Sigara tiryakisine açık mektup

0 0 0000 00:00 tsi
Sinema filmlerinde kahramanların dudağından düşmeyen, bol bol gizli reklâmı yapılan bu zehiri kullanıyorsanız, mutlaka okuyun. İşin uzmanından sigaranın etkileri, sigarayı nasıl bırakabileceğiniz, sonrasında yaşayacaklarınız ve sigaradan kurtuluş reçetesi

Sayın sigara tiryakisi,

Belki şu anda sigaranızla mutlu olup, sigara içme hakkınız kısıtlandığı için öfkelenmektesiniz. Sigaranın zararlarını bildiğinizi düşünmenize rağmen sigaraya devam ediyorsunuz. Belki de şöyle düşünüyorsunuz;
• Günde birkaç sigara içiyorum, bu da pek tehlikeli değil.
• Sigarayı bırakamayacak kadar tiryakiyim.
• Sigara strese dayanmama yardım ediyor.
• Kilo almamı engelliyor.
• Herkes bu kadar karışmasa bırakabilirim.
Sigara içmeye neden devam ediyorsunuz?
Fiziksel bağımlılık: Sigaradaki nikotin, alkol, kokain ve eroinden daha fazla bağımlılık yapan bir maddedir. Her soluktan 7 saniye sonra nikotin beyninize ulaşıp kendinizi "iyi hissetmenizi" ve daha fazla "nikotin istemenizi" sağlıyor.
Fiziksel alışkanlık: Sigaradan çekilen her nefes el ve ağız alışkanlığınızı kuvvetlendiriyor. Eğer günde 1 paket sigara içiyorsanız ve her sigaradan 10 nefes çekiyorsanız, günde 200 kez, yılda 73 bin kez bunu tekrarlıyorsunuz ve gittikçe güçlenen bir alışkanlık ortaya çıkıyor.
Duygusal destek: Sigara tiryakileri sigarayı kötü zamanlarında destek olan, iyi zamanlarında neşelerini artıran bir arkadaş olarak görürler.
Kimlik: Birçok sigara tiryakisi sigarayla kendini özdeşleştirmiştir.
Sosyal alışkanlık: Eğer kahvenizin yanında veya kahvede, barda sigara içiyorsanız, belli sosyal durumlarda sigara içmeye kendinizi alıştırmışsınız demektir.
Sigara endüstrisi: Sigara üreticisi firmalar, sigara ile soğukkanlılık, kararlılık, incelik, güç ve öfkenin kontrol altına alınması arasında ilişki olduğuna insanları inandırmak için milyonlarca dolarlık reklâm yapmakta, sinema filmlerinde önemli karakterlerin kendi sigaralarını içmeleri için yüz binlerce dolar ödemektedirler.
Amerika gibi ülkelerde sigara içmek iyice kontrol altına alındığından, sigaralarını gelişmekte olan ülkelerde pazarlamakta ve insanların genç yaşta sigaraya başlayıp, devam etmeleri için her yolu denemektedirler.
Sigaraya alıştırdıkları kişinin bütçesinden her ay düzenli bir bölüme el koymaktadırlar.

Lütfen gizli ve açık sigara reklâmlarına inanmayın!

Kendinize güvenin, sigarayı bırakabilirsiniz.
Stresle başa çıkmakta zorlanıyorsanız ailenizden, arkadaşlarınızdan, doktorunuzdan yardım isteyin.
Hastalıklı bir yaşam ve erkenden ölmek istemiyorsanız sigarayı bırakmayı başaracaksınız!

Sayın hasta!

Size hasta diye sesleniyorum, çünkü artık tüm dünyada sigaranın sağlıklı bir yaşamla bağdaşmayacağı kabul görmektedir. Her ne kadar siz şu anda kendinizi sağlıklı hissetseniz de bu içtiğiniz her sigaranın vücudunuza zarar verdiği gerçeğini gizlemez. Sigara, başta solunum sistemi ve kalp-dolaşım sistemi olmak üzere vücudunuzdaki tüm sistemler üzerine etkilidir.
Sigara içenlerin yaklaşık yüzde 25’i sigara nedeniyle yaşamlarının erken bir döneminde ölmektedirler.

Sizce yaşam bu kadar değersiz mi?

Sigaranın neden olduğu en önemli hastalık grubu kanserlerdir. Sigara, akciğer kanseri başta olmak üzere soluk borusu, gırtlak, ağız, dil, dudak, yemek borusu, mide, pankreas, mesane, böbrek ve kadınlarda rahim ağzı kanserlerine neden olmaktadır. Tüm kanser ölümlerinin yüzde 30’unun, akciğer kanserinden ölümlerin ise yüzde 90’ının nedeni sigaradır. Günde 1 paket sigara içen birinde akciğer kanserine yakalanma riski hiç içmeyen birine oranla 20 kat fazladır.

İçtiğiniz her sigara sizi kansere bir adım daha yaklaştırmaktadır!

Solunum sistemi hastalıklarından kronik bronşit ve amfizemin en önemli nedeni sigaradır. Kronik bronşitten ölüm oranı hiç sigara içmeyenlerde 100 000'de 3 iken, günde 1 paketten fazla sigara içenlerde 100 000' de 114'e çıkmaktadır. Sigara akciğerin doğal savunma sistemini de bozduğu için her türlü enfeksiyon riskini (zatürree, bronşit vb.) arttırmaktadır.
Yaşamınızı soluk darlığı içinde oksijene bağımlı, yatağa bağlı halde tamamlamak ister misiniz?
• Sigara içenlerde koroner kalp hastalıkları ve hipertansiyon daha sık görülür. Sigara içmekle kalp krizi riskiniz 3 kat artmaktadır.
• Sigara içenlerde seks hormonlarının azaldığı ve buna bağlı olarak kısırlık ve iktidarsızlığın arttığı saptanmıştır.
• Gebelerde sigara içilmesi ise düşük riskinin artmasına, erken doğuma, doğum tartısının azalmasına yol açar.

Çocuğunuza bunu yapmaya hakkınız var mı?

Sigara yalnız içene değil, çevresindekilere de zarar vermektedir. Pasif sigara içimi de yukarıda sayılan hastalıkların riskini artırmaktadır.
Sevdiklerinizin sağlığı da sizin için önemli olsa gerek!
Tüm bunlara karşın sigara içmeyi sürdürmeyi düşünürseniz, sizin seçiminizdir. Ancak sigarayı bırakmayı düşünürseniz biz size her konuda yardıma hazırız.

Daha uzun ve sağlıklı yaşam

Amerika'da tüm kanser ölümlerinin yüzde 30'u, kalp hastalıklarından ölümlerin yüzde 20'si, doğumsal hastalıklardan ölümlerin yüzde 15'i, yanıklardan ölümlerin yüzde 50'si, solunum hastalıklarından ölümlerin yüzde 51'i sigaraya bağlanmıştır. Her yıl ülkemizde 120 bin kişi sigaraya bağlı nedenlerden ölmektedir. Bu sayı, trafik kazalarında 1 yılda yaşamını yitiren kişilerden yaklaşık 12 - 13 misli daha fazladır.
Sigarayı bırakmakla sigaraya devam edenlere oranla ölüm riskinizi 15 yılda yüzde 50 oranında düşürmeniz mümkündür.

Sigarayı bırakmakla riskleri yok edebilirsiniz

Sigaranın bırakılması ile onun istenmeyen etkileri yavaş yavaş ortadan kalkar. Nikotin ve karbonmonoksidin etkisi 12 - 24 saat gibi kısa bir zamanda kaybolur. Balgam miktarı 2 haftada yüzde 50 azalır, bağışıklığı baskılayıcı etkisi ise 6 haftada ortadan kaybolur. Sigaranın solunum yollarını döşeyen ve koruyucu fonksiyon gösteren titrek tüyleri felç edici etkisinden kurtulmak için sigarayı bıraktıktan sonra 3 ay gibi bir zamana ihtiyaç vardır.
Sigarayı bırakmakla tat ve koku alma duyunuzda bir gelişme olduğunu hemen fark edeceksiniz. Öksürüğünüz ortadan kaybolacak. Sigarayı bırakmakla akciğer kanseri, diğer organ kanserleri, kalp hastalıkları, felç, müzmin bronşit, amfizem gibi risklerden kurtulacaksınız. Sigarayı bırakanların, halen içmekte olanlara nispetle sağlık durumları çok daha iyidir.

Kalp krizi riski, sigarayı bıraktıktan sonra 24 saat içerisinde yüzde 50 oranında azalmaktadır. Sigaranın içerisindeki nikotin kanın pıhtılaşmasına yol açan hücrelerin damarlarda birikmesine ve koroner damarların tıkanmasına, dolayısıyla kalp krizi geçirilmesine neden olur. Sigarayı bıraktıktan sonra kalp damar hastalığı riski hiç sigara içmeyenler düzeyine düşer.
Aynı şekilde beyin kanaması riski veya damar tıkanıklığına bağlı olarak ayakların kesilme tehlikesi de sigaranın bırakılmasından sonra yüzde 30 - 50 oranında geriler. Sigara öksürüğü bir çok insanda sigarayı bıraktıktan 3 ay sonra ortadan kalkar. Solunum fonksiyonları sigara içenlerde içmeyenlere oranla her yıl hızlı bir düşme göstermektedir. Sigara bırakmakla bu riskten kurtulmuş olursunuz.

Daha sağlıklı çocuklar

Sigara, sadece içenleri değil, diğer aile üyeleri, çalışma arkadaşları gibi aynı ortamda bulunan kişileri de olumsuz yönde etkilemektedir. İçilen her 5 sigara, etrafta bulunan kişilerin 1 sigara içmesine neden olmaktadır. Buna pasif sigara içiciliği denmektedir.
Bebeklikten 18 yaşına kadar olan dönemde pasif içicilik her yıl 300 bin bronşit ve pnömoni vakasına neden olmaktadır.
Anne veya babası sigara içen çocuklarda orta kulak problemleri, bademcik iltihabı, sinüzit, öksürük ve hırıltı sıklıkla olmakta, astım şikâyetleri artmaktadır. Eğer ebeveynler sigara içiyorsa, çocuğun gençlik çağına geldiği zaman sigara içme riski, ebeveynleri sigara içmeyenlere oranla 2 misli fazladır. Sigara içmekle çocuğunuzu pasif olarak zehirlemenin yanı sıra onun gelecekte sizi örnek alarak, sigaraya bağlı risklerle yüz yüze kalma olasılığını da ileri derecede artırmış oluyorsunuz.
Gebeliği süresince sigara içen kadınların bebekleri düşük ağırlıklı, gelişimi bozuk olarak dünyaya gelmekte, bu çocuklarda ileride alerjik şikâyetler ve astım gelişme riski çok artmaktadır.

Daha kaliteli bir yaşam

Sigarayı bırakmakla daha iyi bir yaşam kalitesine sahip olursunuz. Birkaç gün içerisinde koku ve tat alma hisleriniz yerine gelir, iş kapasitenizde artma olur, başkalarına zarar veren biri olma hissinden kurtulursunuz, ekonomik açıdan sigaradan artıracağınız parayı başka bir yerde harcayabilirsiniz. Sigara bırakmakla etrafta pis kokan ve çirkin bir görüntü veren kül tablalarından; arabanızda, evinizde, elbiselerinizde, saçlarınızdaki kokusundan tamamen kurtulacaksınız. Dişlerinizde ve parmaklarınızdaki nikotin lekeleri bir süre sonra kaybolacak, cildinizdeki kırışıklıklar azalacaktır. Merdivenleri nefesiniz daralmadan rahatça çıkabilecek, kendinizi adeta hafiflemiş hissedeceksiniz.
Sigarayı bırakmakla ne kadar sürede ne kadar para biriktirebileceğiniz aşağıda özetlenmiştir. Rakamlar en çok içilen bir Amerikan sigarasının fiyatı baz alınarak hazırlanmıştır.
• 1 paket sigara içiyorsanız, sigarayı bırakarak günde 1.35, haftada 9.45, ayda 40.5, yılda 493 ABD doları tasarruf etmiş olursunuz.
• 1,5 paket sigara içiyorsanız, sigarayı bırakarak günde 2.025, haftada 14.17, ayda 60.7, yılda 739 ABD doları tasarruf etmiş olursunuz.
• 2 paket sigara içiyorsanız, sigarayı bırakarak günde 2.7, haftada 18.9, ayda 81, yılda 985 ABD doları tasarruf etmiş olursunuz.
• 2,5 paket sigara içiyorsanız, sigarayı bırakarak günde 3.37, haftada 23.59, ayda 101.1, yılda 1230 ABD doları tasarruf etmiş olursunuz.
Bu rakamlara sigaranın yol açtığı sağlık problemlerinden dolayı oluşan doktor, hastane, ilaç giderleri; sigaranın yakmış olduğu giyecek, ev eşyalarına dair giderler, arabanızda ve evinizde oluşan fena kokuları gidermek için aldığınız kokular, ağız spreyleri ve diş bakım malzemelerine ait masraflar eklenmemiştir. Sadece sigarayı bırakmakla biriktireceğiniz paralarla 10 senede 0 kilometre bir otomobil almanız mümkün hale gelecektir.
Sonuç olarak sigarayı bırakmakla sadece kendi yaşam sürenizi uzatmak ve olası birçok hastalığın getireceği sağlık problemlerinden kurtulmakla kalmayıp, daha kaliteli bir yaşam süren, etrafına zarar vermeyen ve ekonomik açıdan daha güçlü birisi haline geleceksiniz.
Bazı insanlarda sigarayı bıraktıklarında, çekilme semptomları adı verilen yakınmalar oluşur. Bu semptomlar kişilerin üçte ikisinde görülür ve geçicidirler. Çoğu 7 - 10 gün içinde hafifleyip kaybolurken bir kısmı daha uzun sürer.
• İlk 24 saatte huzursuzluk
• Gerilim hissi
• Düşüncelerini toplamada güçlük
• Sinirlilik
• Yorgunluk hissi
• Titremeler
• Uykusuzluk
• Kabızlık
gibi bazı çekilme semptomları başlar.

Kişide aşırı sigara isteği vardır. Bu yakınmaların kontrolünde doktorunuz size yardımcı olacaktır. Sigarayı bırakan kişilerde iştah artışı ve kilo alma görülebilir. Sigarayı bırakmak isteyenlerin korktukları bu olay, aslında her 3 kişiden birinin başına gelir. Eğer kişi almak istemediği kiloları almaya başlamışsa, bunu önlemek için;
• Sebze ve meyve ağırlıklı beslenmeli,
• Bol su ve meyve suyu içmeli,
• Düzenli egzersiz ve yürüyüş yapmalı,
• Kuruyemiş, bisküvi gibi yiyeceklerden uzak durmalıdır.
Sigaranın bırakılmasını takiben öksürükte artış olur. Aslında bu, iyileşme belirtisidir. Öksürükteki artış, bronşları temizleyen titrek tüylerin sigara dumanındaki toksinlerin etkisinden kurtulup çalışmaya başlaması ve solunum yollarındaki katranı dışarı atmaları sonucu oluşur.

Sigara nasıl bırakılır?

Kendi kendine bırakma: Sigarayı bırakanların çoğu kendilerini ikna etmeyi başarmışlardır.
Klinikler: Beş - altı hafta sürecek programlar, insanların niçin sigara içtiği, sigara isteminin tedavi edilmesi, stres tedavisinin pratikleri ve kişisel olarak sigaradan sakınmaya yardım etmek amacındadır.
Tıbbi tedavi: Sigara alışkanlığından kurtulmak ve sigara aramanın üstesinden gelmek için bazı ilaçlar kullanılır.
Davranış yöntemleri: Sigaradan nefret etme veya kendini yönetme programlarını içerir.
Doktor önerileri: Sigaranın getirdiği tehlikeler anlatılır, uygun tedaviler düzenlenir.
Hipnoz: Psikoterapist yönetiminde uygulanır.
Akupunktur: Bu yöntem kişide tütüne karşı tiksinti yaratabilir.
Medya: Radyo, televizyon, gazete gibi kurumların eğitim programları kişiyi aydınlatır.

Davranış psikolojisi

Bu; vakıfların, büyük şirketlerin, dispanser veya hastanelerin bünyesinde gerçekleştirilecek grup psikoterapisi seanslarından oluşur. Hekimler bu tip sigara bırakma seanslarına sadece hafif derecede sigaraya bağımlı olan hastalarını göndermelidirler. Amerika Birleşik Devletlerinde "Mayo Nikotin Bağımlılık Merkezi" sigara ile mücadele için dört yöntem geliştirmiştir.
1. Davranış tedavisi: Davranış değerlendirmesi yapmak ve tedavi becerileri edinmeye dayanır.
2. Alışkanlıkların tedavisi: Sigara içenler için nikotinin bağımlılık yapıcı bir ilaç olduğunun kabul edilmesi önemlidir. Neden bulma, inkar, dalgınlık, kontrol kaybı ve yarattığı ciddi problemlere karşı sürekli kullanım alışmanın belirtisidir. Bu nikotin isteğinin tedavisi gerekir.
3. İlaç tedavisi: Nikotin çikleti, cilde yapıştırma, burun spreyi veya solunum yolu ile nikotin verilebilir.
4. Sigaraya yeniden başlamanın önlenmesi: Bağımlılığın ciddiyeti, nikotinin hasta yaşamındaki tüm etkileri ve sonuçlarına karşı koyabilmenin önemi belirtilmelidir. İlk müdahaleden sonra danışmanlar düzenli telefon ve mektupla destek sağlamaktadır. Eğer bu tip görüşmeler işe yaramazsa o zaman nikotin yerine geçebilecek tedavi düşünülmelidir.

Artık sigarayı bırakmaya karar verdiniz!

Daha önce bırakmaya çalışıp da tekrar başladıysanız niçin başarısız olduğunuzu düşünün ve nedenlerini yazın.
• Geçen sefer niye sigaraya başladım?
• Bu sefer aynı hatayı yapmamak için nasıl bir plan yapmalıyım?

Bir gün belirleyin

Sigarasız yaşama geçeceğiniz günü önceden belirleyin. Bu gün ;
• Mümkün olduğunca stresinizin az olduğu,
• Kendinize zaman ayırabileceğiniz,
• Size sigara istetecek etkenlerden uzak
bir gün olsun.

Bu günü kaydedip altını imzalayın ve görebileceğiniz bir yere asın. Sigara günlüğü tutmaya başlayın. Her içtiğiniz sigarayı, ortamı, zamanı, kimlerle, niçin içtiğinizi kaydedin.

Sigarayı size hatırlatacak nedenler
• Alkol
• Yemek sonrası
• Kilo alma korkusu
• Duygusal stres
• Kahve
• Diğer sigara içenler
Bunlarla nasıl başa çıkacağınızı planlayın.

Uzak durma: En iyisi bir kaç hafta bu nedenlerden uzak durmaktır. Alkol ve kahveyi azaltın. Sigara içilen yerlerden uzak durun.
Düzeninizi değiştirin: Yemekten sonra sigara içiyorsanız;
• Artık yürüyüşe çıkın
• Sigarayı bırakmanın mutluluğunu düşünün
• Sağlıklı yiyeceklere yönelin
• Şekersiz çiklet çiğneyin
• Müzik dinleyin
• Arkadaşlarınıza telefon edin
• Spor yapın
• Arkadaşlarınıza sigarayı bıraktığınızı duyurup, onların da yardımını isteyin.
Sigara içmek istediğinizde;
• Bulunduğunuz ortamı değiştirin
• Beş dakika bekleyin
• Derin nefes alıp verin. Gevşemeye çalışın.
• Bir bardak suyu ağzınızda bekleterek yavaş yavaş için.

Siz sigaraya teslim olmayacak kadar güçlüsünüz!

Kaynak: Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sigarayı Bırakma Kitapçığı

Bu haber 4,577 defa okundu.