Aday” çıkacak mı? ABD gibi bir ülkede, seçmenlere yönelik “değişim” söylemi kullanmakla-Kennedy’nin yaptığı gibi-sistemin ana taşlarını yerinden oynatmak arasında fark var.

İyibilgi: İkinci nokta?..

Ersanel: O da şu; dünya Kennedy’nin zamanındaki gibi mi? O günler de pek parlak değildi ama hiç olmazsa küresel dengeler belliydi. Dost-düşman tanımının net yapıldığı bir dönemdi. Şimdi öyle mi? Bugün ABD’nin milli güvenlik kaygısını alarm halinde tutan çok fazla kriz var. Siz diyebilirsiniz ki, "sürekli yüksek tansiyonla yaşanmayacağı için Obama seçildi zaten". Ben de size derim ki, yüksek tansiyonu konuşarak ya da karizma ile tedavi edemezsiniz. Sigarayı bırakıp kilo vermeniz lazım.

İyibilgi: Anladığımız şu; Obama’nın dünyayı değiştirecek samimiyete ve güce sahip olup olmadığını merak ediyorsunuz. Ve dünyanın buna izin verip vermeyeceğini. Doğru mu?

Ersanel: Tam olarak budur.

İyibilgi: Neden izin vermesin dünya? Obama’nın bu söyledikleri kötü mü?

Ersanel: Bunun söylemlerin niyeti ile ilgisi yok. Bugün, “world is not enough”! Okurlarımız İngilizce söylediğim için kızmasın. Durumu bu anlatır ancak. Mâlum, bu cümle “Dünya yeterli değil, yetmez” anlamında. Ve meşhur İngiliz casusu 007 James Bond filmlerinden birinin ismidir bu. Dünya yetmiyor. Parası, enerjisi, gıdası ve iklimi yetmiyor. Bunlar yaşamsal ve herkes hayatta kalabilmek için bunları istiyor. Çatışmadan kurtulamazsınız. Çünkü az. Yeterli değil. Kennedy zamanındaki Küba krizi gibi değil. Ada kimin olacak kavgasına benzemiyor. Hayatta kim kalacak? Daha dün AB, "Ortadoğu'da ikincil konumda kalmayı kabul edemeyiz" diye açıklama yaptı. Bunlar işin daha müttefikleri. İşte o zaman Obama’nın gerçek duruşunu göreceğiz. Küresel sistemin dizginlerini tutabilecek mi tutamayacak mı? Bu herkesi ilgilendiriyor.

İyibilgi: Peki o zaman, Ruslar ne der Obama için?

Ersanel: Bugün “hayırlı olsun” der. Sonra, bir sekiz ay içinde deneme sürüşü görebiliriz!

İyibilgi: Nasıl?

Ersanel: E, Sovyet geleneğidir. Yeni Başkan’ı şöyle bir tartarlar. Bir mini kriz görebiliriz.

İyibilgi: Dünkü köşe yazınızda Başkan’ın kim olacağını 4 madde ile imâ ettiniz. Obama’ydı değil mi?

Ersanel: O yazıyı Obama olacak anlamında yazmadım. Dünyanın şartları onu hazırladı anlamında kaleme aldım.

İyibilgi: Bir başka ülke İsrail. Obama, İsrail’in taraf olduğu İran, Filistin ve Ortadoğu gibi konularda Tel Aviv’i üzecek hamleler yapabilir mi? Bir çok İsrailli uzman, siyasetçi ve değişik kesimler Obama’dan huzursuz havası verdiler.

Ersanel: Bu en kritik meseledir. Ama cevap alamayacaksınız. Bununla ilgili olarak bugün bir köşe yazısı kaleme alacağım. Bir de belge aktaracağım. Herkesin ilginç bulacağını tahmin ediyorum. Onun için size cevap yok ama iyibilgi okurlarına var.